Hronologija historije islama (7. vijek)

Hronologija historije islama 7. vijeka obuhvata najznačajnije događaje u historiji islama tokom 7. vijeka a koji su u znatnoj mjeri uticali na historiju ljudskog roda a pogotovo značajan trag su ostavili na muslimanski svijet tj. Ummet. Hronologija nije potpuna.

Najvažniji događaji u historiji islama tokom 7. vijeka

• 605: Muhammed učestvuje u obnovi Kabe.
• 606: Rođena Fatima, četvrta i najmlađa kći posljednjeg poslanika Muhammeda. Bila je supruga posljednjeg pravednog halife Alije a svi Muhammedovi potomci vode porijeklo od nje.
• 610: Prva objava Kur'ana u pećini Hira. Objava je Muhammedu prenesena preko meleka Džibrila. Hatidža bint Huvejlid, Muhammedova supruga je bila prva osoba koja je povjerovala u objavu koju je primio Muhammed.
• 613: Muhammed upućuje svojoj bližnjoj porodici poziv u islam. Poziv za taj čin objavljen mu je u suri Eš-Šu'ara od 214. do 217. ajeta. Na skupu gdje se našla Muhammedova najbliža rodbina niko od prisutnih nije se odazvao Muhammedovom pozivu osim Alije.
• 613: Nakon što je oko tri godine tajno pozivao u islam, Muhammed je javno uputio poziv u islam. O tom događaju se u hadisu o Ibn-Mes'uda prenosi: "Poslanik, s.a.v.s., tajno je pozivao, skrivajući se, sve dok mu nije objavljeno: '…ti javno ispovijedaj ono što ti se naređuje', pa su on i njegovi ashabi izašli u javnost." Mufesiri smatraju da je naredbu za javno pozivanje u islam Muhammedu objavljeno u 94. ajetu a o tom pozivu se govori sve do kraja iste sure El-Hidžr.
• 614: Progon muslimana od strane vodećih ljudi iz plemena Kurejš. Prva hidžra muslimana u Abesiniju.
• 615: Islam prihvataju Hamza i Omer, drugi od četvorice pravednih halifa i jedan od najbližih ashaba.
• 616: Druga hidžra muslimana u Abesiniju.
• 617: Bojkot Hašemita i Muhammeda od strane pripadnika Kurejša.
• 619: Smrt Ebu-Taliba, Muhammedovog amidže i iako nikada nije prihvatio islam, cijelo vrijeme je bio Muhammedov pomagač i zaštitnik. Također, desila se i smrt Muhammedove supruge Hatidže. Ova godine je poznata i kao Godina tuge.
• 621: Godina Isre i Mi'radža, velikog događaja u historiji islama i događaja kojim je ukazana velika čast posljednjem Poslaniku, između ostalog naređeno je i obavljanje pet dnevnih namaza.
• 622: Hidžra muslimana iz Mekke u Medinu, događaja koji se uzima za početak Islamskog kalendara.
• 623. Izrađena Medinska povelja, nedugo nakon dolaska muslimana u Medinu. Povelja kao značajan dokument, koji se naziva još i Medinski ustav, reguliše prava i obaveze muslimana i drugih stanovnika u Medini što označava i početak organizovanja prve islamske države.
• 624: Bitka na Bedru, jedna od najznačajnijih bitaka u historiji islama i po mnogo detalja poseban događaj, jedan od niza sukoba između muslimanske zajednice i Kurejšija. Bitka se odvijala na Bedru, oko 130 km daleko od Medine uz neravnopravan odnos snaga i pobjedu muslimana. Nakon isprovociranog sukoba između muslimana i jevrejskog plemena Benu Kajnuka, došlo je do raskida saveza između ove dvije grupe i do bitke u kojoj se pleme Benu Kajnuka predalo i napustilo Medinu. Za pravac okretanja tokom obavljanja namaza izabrana Kaba u odnosu na dotadašnji Jerusalem. Smrt Rukajje bint Muhammed, druge po redu Muhammedove kćerke iz braka sa Hatidžom i supruge trećeg pravednog halife Osmana ibn Affana.
