Bitka kod Gettysburga

Bitka kod Gettysburga
Bitka kod Gettysburga
Američki građanski rat
Datum	1–3. juli 1863.
Lokacija	Okrug Adams, Pennsylvania
Ishod	Pobjeda Sjevera
Sukobljene strane
Sjedinjene Američke Države	Konfederacija Američkih Država
Komandanti
George Meade; John F. Reynolds	Robert Edward Lee
Vojne jedinice
93.921	71.699
Žrtve
23.055; (3.155 ubijeno; 14.531 ranjeno; 5.369 zarobljeno/nestalo)	23.231; (4.708 ubijeno; 12.693 ranjeno; 5.830 zarobljeno/nestalo)

Bitka kod Gettysburga odigrala se u tri dana (1–3. juli 1863), unutar i u okolini grada Gettysburga u Pennsylvaniji, kao dio Getisburške kampanje. Bila je najveća bitka koja se ikada odigrala u Sjevernoj Americi uz najveći broj žrtava u cijelom ratu. Bitka je vođena između snaga Unije i Konfederacije za vrijeme Američkog građanskog rata. U historijskim knjigama ova bitka često se opisuje kao prekretnica u ratu zbog odlučne pobjede vojnih snaga Unije uz istovremenu opsadu Vicksburga u državi Mississippi.^[1]^[2] Armija Potomaka, generalmajora Georgea Meadea porazila je napade Armije Sjeverne Virdžinije generala Konfederacije Roberta E. Leeja, zaustavivši njegovu invaziju na sjever.

Nakon uspjeha u bici kod Chancellorsvillea u Virdžiniji u maju 1863. godine, general Lee je poveo svoju vojsku kroz dolinu Shenandoah kako bi započeo svoju drugu invaziju na sjever - Gettysburšku kampanju. Sa svojom raspoloženom vojskom, general Lee je namjeravao usmjeriti pažnju ljetne vojne kampanje na ratom opustošenu sjevernu Virdžiniju i nadao se da će utjecati na sjevernjačke političare da odustanu od nastavka rata prodirući čak do Harrisburga u Pensilvaniji i Philadelphije. Podržan od strane predsjednika Abrahama Lincolna, generalmajor Joseph Hooker pokrenuo je svoju vojsku u potjeru za vojnim snagama Konfederacije, ali je smijenjen sa komandne dužnosti samo tri dana prije bitke i zamijenio ga je generalmajor George Meade.

Dvije vojske prvobitno su započele bitku u Gettysburgu 1. jula 1863., kada je general Lee hitno grupisao svoje snage tamo, čiji je cilj bio angažirati vojsku Unije i uništiti je. Niske grebene sjeverozapadno od grada u početku je branila konjička divizija Unije pod komandom brigadnog generala Johna Buforda, a ubrzo pojačan s dva korpusa pješadije Unije. Međutim, dva velika korpusa Konfederacije napala su ih sa sjeverozapada i sjevera, srušivši užurbano razvijene linije Unije, šaljući branitelje da se povuku ulicama grada do brda na jugu.^[3] Drugog dana bitke okupila se većina obje vojske. Linija Unije bila je postavljena u obrambenoj formaciji nalik udici. U kasnim popodnevnim satima 2. jula, general Lee je započeo težak napad na lijevo krilo Unije, a žestoke borbe vodile su se na uzvišenju Little Round Top, te Wheatfieldu, Devil's Denu i Peach Orchardu. Na desnom krilu vojnih snaga Unije, probi napadi vojske Konfederacije eskalirale su u opsežne napade na Culp Hill i Cemetery Hill. Po cijelom bojnom polju, unatoč značajnim gubicima, branitelji Unije održali su svoje položaje. Trećeg dana bitke, borbe su nastavljene na Culp's Hill -u, a konjičke borbe bjesnile su na istočnom i južnom dijelu bojišta, ali glavni događaj bio je dramatičan pješadijski napad poznat pod imenom Pickett's Charge uz ućešće 12.500 vojnika Konfederacija na središnje položaje vojske Unije na Cemetery Ridgeu. Napad je odbijen uz upotrebu puščane i artiljerijske paljbe vojnih snaga Unije, uz velike gubitke u ljudstvu vojske Konfederacije. ^[4] General Lee poveo je svoju vojsku na mučno povlačenje natrag u Virdžiniju. Između 46.000 i 51.000 vojnika iz obje vojske poginulo je u trodnevnoj bici, najpogubnijoj u historiji SAD-a. 19. novembra 1863. godine predsjednik Abraham Lincoln iskoristio je ceremoniju posvete za Gettysburško nacionalno groblje kako bi odao počast palim vojnicima Unije i redefinirao svrhu rata u svom historijskom obraćanju u Gettysburgu. Smatra se da je ova bitka bila prekretnica u Američkom građanskom ratu.

ReferenceUredi

^ The Battle of Antietam, the culmination of Lee's first invasion of the North, had the largest number of casualties in a single day, about 23,000.
^ Rawley, p. 147; Sauers, p. 827; Gallagher, Lee and His Army, p. 83; McPherson, p. 665; Eicher, p. 550. Gallagher and McPherson cite the combination of Gettysburg and Vicksburg as the turning point. Eicher uses the arguably related expression, "High-water mark of the Confederacy".
^ "Battle of Gettysburg". Encyclopædia Britannica. Britannica.com. February 15, 2017. Pristupljeno July 3, 2012.
^ Murray, Williamson; Hsieh, Wayne Wei-siang (2016). "The War in the East, 1863". A Savage War:A Military History of the Civil War. Princeton University Press. str. 278. ISBN 978-0-69-116940-8.

Vanjski linkoviUredi

Bitka kod Gettysburga na Wikimedia Commonsu

[1] The Battle of Antietam, the culmination of Lee's first invasion of the North, had the largest number of casualties in a single day, about 23,000.

[TP-2] Rawley, p. 147; Sauers, p. 827; Gallagher, Lee and His Army, p. 83; McPherson, p. 665; Eicher, p. 550. Gallagher and McPherson cite the combination of Gettysburg and Vicksburg as the turning point. Eicher uses the arguably related expression, "High-water mark of the Confederacy".

[3] "Battle of Gettysburg". Encyclopædia Britannica. Britannica.com. February 15, 2017. Pristupljeno July 3, 2012.

[4] Murray, Williamson; Hsieh, Wayne Wei-siang (2016). "The War in the East, 1863". A Savage War:A Military History of the Civil War. Princeton University Press. str. 278. ISBN 978-0-69-116940-8.

[1]

[2]

[3]

[4]