Wikipedia:Na današnji dan/juli
1. juli
uredi
- 1646 – Rođen Gottfried Wilhelm Leibniz, njemački filozof i matematičar.
- 1863 – Počela Bitka kod Gettysburga, u kojoj je vojska Unije odnijela važnu pobjedu u Američkom građanskom ratu.
- 1961 – Rođena Diana Spencer (na slici), prva supruga Charlesa, princa od Velsa.
- 1962 – Burundi proglasio nezavisnost od Belgije.
- 1997 – Nakon 99 godina vladavine Velike Britanije Hong Kong vraćen Kini.
- 2013 – Hrvatska postala 28. članica Evropske unije.
2. juli
uredi.jpg)
- 1747 – Bitka kod Lafelta: pobjeda Francuza protiv udružene austrijske, britanske i holandske vojske u borbi za nasljedstvo austrijske krune.
- 1778 – Umro Jean-Jacques Rousseau (na slici), francusko-švicarski filozof.
- 1877 – Rođen Hermann Hesse, njemačko-švicarski književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946.
- 1976 – Nakon rata u Vijetnamu i povlačenja američke vojske, Sjeverni i Južni Vijetnam ujedinjuju se u SR Vijetnam.
- 1994 – Navijač ubio kolumbijskog nogometaša Andrésa Escobara zbog postignutog autogola na SP-u u nogometu održanom u SAD-u.
3. juli
uredi
- 1423 – Rođen Luj XI, francuski kralj.
- 1720 – Mirom u Frederiksborgu završio se rat između Danske i Švedske, poznat kao Veliki sjeverni rat.
- 1886 – Karl Benz službeno predstavio Benz Patent Motorwagen, prvi namjenski automobil.
- 1962 – Rođen Tom Cruise, američki glumac.
- 1971 – Umro Jim Morrison (na slici), američki pjevač (The Doors).
4. juli
uredi
- 1546 – Rođen Murat III, osmanlijski sultan.
- 1776 – 13 britanskih kolonija u Sjevernoj Americi potpisalo Deklaraciju nezavisnosti, čime su nastale Sjedinjene Američke Države.
- 1900 – Rođen Louis Armstrong (na slici), američki džez-muzičar.
- 1934 – Umrla Marie Curie, poljsko-francuska hemičarka i fizičarka, jedina osoba koja je dobila Nobelovu nagradu za 2 nauke.
- 1946 – Filipini stekli nezavisnost.
- 2001 – Pri padu aviona Tupoljev Tu-154 u blizini Irkutska u Rusiji poginulo 145 osoba.
5. juli
uredi
- 1687 – Isaac Newton objavio svoje kapitalno djelo, Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica.
- 1811 – Venecuela proglasila nezavisnost.
- 1857 – Rođena Clara Zetkin, njemačka revolucionarka.
- 1891 – Rođen Tin Ujević (na slici), hrvatski pjesnik.
- 1966 – Umro George de Hevesy, mađarski radiohemičar i dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1943.
6. juli
uredi
- 1483 – Rikard III krunisan za kralja Engleske.
- 1553 – Umro Edvard VI Engleski. Četiri dana kasnije vladaricom je proglašena Jane Grey, a devet dana kasnije s prijestolja ju je zbacila Marija I.
- 1938 – Seth Barnes Nicholson otkrio Jupiterov mjesec Lisiteju.
- 1946 – Rođen Sylvester Stallone (na slici), američki glumac.
- 1964 – Malavi proglašava nezavisnost.
7. juli
uredi
- 1893 – Rođen Miroslav Krleža, hrvatski pisac i leksikograf.
- 1898 – SAD anektirale Havaje.
- 1930 – Umro Arthur Conan Doyle (na slici), škotski književnik, "otac" Sherlocka Holmesa.
- 1978 – Solomonska Ostrva proglasila nezavisnost.
- 2005 – Izvršeni teroristički napadi u Londonu.
8. juli
uredi
- 1497 – Vasco da Gama krenuo na prvo direktno putovanje iz Evrope prema Indiji.
- 1818 – Rođen Ivan Franjo Jukić (na slici), bosanski franjevac, književnik i prosvjetitelj.
- 1930 – Umro Joaquín Torres García, urugvajski slikar.
