4. januar

4. januar / siječanj (4. 1) jest 4. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine još je 361 dan (362 u prijestupnoj godini).

Događaji

• 46. p. n. e – Julije Cezar porazio Tita Labijena u bici kod Ruspine.
• 871 – Bitka kod Readinga: Ethelred od Wessexa poražen od danskih invazijskih trupa.
• 1642 – Engleski kralj Karlo I poslao vojnike da uhapse članove Parlamenta, što je bio uvod u Engleski građanski rat.
• 1847 – Samuel Colt prodao svoj prvi revolver američkoj vladi.
• 1854 – Kapetan William McDonald na brodu Samarang otkrio ostrva koja su kasnije nazvana po njemu.
• 1865 – Njujorška berza otvorila svoje prvo trajno sjedište blizu Wall Streeta u New York Cityju.
• 1896 – Utah postao 45. američka savezna država.
• 1924 - U Beogradu završena Treća zemaljska konferencija Komunističke partije Jugoslavije.
• 1948 – Burma stekla nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva.
• 1951 – Korejski rat: Sjevernokorejske trupe uz kinesku podršku po drugi put osvajaju Seoul.
• 1958 – Sputnjik 1 pao na Zemlju iz orbite.
• 1959 – Luna 1 postala prva letjelica koja je došla blizu Mjeseca.
• 1966 – Vojni udar u Gornjoj Volti (kasnije Burkina Faso): raspušten nacionalni parlament i donesen novi ustav.
• 1970 – Zemljotres magnitude 7,7 pogodio kineski okrug Tonghai.
• 1976 – Sukob u Sjevernoj Irskoj: pripadnici Alsterskih dobrovoljačkih snaga ubili 6 irskih civila katolika u okrugu Armagh; idućeg dana naoružana grupa ljudi ubila 10 civila protestanata kod obližnjeg sela Kingsmilla u znak odmazde.
• 1989 – Francuz Christian Pollas otkrio asteroid Toutatis.
• 1990 – U najgoroj željezničkoj nesreći u historiji Pakistana koja se desila kad se prenatrpani putnički voz sudario s praznim teretnim vozom u blizini Sukkura, poginulo 307, a povrijeđeno 700 ljudi.
• 1998 – U masakru u Relizaneu u Alžiru ubijene najmanje 172 osobe.
• 1998 – Velika ledena oluja zahvatila istočnu Kanadu i sjeveroistok SAD-a i nastavila trajati do 10. januara, nanijevši veliku štetu.
• 2004 – NASA-in rover Spirit spustio se na Mars.
• 2004 – Mikheil Saakashvili izabran za predsjednika Gruzije nakon Revolucije ruža u novembru 2003.
• 2007 – Na 110. kongresu SAD-a Nancy Pelosi izabrana za prvu ženu na čelu Zastupničkog doma SAD-a u historiji.
• 2010 – U Dubaiju otvoren Burj Khalifa, najviša zgrada na svijetu.
• 2016
  • Kraljevina Bahrein i Sudan prekinuli diplomatske odnose s Iranom i pozvali iranske diplomate da napuste zemlju u roku 48 sati, dok su Ujedinjeni Arapski Emirati odlučili odnose spustiti na niži nivo.
  • Snažan zemljotres u Indiji i Bangladešu; najmanje deset mrtvih i 160 ranjenih.
• 2019 – Kineska svemirska letjelica Zec od žada uspješno sletjela na Mjesec. Tako je Kina postala treća zemlja kojoj je to uspjelo.

Rođeni

11. vijek

• 1077 – Zhezong, kineski car iz dinastije Sung

14. vijek

• 1341 – Wat Tyler, vođa Engleskog seljačkog ustanka

17. vijek

• 1643 – Isaac Newton, engleski fizičar, matematičar i astronom

18. vijek

• 1710 – Giovanni Battista Pergolesi, italijanski kompozitor
• 1785 – Jacob Grimm, njemački jezikoslovac i sakupljač narodnog blaga

19. vijek

• 1809 – Louis Braille, francuski tvorac pisma za slijepe
• 1822 – Georg Büchmann, njemački jezikoslovac

20. vijek

• 1920 – William Colby, američki obavještajac, 10. direktor CIA-e
• 1925 – Veikko Hakulinen, finski skijaš-trkač
• 1932 – Carlos Saura, španski režiser
• 1934 – Rudolf Schuster, slovački političar, drugi predsjednik Slovačke
• 1935 – Floyd Patterson, američki bokser
• 1940
  • Gao Xingjian, francuski pisac, prevodilac i slikar kineskog porijekla
  • Helmut Jahn, njemačko-američki arhitekt
  • Brian Josephson, velški fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1973.
• 1957 – Vesna Zmijanac, srbijanska pjevačica narodne muzike
• 1958 – Julian Sands, britanski glumac
• 1960 – John Michael Stipe, američki pjevač i član grupe R.E.M.
• 1965 – Guy Forget, francuski teniser
• 1965 – Julia Ormond, engleska glumica
• 1972 – Margarita Dulova, sovjetska i kazaška biatlonka.
• 1974 – Armin Zöggeler, italijanski sankaš, jedan od najtrofejnijih sankaša u historiji
• 1978 – Dominik Hrbatý, slovački teniser
• 1995 – Krešimir Crnković, hrvatski biatlonac i nordijski skijaš

Umrli

• 1248 – Sancho II, kralj Portugala
• 1695 – François-Henri de Montmorency-Luxembourg, francuski general
• 1752 – Gabriel Cramer, švicarski matematičar
• 1782 – Ange-Jacques Gabriel, francuski arhitekt
• 1825 – Ferdinand I, kralj Dviju Sicilija
• 1877 – Cornelius Vanderbilt, američki biznismen i filantrop
• 1882 – John William Draper, englesko-američki fizičar, hemičar i fotograf
• 1941 – Henri Bergson, francuski filozof
• 1943 – Mirče Acev, narodni heroj Jugoslavije
• 1960 – Albert Camus, francuski pripovjedač, dramatičar, esejist i novinar, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1957.
• 1961 – Erwin Schrödinger, austrijski fizičar
• 1965 – Thomas Stearns Eliot, engleski pisac američkog porijekla
• 1967 – Donald Campbell, britanski automobilist
• 1985 – Lovro von Matačić, hrvatski dirigent i kompozitor
• 1986 – Christopher Isherwood, britanski pisac
• 2006 – Nijaz Abadžić, bosanskohercegovački novinar, publicist i urednik na FTVBiH
• 2006 – Maktum bin Rašid El-Maktum, prvi premijer Ujedinjenih Arapskih Emirata
• 2010 – Tsutomu Yamaguchi, japanski inženjer, jedini koji je preživio (po službenom priznanju od države) i atomski napad na Hiroshimu i napad na Nagasaki
• 2023 – Rosi Mittermaier, njemačka alpska skijašica
• 2024 – Glynis Johns, britanska glumica

Vanjski linkovi

• Na današnji dan (4. januar), BBC.co.uk (en)
• Na današnji dan (4. januar), nytimes.com (en)