• 625: Bitka na Uhudu. Poraz muslimana pri skoro gotovo izvjesnoj pobjedi zahvaljujući slabosti muslimanskih strijelaca i vještom konjaničkom manevru Kurejšija koje je predvodio Halid ibn Velid. Tokom bitke smrtno je stradao najmlađi Muhammedov amidža Hamza ibn Abdul-Muttalib (poznat kao Allahov lav). Rođenje Hasana ibn Alija, najstarijeg Poslanikovog unuka i Alijinog i Fatiminog sina, prvog halife nakon četiri pravednih halifa.
• 626: Rođenje Husejna ibn Alija, drugog sina Alije i Fatime.
• 627: Bitka na Hendeku, pobjeda muslimana u sukobu sa Kurejšijima. Nakon što su za vrijeme bitke na Hendeku otkazali savezništvo sa muslimanima, izvršena je opsada plemena Benu Kurejza.
• 628: Sporazum na Hudejbiji. Bitka na Hajberu, pobjeda muslimana u sukobu sa Jevrejima, pokušaj ubistva Muhammeda od strane jevrejke koja mu je ponudila otrovano meso. Muhammed šalje pisma različitim vladarima pozivajući ih da prihvate islam.
• 629: Muhammedov hadždž nakon sporazuma na Hudejbiji. Bitka na Mu'ti i bizantijska pobjeda nad muslimanima. Smrt Muhammedove najstarije kćerke Zejneb bint Muhammed.
• 630: Osvajanje Meke. Bitka kog Hunejna gdje muslimani pobjeđuju snage beduinskih plemena Benu Havazin i Benu Takif. Bitka kod Autasa koja je prethodila opsadi grada Tai'fa i pobjeda muslimana nad savezom kojeg su činila beduinska arapska plemena. Neuspješna muslimanska Opsada Ta'ifa kojeg je držalo pleme Benu Takif. Smrt Muhammedove kćerke iz braka sa Hatidžom i Osmanove supruge, Um Kulsum bint Muhamed.
• 631: Pohod na Tebuk sa ciljem sprečavanja napada Bizantijaca. Pošto su proveli 20 dana na Tebuku a od Bizantijaca nije bilo ni traga, muslimanska vojska se povukla u Medinu. Smrt Muhammedovog sina Ibrahima iz braka s Marijom Kibtijom. Prvaci plemena Benu Takif šalju izaslanike Muhammedu i prihvataju islam čime se okončava neprijateljstvo između ove dvije grupacije.
• 632: Muhammedov oproštajni hadž. Smrt Muhammeda kao i njegove kćerke Fatime. Ebu-Bekr je izabran za halifu, prvog od četiri pravedne halife a nakon smrti Muhameda i nakon što se neka plemena odmetnula od islama i odbila lojalnost halifi povedeni ratovi protiv otpadnika. Između ostalog ostvarena je pobjeda nad plemenom Benu Temim i lažnim poslanikok Musejlemom.
• 633: Muslimanska vojska vrši invaziju područja današnjeg Bahreina, Omana, Jemena i Hadramauta, područja na jugu Arabijskog poluostrva. Ratovi se vode i na području današnjeg Iraka a između ostalog i bitke kao što su: Bitka lanaca, Bitka kod Sanije, Bitka kod Veledže, Bitka kod Uleisa, Bitka kod Hire, Bitka za el-Anbar i Bitka kod Ajnu Temra protiv perzijskog carstva i Bitka kod Firaza protiv udruženih bizantijsko-perzijskih snaga. U svim navedenim sukobima muslimanska vojska pod komandom Halida ibn Velida pobjeđuje neprijatelja i osvaja Mezopotamiju i znatan dio teritorije Perzijskog carstva. U navedenim sukobima Halid ibn Velid pokazuje vrhunsku ratnu vještinu gdje u inferiornijem statusu a ponekada i višestruko brojčano nadjačan (primjer Bitke kod Firaza) ostvaruje pobjedu. Ovim vojnim kampanjama islamska država ostvaruje uticaj na sjeveru poluostrva koju je kontrolisalo Bizantijsko i perzijsko carstvo.
• 634. Smrt Ebu-Bekra koji je za vrijeme provedeno na mjestu halife porazio samoproglašene lažne poslanike i vratio kontrola nad Arabijskim poluostrvom. Na mjestu halife zamjenjuje ga Omer ibn el-Hattab. Bitke za osvajanje današnje Sirije: Bitka za Bosru, Bitka za Damask, Bitka kod Adžnadajna i dr.