- 1997 – NATO uputio poziv za članstvo Češkoj, Mađarskoj i Poljskoj.
- 2007 – Izabrano 7 novih svjetskih čuda.
9. juli
uredi
- 1850 – Umro Zachary Taylor (na slici), američki vojskovođa i političar, 12. predsjednik SAD-a.
- 1877 – Održan prvi teniski turnir u Wimbledonu.
- 1940 – Drugi svjetski rat: početak Bitke za Britaniju.
- 1956 – Rođen Tom Hanks, američki filmski glumac i filmski producent.
- 1996 – Rusija nastavila ofanzivu na čečenske separatiste nakon što je Boris Jeljcin ponovo izabran za predsjednika.
10. juli
uredi
- 1856 – Rođen Nikola Tesla (na slici), američki fizičar i izumitelj srpskog porijekla.
- 1850 – Umro Louis Daguerre, francuski umjetnik i hemičar.
- 1943 – Anglo-američke trupe u Drugom svjetskom ratu iskrcale se na Siciliju.
- 1973 – Bahami stekli nezavisnost.
- 1994 – Leonid Kučma pobijedio na predsjedničkim izborima u Ukrajini.
11. juli
uredi
- 1572 – Rođen Ben Jonson (na slici), engleski dramatičar.
- 1982 – Umro Meša Selimović, bosanskohercegovačko-srpski pisac.
- 1921 – Mongolija proglasila nezavisnost.
- 1940 – Drugi svjetski rat: uspostavljen višijski režim u Francuskoj s Philippeom Pétainom kao premijerom.
- 1995 – Izvršen genocid u Srebrenici.
12. juli
uredi
- 100. p. n. e – Rođen Julije Cezar (na slici), rimski vojskovođa i diktator.
- 1425 – Spominje se carina u Deževicama u Bosni.
- 1536 – Umro Erazmo Roterdamski, holandski humanist, pisac, filolog i filozof.
- 1943 – Drugi svjetski rat: Bitka kod Prohorovke - najveći sukob tenkova u historiji.
- 1993 – Drugi masakr na Dobrinji u ulici Hakije Turajlića 37, kad je od minobacačke granate ispaljene sa srpskih položaja u redu za vodu stradalo 13 civila, a 15 ranjeno.
13. juli
uredi
- 1527 – Rođen John Dee, engleski matematičar i naučnik.
- 1772 – Brod Resolution, pod komandom kapetana Jamesa Cooka, isplovio iz Plymoutha.
- 1832 – Henry Rowe Schoolcraft otkrio izvor rijeke Mississippi.
- 1921 – Umro Gabriel Lippmann (na slici), francuski fizičar.
- 1941 – Drugi svjetski rat: Crnogorci otpočeli narodni ustanak protiv sila Osovine (Trinaestojulski ustanak).
14. juli
uredi
- 1223 – Luj VIII (na slici) postao kralj Francuske nakon smrti svog oca, Filipa II.
- 1603 – Umro Derviš-paša Bajezidagić, bosanskohercegovački pjesnik.
- 1789 – Pad Bastilje označio početak Francuske revolucije.
- 1862 – Rođen Gustav Klimt, austrijski slikar.
- 1913 – Rođen Gerald Ford, američki političar i državnik, 38. predsjednik SAD-a.
- 1971 – Umro Mehmedalija Mak Dizdar, bosanskohercegovački pjesnik.
15. juli
uredi
- 1606 – Rođen Rembrandt van Rijn, holandski slikar.
- 1799 – U Egiptu pronađena ploča iz Rosette, koja je bila ključ za dešifriranje hijeroglifa.
- 1815 – Napoléon Bonaparte (na slici) predao se na brodu Bellerophon.
- 1904 – Umro Anton Pavlovič Čehov, ruski pisac.
- 1995 – Prodan prvi artikal preko portala Amazon.com.
16. juli
uredi.jpg)
- 622 – Muhammed otpočeo Hidžru iz Mekke u Medinu, što označava početak islamskog kalendara.
- 1769 – Junípero Serra osnovao prvu katoličku misiju u Kaliforniji, San Diego de Alcalá, iz koje se tokom idućih decenija razvio San Diego.
