Arapi
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Arapi (arapski: عرب ʻarab) su semitski narod koji je većim dijelom nastanjen na Bliskom Istoku i u Sjevernoj Africi. Podaci o broju Arapa su različiti jer postoje tri klasifikacije pripadnosti arapskom narodu: prema politici, jeziku i porijeklu. U zavisnosti koja se od ove tri klasifikacije koriste, zavisi i ukupan broj Arapa. Najčešća je klasifikacija prema maternjem jeziku, tj. prvom jeziku kojim se služe i prema toj klasifikaciji Arapa je oko 300 miliona. Arapi govore arapskim jezikom i koriste se arapskim pismom.
| Arapi العرب Al-ʿArab | |
|---|---|
 | |
| Ukupna populacija | |
| 500 miliona | |
| Arapske zemlje: 450.510.535 Brazil: 1.066.825 | |
| Jezik | |
| Arapski | |
| Vjera | |
| većinom muslimani mali broj kršćana |
Narod uredi
Semitski narod nastanjen je na Srednjem Istoku i sjevernoj Africi, od Maroka na krajnjem zapadu do Omana na istoku, i od Turske na sjeveru do Jemena i Sudana na jugu. Geografski Arapi se prostiru na nekih 10 miliona kvadratnih kilometara i broje najmanje 250.000.000 pripadnika. Oko 4 miliona Arapa živi također u Evropi i oko 2 miliona u Americi. Srce arapske zemlje je Saudijska Arabija i Jemen, područje poznato kao Hidžaz. Oko 610. godine, rođenjem Islama, Hidžaz postaje trgovačko središte duž karavanskih puteva a Mekka postaje jedan od najznačajnijih svjetskih gradova.
Etnički, Arapi su uglavnom tamnokosi i smeđih očiju, puti svijetle, ali i ona varira od mjesta do mjesta. Po vjeri su većinom sunitski muslimani, i tek 10% šijiti (osobito u Iranu, Jemenu, dijelu Iraka i obali Perzijskog zaljeva). Prvenstveno Arapi su, uz Židove, jedan od dva naroda kojima je porijeklo dao Sem, Hamov brat. Kroz svoju historiju osnovali su cijeli niz država kao što su: Alžir, Bahrein, Egipat, Irak, Jordan, Kuvajt, Libanon, Libija, Maroko, Oman, Katar, Saudijska Arabija, Sudan, Sirija, Tunis, Ujedinjeni Arapski Emirati, Jemen i Palestina koja se još bori za svoj nastanak i priznanje. Gledajući sa socijalnog aspekta, Arapi se dijele na stalno-naseljene (ruralni ' fellahin' = seljaci i urbani ' hadar', gradski Arapi) i nomadske Arape, poznajemo ih kao Beduine. Postoji i više jezično semitiziranih (tačnije arabiziranih) naroda koji nisu etnički Arapi, naročito ima arabiziranih Židova u sjevernoj Africi, Jemenu i Iraku. Arabizirani su i neki Kopti (koji su ipak porijeklom Egipćani, hamitski narod čiji su preci osnovali egipatsku kulturu i državu). Među hamitskim Berberima također postoji i dosta arabiziranih grupa, nomada koji naseljavaju pustinjske predjele sjeverne Afrike.
Ime uredi
Ime Arapi i Arabija javlja se još u asirskim tekstovima kao mâtu arbâi /Arab land/, tačna lokacija ovog područja nije poznata, kasnije se javljaju termini Arabi, Arubu, Urbi. U srodnom hebrejskom jeziku riječ `aravah’ i ‘arav’ označava pustinju, pa bi se moglo prevesti da su Arapi ‘pustinjski narod’. Poluostrvo Arabija prekriveno je nepreglednim pustinjama i pradomovina je ovog ekspanzivnog naroda koji se proširio preko cijele sjeverne Afrike.
Jezik uredi
Arapski jezik pripada semitskoj grani semitsko-hamitske porodice, pismo je arapsko.
Vjerski običaji uredi
Arapi su većinom islamske vjeroispovijesti, što u veliko diktira način njihovog života i njihove običaje. Arapi su također u manjini kršćani i druzi, te žive u Libanu i Siriji, gdje zahvaljujući vjerskoj mješanosti postoji daleko veća varijacija u tradiciji i običajima.
Muslimanski Arapi su narod koji živi po pravilima Kur'ana. Kuran je često osnova zakona arapskih država kojima su regulirani neki aspekti njihovog života. Među Arapima preovladava patrijarhalni sistem. Poligamija je u nekim arapskim zemljama dozvoljena. Arapi, kao ni Židovi, ne jedu svinjetinu, i uglavnom se koristi govedina, ovčetina i puretina. U zemljama sjeverne Afrike je poznato nacionalno jelo kus-kus, priprema se sa ovčetinom, ribom i raznim povrćem. Umjesto masti Arapi koriste maslinovo ulje i druge masnoće biljnog porijekla, a kolači se često prave od meda.
Svaki Arapin-musliman trebao bi barem jednom u životu otići na hadždž u Meku.
Arapi u Evropi uredi
Arapima u Evropi zahvaljujemo na znanju o umjetnom navodnjavanju tla, koje se zbog bezobzirnog krčenja šuma počelo isušivati. Iz Španije ovo se znanje proširilo na sjever, preko Alpa sve do Islanda. Španska riječ 'noria', označava stepen navodnjavanja, i nastala je od arapskog nd'ura. Pamuk, koji danas vodi glavnu riječ u tekstilnoj industriji, su u Evropu donijeli Arapi, iz njihov jezika potekao je francuski izraz 'coton' i engleski 'cotton'.
Arapske zajednice uredi
- Arapi (iz Arabije)… 32,231,000
- Hassaniya Arapi… 4,714,000
- Levantski Arapi…53,032,000
- Libijski Arapi 3,785,000
- Arapi Maghreba…74,142,000
- Shuwa Arapi… 1,986,000
- Sudanski Arapi… 22,135,000
- Jemenski Arapi… 10,999,000
- Beduini Arabije… 14,187,000
- Saharski Beduini… 7,473,000
Također pogledajte uredi
| Commons ima datoteke na temu: Arapi |