• 635: Nastavlja se osvajanje Perzije tokom bitaka: Bitka na mostu, Bitka kod Buvejba tokom kojih Halid ibn Velid nastavlja pobjedonosni niz a slijedi i Osvajanje Damaska i Bitka kod Fahla protiv Bizantijaca.
• 636: Bitka na Jermuku, Bitka kod El-Kadisije i osvajanje Iraka, osvajanje Medjena. Muslimanska vojska koristi i mornaricu za napad na Tanah u blizini današnjeg indijskog Mumbaija.
• 637: Nastavak kampanje za osvajanje Sirije, Osvajanje Jerusalema, Bitka kod Džalule.
• 638: Osvajanje Gornje Mezopotamije.
• 639: Osvajanje Huzestana, jugozapadnog dijela današnjeg Irana. Napredovanje ka današnjem Egiptu. Izbijanje Emauske kuge što odnosi veliki broj ljudskih žrtava i usporava napredovanje muslimanske vojske.
• 640: Bitka za Babilon u Egiptu. Muslimanska vojska pod komandom Amr ibn el-Asa pobjeđuje Bizantijce u Heliopolisu, na području današnjeg predgrađa Kaira Ein Šamsa a osvajanjem tvrđave u Babilonu stvara se pretpostavka za osvajanje Egipta i Sjeverne Afrike.
• 641: Opsada i osvajanje Aleksandrije, velike bizantijske luke na Sredozemnom moru i glavnog grada bizantijske provincije Egipat. Zauzimanje Aleksandrije je označilo završetak perioda bizantijske pomorske prevlasti nad istočnim Sredozemljem a što je proizvelo različite posljedice, između ostalog i ekonomske prirode usljed kontrole važnih pomorskih trgovačkih ruta. U narednom periodu doći će do značajnijih geopolitičkih promjena uzrokovanih proširenjem uticaja Pravednog halifata.
• 642: Bitka kod Nihavanda. Muslimanska vojska pod komandom Sa'd ibn Ebu Vekkasa na području današnjeg Irana pobjeđuje nekoliko puta brojnije perzijske snage u bitci koju muslimanski hroničari nazivaju Pobjeda nad pobjedama. Pogibija perzijskih vojskovođa Kušroa i Mardanšaha i poraz u navedenoj bitci, označila je pad perzijske imperijane vojske. Teritorijalna ekspanzija se nastavlja u Egiptu.
• 643: Osvajanje Azerbejdžana i Tabaristana, područja na jugu Kaspijskog jezera.
• 644: Osvajanje provincija Fars, Kerman, Sistan, Mekran i Kharan na području današnjeg Irana i Pakistana. Ubistvo halife Omera za vrijeme obavljanja sabah namaza, ubica Ebu-Lu'lu Fejruz el-Farisi je počinio samoubistvo. Omera nasljeđuje halifa Osman ibn Affan kao treći od Pravednih halifa.
• 646: Muslimanska vojska vrši invaziju Horasana, sjeveroistočnog dijela tadašnjeg Perzijskog Carstva, Male Azije i područja današnje Armenije.
• 647: Invazija se nastavlja na području Sjeverne Afrike a zauzeto je ostrvo u Sredozemnom moru Kipar.
• 648: Nastavljaju se borbe između Pravednog halifat i Bizantijskog Carstva.
• 649: Prvi okršaji između Arapa i pripadnika turkijskih naroda. Hazari pobjeđuju muslimansku vojsku predvođenu Abd ar-Rahman ibn Rabijom kod tvrđave Balandžar.
• 652: Podjela Ummeta u vezi oko vladavine halife Osmana.
• 655: Pomorska bitka jarbola, kod današnje južne turske obale, između muslimanske i bizantijske mornarice. Bitna pobjeda muslimanske mornarice nad superiornom bizantijskom mornaricom. Bitka se smatra prvim odlučnijim sukobom muslimanske vojske na moru kao i jedna od najranijih kampanja vođenih za osvajanje glavnog bizantijskog grada.
• 656: Ubistvo halife Osmana, nasljeđuje ga Alija ibn Ebu-Talib, rođak i zet posljednjeg poslanika Muhammeda. Bitka kod deve, jedan od najznačajniji događaja Prve fitne.
• 657: Alija prebacuje glavni grad hilafeta iz Medine u Kufu. Bitka kod Siffina između Alije i Muavije
• 658: Bitka kod Nahravana između halifata i pristalica Haridžija.

