1990.
| Godine:
◄◄ | ◄ | 1986. | 1987. | 1988. | 1989. | 1990. | 1991. | 1992. | 1993. | 1994. | ► | ►► |
| Decenije:
◄ | 1960-e | 1970-e | 1980-e | 1990-e | 2000-e | 2010-e | 2020-e | ► |
| Vijekovi: |
1990. (MCMXC) je uobičajena godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru, 1990. godina Common Ere (CE) i Anno Domini (AD), 990. godina 2. milenija, 90. godina 20. stoljeća, i prva godine decenije 1990-ih.
| Gregorijanski kalendar | 1990 MCMXC |
| Ab Urbe condita | 2743 |
| Asirski kalendar | 6740 |
| Bahá'í kalendar | 146–147 |
| Bengalski kalendar | 1397 |
| Berberski kalendar | 2940 |
| Budistički kalendar | 2534 |
| Burmanski kalendar | 1352 |
| Bizantijski kalendar | 7498–7499 |
| Kineski kalendar | 己巳年 (Zemljani Zmija) 4686 ili 4626 — do — 庚午年 (Metalni Konj) 4687 ili 4627 |
| Koptski kalendar | 1706–1707 |
| Diskordijanski kalendar | 3156 |
| Etiopijski kalendar | 1982–1983 |
| Hebrejski kalendar | 5750–5751 |
| Hinduski kalendari | |
| - Vikram Samvat | 2046–2047 |
| - Šaka Samvat | 1912–1913 |
| - Kali Juga | 5091–5092 |
| Holocenski kalendar | 11990 |
| Igbo kalendar | 990–991 |
| Iranski kalendar | 1368–1369 |
| Islamski kalendar | 1410–1411 |
| Džuče kalendar | 79 |
| Julijanski kalendar | Gregorijanski minus 13 dana |
| Korejski kalendar | 4323 |
| Minguo kalendar | Tajvan 79 民國79年 |
| Tajlandski solarni kalendar | 2533 |
| Unixovo vrijeme | 631152000–662687999 |
Važni događaji 1990. uključuju ponovno ujedinjenje Njemačke i ujedinjenje Jemena,[1] formalni početak projekta Ljudski genom (završen 2003.), lansiranje svemirskog teleskopa Hubble, odvajanje Namibije od Južne Afrike i Baltičke države proglašavaju nezavisnost od Sovjetskog Saveza usred Perestrojke. Komunistički režim u Jugoslaviji ruši se usred rastućih unutrašnjih tenzija, a višestranački izbori održani u njenim republikama dovode do toga da se separatističke vlade biraju u većini republika što označava početak raspada Jugoslavije. Također ove godine počela je kriza koja je dovela do Zaljevskog rata 1991. nakon invazije na Irak i uglavnom međunarodno nepriznate aneksije Kuvajta. To je dovelo do toga da je Operacija Pustinjski štit pokrenuta sa međunarodnom koalicijom vojnih snaga koja je sastavljena na kuvajtsko-saudijskoj granici sa zahtjevima da se Irak mirno povuče iz Kuvajta. Također ove godine, Nelson Mandela je pušten iz zatvora, a Margaret Thatcher je dala ostavku na mjesto premijera Ujedinjenog Kraljevstva nakon više od 11 godina.
1990. je bila važna godina u ranoj historiji interneta. Krajem 1990. Tim Berners-Lee je napravio prvi web server i osnovu za World Wide Web. Testne operacije su počele oko 20. decembra i objavljeno je izvan CERN- a sljedeće godine.[2] 1990. je također službeno ukinut ARPANET, preteča internetskog sistema i uvođenje prvog web pretraživača sadržaja, Archie, 10. septembra[3]
14. septembra 1990. zabilježen je prvi slučaj uspješne somatske genske terapije na pacijentu.[4]
Zbog recesije ranih 1990-ih koja je počela te godine i neizvjesnosti zbog kolapsa socijalističkih vlada u istočnoj Evropi, stope nataliteta u mnogim zemljama prestale su da rastu ili da naglo opadaju 1990. godine. U većini zapadnih zemalja Echo Boom je dostigao vrhunac 1990. godine; stopa fertiliteta je nakon toga opala.[5]
Događaji
urediJanuar
uredi- 22. januar – Savez komunista Jugoslavije prestao da postoji, nakon odlaska slovenske delegacije sa 14. vanrednog kongresa.
Februar
uredi- 20. februar – Počelo 25. svjetsko prvenstvo u biatlonu u muškoj i 7. prvenstvo u ženskoj konkurenciji, u sovjetskom gradu Minsku;
Mart
urediApril
uredi- 8. april – Održani prvi višepartijski izbori u SFRJ biranjem članova Skupštine SR Slovenije;
- 22. april – Na prvim višestranačkim izborima u Sloveniji i Hrvatskoj, pobijedile antikomunističke snage.
Maj
uredi- 13. maj – Na fudbalskoj utakmici u Zagrebu, između beogradske Crvene zvezde i zagrebačkog Dinama došlo do velikog sukoba navijača dva kluba.
- 15. maj – Borisav Jović (Srbija) izabran za predsjednika Predsjedništva SFRJ.
- 22. maj – Ujedinjenje Sjevernog i Južnog Jemena.
- 30. maj – Franjo Tuđman izabran za predsjednika Predsjedništva SR Hrvatske.
Juni
urediJuli
urediAugust
uredi- 17. august – Srbi iz Hrvatske organizovali blokadu puteva po Kordunu, Lici, i Baniji nezadovoljni hrvatskom vlašću.
- 19. august – Jugoslavija postala prvak svijeta u košarci, pobijedivši u finalu SSSR.
