Južni pol, također poznat kao geografski južni pol ili zemaljski južni pol, je najjužnija tačka na Zemlji i leži antipodno na suprotnoj strani Zemlje od Sjevernog pola, na udaljenosti od 20.004 km (12.430 milja) u svim smjerovima. To je jedna od dvije tačke u kojima Zemljina osa rotacije siječe njenu površinu.

Smješten na kontinentu Antarktika, to je mjesto američke stanice Amundsen-Scott South Pole, koja je osnovana 1956. godine i od te godine je stalno u radu. Geografski južni pol razlikuje se od Južnog magnetnog pola, čiji je položaj definisan na osnovu Zemljinog magnetnog polja. Južni pol je centar južne hemisfere.

Južni pol je najjužnija tačka na Zemlji, i definisana je na nekoliko načina.

Geografski Južni pol

Geografski Južni pol je tačka gdje zemljina osa rotacije prolazi kroz površinu Zemlje. Najčešće se pod pojmom Južni pol upravo podrazumijeva ova tačka. Južni pol se nalazi na Antarktiku, iako to nije bio slučaj u cijeloj Zemljinoj historiji zbog pomjeranja kontinenata. Nalazi se na vrhu bezlične, neplodne, vjetrovite i zaleđene visoravni na nadmorskoj visini od 2.835 m i nalazi se oko 1.300 km od najbližeg otvorenog mora u Zaljevu kitova. Procjenjuje se da je led na polu debeo oko 2.700 m, tako da je površina kopna ispod ledenog pokrivača zapravo blizu nivoa mora.

Polarni ledeni pokrivač kreće se brzinom od otprilike 10 m godišnje prema Weddellovom moru. Stoga se položaj stanice i drugih umjetnih obilježja u odnosu na geografski pol postepeno mijenjaju tokom vremena. Geografski južni pol označen je stubićem zabodenim u led uz mali znak; taj stubić se svake Nove godine ceremonijalno premješta kako bi se nadoknadilo kretanje leda ^[1]. Znak bilježi odgovarajuće datume kada su Roald Amundsen i Robert F. Scott stigli do Pola, nakon čega slijedi kratki citat svakoga od njih; te daje nadmorsku visinu kao "9,301 FT." (FT - oznaka za mjernu jedinicu "stopa") ^[2]^[3]. Osoblje stanice svake godine dizajnira i izrađuje novi stubić.

Geografske koordinate Južnog pola obično se daju jednostavno kao 90°S, jer je njegova geografska dužina geometrijski nedefinirana i irelevantna. Kada se želi geografska dužina, može se dati kao 0°. Na Južnom polu, svi pravci su okrenuti prema sjeveru.

Prvi ljudi koji su došli do Južnog pola su bili Roald Amundsen i njegov tim, koji su do Južnog pola stigli 14. decembra, 1911. godine. Amundsenov glavni rival Robert Falkon Skot je do Južnog pola stigao jedan mjesec kasnije. Na povratku su Skot i cijela njegova ekspedicija umrli od gladi i ekstremne hladnoće.

Ceremonijalni Južni pol

Ceremonijalni Južni pol je područje predviđeno za fotografisanje na stanici. Nalazi se nekoliko metara od geografskog južnog pola, a sastoji se od metalne sfere na postolju, okružene zastavama prvobitnih država potpisnica Antarktičkog sporazuma ^[4].

Geomagnetni Južni pol

Položaj Južnog pola označen je zvjezdicom

Južni magnetni pol je jedan od dva magnetna pola na Zemlji. On se nalazi u blizini geografskog Južnog pola.

Istraživanje Južnog pola

Prvi čovjek koji je stupio na geografski Južni pol bio je Roald Amundsen. Do Pola je stigao 14. decembra 1911. godine. Njegov glavni protivnik, Robert Falkon Skot stigao je do Pola mjesec dana kasnije. U povratku, Skot i negova četvoročlana grupa umrli su od gladi i velike hladnoće. Američki admiral Ričard Bird je 29. novembra 1929. godine postao prvi čovjek koji je preletio Južni pol.

Također pogledajte

Reference

^ Marker makes annual move", page 6, Antarctic Sun. 8 January 2006; McMurdo Station, Antarctica.
^ Sign at the (ever moving) actual geographical South Pole (a few feet away from the Ceremonial Pole)". Pierre R. Schwob Physics/Astronomy.
^ Kiefer, Alex (January 1994). "South Pole Marker".
^ George F. Mobley (18 September 2012). "Flags at the South Pole". National Geographic.

Vanjski linkovi

Virtualna tura po Južnom polu

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Južni pol

[1] Marker makes annual move", page 6, Antarctic Sun. 8 January 2006; McMurdo Station, Antarctica.

[2] Sign at the (ever moving) actual geographical South Pole (a few feet away from the Ceremonial Pole)". Pierre R. Schwob Physics/Astronomy.

[3] Kiefer, Alex (January 1994). "South Pole Marker".

[4] George F. Mobley (18 September 2012). "Flags at the South Pole". National Geographic.

[1]

[2]

[3]

[4]