Mirče Acev
Mirče Acev (makedonski: Мирче Ацев) (Oreovac, kod Prilepa, 26. septembar 1915 — Skoplje, 4. januar 1943), bio je student prava, jedan od organizatora Narodnooslobodilačke borbe u Makedoniji i narodni heroj Jugoslavije.
Mirče Acev | |
|---|---|
 Mirče Acev | |
| Rođenje | 26. septembar 1915. |
| Smrt | 4. januar 1943 (27 godina) |
| Nacionalnost | Makedonac |
| Zanimanje | student prava |
| Poznat(a) po | Narodni heroj Jugoslavije |
| Nagrade |  29. juli 1945. |
Biografija
uredi
Rođen je 26. septembra 1915. godine u selu Oreovac, kod Prilepa. Potiče iz poznate porodice Acev, koja je generacijama vodila oslobodilačku borbu makedonskog naroda. Ime je dobio po stricu — vojvodi ustaničke čete za vrijeme Ilindenskog ustanka protiv osmanlijske vlasti u Makedoniji. Njegova sestra Vera Aceva, takođe je bila učesnica Narodnooslobodilačke borbe i proglašena je za narodnog heroja Jugoslavije.
Školovanje
urediOsnovnu školu završio je u Oreovcu, i upisao gimnaziju u Prilepu. Bio je prinuđen da napusti školovanje u Prilepu i odlazi u Bitolj gde je maturirao 1937. godine. Upisuje Pravni fakultet u Beogradu gdje se priključuje organizaciji naprednih studenata, kojom je rukovodila Komunistička partija Jugoslavije. Bio je aktivan u društvu naprednih Makedonaca "Vardar" u Beogradu. Tu je upoznao Kuzmana Josifovskog-Pitu i Strašu Pindžura.
Politički rad
urediČlan Komunističke partije Jugoslavije postao je 1939. godine. Bio je zadužen za organizaciju i rukovođenje studentskom kolonijom u Ohridu. Godine 1939. formirao je prvu partijsku organizaciju u gradu i prvi Mjesni komitet. Od augusta 1940. do aprila 1941. godine bio je u ilegali, najprije u Beogradu, a zatim u Skoplju. U to vrijeme radio je u tehnici Pokrajinskog komiteta KPJ za Makedoniju. Prvih mjeseci poslije okupacije Kraljevine Jugoslavije, nalazio se u Prilepu, gde je radio na pripremanju ustanka. Od jula 1941. godine, po nalogu Partije, prešao je u Kruševo. Oktobra 1941. godine postao je član Pokrajinskog komiteta KPJ za Makedoniju. Krajem 1941. i početkom 1942. godine, bio je instruktor Pokrajinskog komiteta u Bitolju. U proljeće 1942. godine postao je sekretar privremenog Pokrajinskog komiteta KPJ za Makedoniju. Zajedno sa Kuzmanom Josifovskim organizovao je formiranje nekoliko novih partizanskih odreda. U septembru 1942. godine zajedno sa Strašom Pindžurom otišao je na teren da obilazi partizanske odrede i partijske organizacije u Velesu i Prilepu. Dana 18. decembra 1942. godine u Velesu uhapsila ih je bugarska policija. Poslije dugog fizičkog mučenja, bez sudske presude, obojicu je ubila bugarska policija 4. januara 1943. godine u Skopskom zatvoru.[1]
Narodni heroj
urediUkazom Predsjedništva Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 29. jula 1945. godine, zajedno sa Strašom Pindžurom, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Baština
urediToponimi
urediU njegovu čast naselju Mirče Acev u sjevernomakedonskoj općini Krivogaštani je dato njegovo ime.[3]
Poštanske marke
urediJugoslavenska je pošta 11. oktobra 1951. godine izdala dvije poštanske marke s temom 10-godišnjica ustanka u Makedoniji. Marka sa Acevim portretom (MiNr: 672/kg)[a] ima nominalnu vrijednost od 3 dinara, smeđekarmin je boje, tiskana je s nazubljenjem: K 12½ i izdana je u tiražu od 500.000 primjeraka.[4]
Ostalo
urediPrva vojna jedinica Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Makedonije osnovana 18. augusta 1943. od nekoliko partizanskih odreda, nazvana je Prvi bataljon Mirče Acev. U Skoplju njegovo ime nosi jedno kulturno umjetničko društvo, te dvije osnovne škole u: Skoplju i Dolneniju. Osnovna škola u Plasnici je nosila njegovo ime do 2015. godine. Jedna kasarna Sjevernomakedonske vojske u Prilepu nosi njegovo ime.[5]
Napomene
urediPogledaj takođe
urediReference
uredi- ^ Ličnosti – Mirče Acev Arhivirano 14. 7. 2014. na Wayback Machine, pristupljeno 10. 7. 2014.
- ^ Narodni heroji 1982, str. 21.
- ^ Popis u Makedoniji 2002 - Knjiga 10.
- ^ Michel, str. 836.
- ^ "Касарната „Мирче Ацев" го одбележа својот патрон празник". prilep.gov.mk (jezik: makedonski). Opština Prilep. 4. 1. 2018. Pristupljeno 2. 12. 2022.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
- Makedonska enciklopedija (prva knjiga). "MANU", Skoplje, 2009.
- Koce Solunski, “Mirče Acev: životni put i revolucionarno delo”
- Michel (2001). MICHEL Südeuropa 2001/2002 (jezik: njemački). München: Schwaneberger Verlag GmbH. ISBN 3-87858-659-0.