Septembar
uredi- 28. septembar – Srbija dobila novi Ustav, koji je ukinuo dotadašnja široka ovlaštenja i prava njene dvije pokrajine – Vojvodine i Kosova.
Oktobar
uredi- 3. oktobar – Dan ujedinjenja Njemačke
- 23. oktobar – Prvo emitovanje dnevnika YUTEL
Novembar
uredi- 16. novembar – Premijera filma Rocky V, zasad posljednjeg nastavka iz serijala Rocky filmova, s neizbježnim Sylvesterom Stalloneom u naslovnoj ulozi.
- 18. novembar – Održani prvi Opći izbori u SR Bosni i Hercegovini;
- 19. novembar – Pop sastavu Milli Vanilli oduzet je Grammy jer uopće nisu koristili vlastite vokale na albumu “Girl You Know It’s True”.
- 22. novembar – Prva žena-premijer u historiji Velike Britanije Margaret Thatcher podnijela ostavku nakon više od 11 godina na mjestu premijera.
- 26. novembar – Vijeće Sigurnosti UN odobrilo mirovni plan za Kambodžu.
- 27. novembar – Ministar finansija John Major izabran je za premijera i šefa Konzervativne stranke Velike Britanije, nakon ostavke Margaret Thatcher.
- 29. novembar – Vijeće Sigurnosti UN usvojilo rezoluciju o upotrebi svih mjera radi izbacivanja Iraka iz Kuvajta ukoliko se iračke trupe ne povuku do 15. januara 1991.
Decembar
uredi- 2. decembar – Poslije ujedinjenja Njemačke, koalicija desnog centra kancelara Helmuta Kohla odnijela je ubjedljivu pobjedu na prvim svenjemačkim izborima od 1932.
- 9. decembar – Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji, Slobodan Milošević ubjedljivom većinom izabran za predsjednika Srbije a njegova stranka osvojila 194 zastupnička mjesta u republičkom parlamentu.
- 9. decembar – Održani prvi višestranački izbori za poslanike u Narodnu Skupštinu Socijalističke Republike Crne Gore;
1990. u temama
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Rođeni
urediJanuar
uredi- 7. januar – Gregor Schlierenzauer, austrijski skijaš-skakač
- 12. januar
- 17. januar – Marko Rudić, bosanskohercegovački alpski skijaš
Februar
uredi- 5. februar – Dmitrij Andrejkin, ruski šahist
- 8. februar – Klay Thompson, američki košarkaš
Mart
urediApril
urediMaj
uredi- 10. maj – Ivana Španović, srbijanska skakačica u dalj
- 12. maj –Panagiota Tsakiri, grčka biatlonka i nordijska skijašica-trkačica.
- 21. maj
Juni
urediJuli
uredi- 11. juli – Caroline Wozniacki, danska teniserka poljskog porijekla
- 20. juli – Jitka Landová, češka biatlonka
August
uredi- 12. august – Mario Balotelli, italijanski nogometaš
- 19. august – Kristel Viigipuu, estonska biatlonka.
- 15. august – Jennifer Lawrence, američka glumica i producentica
Septembar
uredi- 14. septembar – Juwon Oshaniwa, nigerijski nogometaš
- 19. septembar – Julija Džima, ukrajinska biatlonka,
Oktobar
urediNovembar
uredi- 23. novembar – Mirza Selimović, bosanskohercegovački pjevač
- 30. novembar – Magnus Carlsen, norveški šahovski velemajstor
Decembar
urediUmrli
urediJanuar
uredi- 20. januar – Barbara Stanwyck, američka glumica
- 26. januar – Ava Gardner, američka filmska glumica´
Februar
uredi- 3. februar – Đuro Basler, jugoslavenski i bosanskohercegovački historičar, arheolog i konzervator
- 6. februar
- Zari Elmassian, američka pjevačica
- Vlado Milošević, bosanskohercegovački kompozitor
Mart
urediApril
uredi- 16. april – Greta Garbo, švedska glumica
Maj
uredi- 16. maj – Alija Sirotanović rudar iz Breze, koji je oborio rekord
Juni
urediJuli
uredi- 15. juli – Zaim Topčić, jugoslavenski i bosanskohercegovački književnik
- 29. juli – Sergej Paradžanov, armenski filmski režiser i scenarist.
August
urediSeptembar
uredi- 26. septembar – Alberto Moravia, italijanski književnik
Oktobar
urediNovembar
uredi- 7. novembar – Lawrence Durrell, britanski književnik´
- 30. novembar – Vladimir Dedijer, jugoslavenski partizan, političar, aktivista za ljudska prava i historičar
Decembar
uredi- 14. decembar – Friedrich Dürrenmatt, švicarski pisac
- Fizika
- Hemija
- Elias James Corey, SAD
- Fiziologija ili medicina
- Josef E. Murray, SAD
- E. Donnall Thomas, SAD
- Književnost
- Mir
- Ekonomija
- Harry M. Markowitz, SAD
- Merton H. Miller, SAD
- William F. Sharpe, SAD
Vanjski linkovi
urediReference
uredi- ^ "Yemen". Encyclopedia Britannica. 20. 11. 2023. Arhivirano s originala, 3. 5. 2015. Pristupljeno 2. 6. 2022.
- ^ "WWW Project History". w3.org. Arhivirano s originala, 23. 9. 2013. Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ "The first search engine, Archive". illinois.edu. Arhivirano s originala, 17. 1. 2012.
- ^ "Gene Therapy – A Brief History". CitizenLink. Arhivirano s originala, 2. 10. 2015.
- ^ "NCHS Data Brief ■ No. 136 ■ December 2013" (PDF). Arhivirano (PDF) s originala, 6. 7. 2017. Pristupljeno 8. 9. 2017.
1990. na Wikimedia Commonsu