- 1872 – Rođen Roald Amundsen (na slici), norveški istraživač polarnih regija, prvi čovjek koji je stigao na Južni pol.
- 1945 – Prva test-eksplozija atomske bombe sa 6 kg plutonija izvedena u Alamogordu (Novi Meksiko).
- 1985 – Umro Heinrich Böll, njemački pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1972.
17. juli
uredi
- 1588 – Umro Mimar Sinan (na slici), glavni osmanlijski arhitekta u službi sultana Selima I, Sulejmana Veličanstvenog i Murata III.
- 1714 – Rođen Alexander Gottlieb Baumgarten, njemački filozof.
- 1762 – Nakon ubistva Petra III, njegova supruga postala ruska carica pod imenom Katarina II Velika.
- 1841 – Prvo izdanje magazina Punch izašlo u Londonu.
- 1989 – Prvi let nevidljivog bombardera B-2 Spirit.
18. juli
uredi
- 1536 – Ukinut autoritet pape u Engleskoj.
- 1635 – Rođen Robert Hooke, engleski naučnik.
- 1817 – Umrla Jane Austen, britanska književnica.
- 1853 – Rođen Hendrik Antoon Lorentz (na slici), holandski fizičar.
- 1925 – Adolf Hitler objavljuje svoj privatni manifest pod nazivom Mein Kampf (Moja borba).
19. juli
uredi
- 1543 – Umrla Mary Boleyn (na slici), sestra engleske kraljice Anne Boleyn i jedna od ljubavnica Henrika VIII.
- 1830 – Urugvaj dobio svoj prvi ustav.
- 1834 – Rođen Edgar Degas, francuski slikar i kipar.
- 1929 – Rođen Ilija Ladin, bosanskohercegovački pjesnik.
- 1998 – 7,6 m visok cunami uništio 10 sela u Papui Novoj Gvineji i usmrtio oko 3.000 ljudi.
20. juli
uredi
- 1304 – Rođen Francesco Petrarca, italijanski pjesnik.
- 1944 – Adolf Hitler preživio pokušaj ubistva; vođa ove zavjere bio je pukovnik Claus von Stauffenberg.
- 1949 – Izrael i Sirija potpisali primirje i tako završili 19-mjesečni rat.
- 1969 – Program "Apollo": Apollo 11 sletio na Mjesec.
- 1973 – Umro Bruce Lee (na slici), američko-hongkonški glumac i majstor borilačkih vještina.
- 2006 – Umro Benjamin Filipović, bosanskohercegovački režiser.
21. juli
uredi
- 365. p. n. e – Mladić po imenu Herostrat podmetnuo požar u Artemidinom hramu (na slici) u Efesu, jednom od sedam svjetskih čuda.
- 1774 – Rusko-turski rat (1768-1774): Rusija i Osmanlijsko carstvo potpisali primirje u Küçük Kaynarci (današnja Kajnardža u Bugarskoj).
- 1899 – Rođen Ernest Hemingway, američki pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1954. za roman Starac i more.
- 1969 – Apollo 11: Neil Armstrong i Edwin Aldrin postali prvi ljudi koji su kročili na Mjesec.
- 1985 – Umro Zoran Radmilović, jugoslavenski filmski i pozorišni glumac.
22. juli
uredi
- 1478 – Rođen francuski kralj Filip IV, poznat i kao Filip (I) Lijepi.
- 1540 – Umro Ivan Zapolja, mađarski kralj.
- 1882 – Rođen Gregor Mendel (na slici), začetnik klasične genetike.
- 1977 – Kineski vođa Deng Xiaoping vraćen na vlast.
- 1999 – Microsoft izdao prvu verziju MSN Messengera.
23. juli
uredi
- 1757 – Umro Domenico Scarlatti, italijanski kompozitor.
- 1906 – Rođen Vladimir Prelog, bosansko-hrvatsko-švicarski hemičar i dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1975.
- 1952 – Osnovana Evropska zajednica za ugalj i čelik, preteča današnje Evropske unije.
- 1989 – Rođen Daniel Radcliffe, britanski glumac, poznat po ulozi Harryja Pottera.
- 2004 – Ponovo otvoren Stari most (na slici) u Mostaru, 11 godina nakon što je srušen.