Pogled na Ukbetovu džamiju ili Veliku džamiju u Kairuanu, izgrađenu 670. godine od strane Uqbe ibn Nafia

• 659: Muavija preuzima Egipat
• 660: Halifat pod vodstvom Alije od Muavije preuzima kontrolu nad Hidžazom i Jemenom. Muavija se proglašava halifom u Damasku.
• 661: Haridžije ubijaju Aliju, četvrtog i posljednjeg od pravednih halifa. Hasan ibn Ali, postaje halifa.
• 669: Ubijen Hasan ibn Ali.
• 670: Napredovanje muslimanskih snaga u Sjevernoj Africi. Uqba ibn Nafi osniva grad Kairuan, predvodi muslimanske snage i smatra se začetnikom muslimanskog osvajanja Magreba. Osvajanje Kabula, današnjeg glavnog grada Afganistana.
• 672: Osvajanje ostrva Rodos. Invazija Horasana, područja današnjeg Irana.
• 674: Muslimani prelaze rijeku Amu-Darju. Buhara na području današnjeg Uzbekistana postaje muslimanska vazalna država.
• 677: Zauzimanje gradova Samarkanda i Tirmiza, na području današnjeg Uzbekistana. Opsada Carigrada.
• 680: Smrt Muavije. Na položaju halife zamjenjuje ga njegov sin Jezid I.
• 680: 10. oktobar - Bitka na Kerbeli i ubistvo Husejna ibn Alija i njegovih istomišljenika.
• 682: Na području Sjeverne Afrike Uqba bin Nafe sa vojskom maršira ka Atlantiku ali biva ubijen u zasjedi kod Biskre. Muslimani evakuišu Kairuan i povlače se u Burku.
• 683: 11. novembar - Smrt Jezida I. Muavija II postaje halifa.
• 684: Abdikacija Muavija II. Abdullah ibn Zubejr se proglašava halifom u Mekki. Marvan postaje halifa u Damasku. Bitka kod Mardž Rahita.
• 685: Smrt Marvana. Abdul- Melik ibn Marvan postaje halifa u Damasku. Bitka kod Adžn el Varda.
• 686: El-Muhtar se proglašava halifom u Kufi.
• 687: Bitka kod Kufe između snaga El-Muhtara i Abdullaha ibn Zubejra. Smrt El-Muhtara.
• 691: Bitka kod Maskina. Kufu osvajaju snage Abdul-Melik ibn Marvana.
• 692: Oktobar - Pad Meke. Smrt Abdullaha ibn Zubejra. Abdul-Melik postaje jedini halifa.
• 695: Pobuna Haridžija u Džaziri i Ahvazu. Bitka kod Karuna. Muslimani vode rat protiv Kahine, numidijske kraljice u Sjevernoj Africi. Muslimani se ponovo povlače u Barku. Napreduju u Transoksijani i zauzimaju Kiš.
• 700: Muslimani napadaju paganske berbere u Sjevernoj Africi usljed čega u relativnom kratkom vremenskom periodu Beberi prihvataju islam.

Do kraja sedmog vijeka, muslimanska populacija čini 1% ukupnog svjetskog stanovništva.

Također pogledajte

• Hronologija historije islama
• Historija islama