24. juli
uredi
- 1783 – Rođen Simón Bolívar (na slici), južnoamerički revolucionar i državnik, glavna figura u borbi za nezavisnost zemalja Latinske Amerike.
- 1823 – Ukinuto ropstvo u Čileu.
- 1862 – Umro Martin Van Buren, 8. predsjednik SAD-a.
- 1911 – Američki istraživač Hiram Bingham III otkrio Machu Picchu.
- 1977 – Kraj četverodnevnog rata između Egipta i Libije.
25. juli
uredi
- 1547 – Okrunjen Henrik II, kralj Francuske.
- 1837 – Prva komercijalna upotreba električnog telegrafa.
- 1868 – Wyoming postaje dio SAD-a.
- 1894 – Rođen Gavrilo Princip (na slici), izvršilac atentata na austrougarskog prestolonasljednika Franju Ferdinanda.
- 1986 – Umro Vincente Minnelli, američki pozorišni i filmski režiser (Amerikanac u Parizu).
26. juli
uredi
- 1934 – Umro Winsor McCay, američki autor stripova i pionir animiranog filma.
- 1936 – Sile Osovine odlučile se umiješati u Španski građanski rat.
- 1943 – Rođen Mick Jagger (na slici), engleski muzičar i član grupe The Rolling Stones.
- 1944 – Drugi svjetski rat: Crvena armija ulazi u Lavov, glavni grad zapadne Ukrajine, oslobađajući ga od nacista.
- 1964 – Rođena Sandra Bullock, američka glumica.
27. juli
uredi
- 1841 – Umro Mihail Jurjevič Ljermontov, ruski književnik.
- 1844 – Umro John Dalton (na slici), engleski hemičar.
- 1866 – Završena montaža Transatlantskog telegrafskog kabela, što je prvi put omogućilo transatlantsku komunikaciju.
- 1946 – Rođen Rade Šerbedžija, hrvatski filmski, televizijski i pozorišni glumac, pjesnik i muzičar srpskog porijekla.
- 1997 – Desio se Masakr u Si-Zerrouku u Alžiru; ubijeno oko 50 osoba.
28. juli
uredi
- 1750 – Umro Johann Sebastian Bach (na slici), njemački kompozitor.
- 1794 – Maximilien Robespierre giljotiniran ispred gomile ljudi zbog smaknuća hiljada civila, na identičan način, tokom Francuske revolucije.
- 1887 – Rođen Marcel Duchamp, francuski slikar.
- 1914 – Austro-Ugarska objavljuje rat Srbiji nakon što ova nije ispunila ultimatum; ovo je označilo početak Prvog svjetskog rata.
- 1938 – Rođen Arsen Dedić, hrvatski kantautor i šansonjer.
29. juli
uredi
- 1856 – Umro Robert Schumann, njemački kompozitor.
- 1883 – Rođen Benito Mussolini, italijanski fašistički diktator.
- 1890 – Umro Vincent van Gogh (na slici), holandsko-flamanski slikar.
- 1921 – Adolf Hitler postao vođa NSDAP-a.
- 2005 – Astronomi objavili otkriće Eride, potencijalne 10. planete.
30. juli
uredi
- 1863 – Rođen Henry Ford, američki biznismen, osnivač Ford Motor Companyja.
- 1898 – Umro Otto von Bismarck (na slici), njemački državnik i političar ("željezni kancelar").
- 1930 – U Montevideu Urugvaj pobijedio na prvom SP-u u nogometu.
- 1947 – Rođen Arnold Schwarzenegger, austrijsko-američki glumac i kalifornijski guverner.
- 1954 – Debitantski nastup Elvisa Presleya.
31. juli
uredi
- 904 – Solun pada pod vlast Arapa, koji su ga tada i opljačkali.
- 1784 – Umro Denis Diderot, francuski filozof, pisac i enciklopedist.
- 1906 – Rođen Ivan Softa, bosanskohercegovački pisac.
- 1965 – Rođena Joanne Kathleen Rowling (na slici), britanska književnica koja je napisala seriju knjiga o Harryju Potteru.
- 2006 – Fidel Castro privremeno predao vlast svome bratu Raúlu.
vidi -
diskusija -
uredi - historija