Skijaško trčanje

Skijačko trčanje

U Rusiji su još davne 1930. pronađeni dokazi da je skijaško trčanje postojalo kao forma kretanja tokom dugih zima, još od prije 6.000 godina. Slike na zidovima pećina prikazivale su lovce i jelene u snijegu. Lovci su na nogama imali 2 drvene daske koje su im omogućavale brzo kretanje po snijegu tokom dugih zima.

Švedska armija je već 1500. bila u potpunosti opremljena skijama. Norveška armija održavala je takmičenja u skijaškom trčanju još od 1767. Prvo civilno takmičenje održano je 1843. u mjestu Tromsø, na sjeveru Norveške. Takmičili su se samo muškarci na 18 i 50 km. Žene su svoj prvi nastup imale na ZOI 1952. u Oslu.

Tih su se godina u skijaškom trčanju primjenjivale tehnike "kliznog koraka" i "slobodna tehnika", koje su postale odvojene discipline na takmičenjima u Calgaryju 1988.

Takmičari u skijaškom trčanju koriste 2 tehnike:

Klasičnu, kod koje se skije kreću paralelno, jedna uz drugu kroz ljevkasto udubljenje napravljeno mašinom za uređenje staza.

Slobodnu, kod koje takmičari otklizuju praveći klizni korak, sličan koraku koji prave klizači u brzom klizanju. Odguruju se osloncem na unutrašnju ivicu jedne, a potom druge skije. U slobodnoj tehnici koriste se kraće skije, brže od onih u klasičnoj tehnici (brže su prosječno 8% na stazi iste dužine).

Skijaško trčanje na Olimpijskim igrama

Žene se takmiče u pojedinačnom sprintu, timskom sprintu, 10 km (pojedinačni start), 15 km (dohvatna utrka), 30 km (grupni start) i štafeti 4 x 5 km.

Muškarci se takmiče u: pojedinačnom sprintu, timskom sprintu, 15 km pojedinačni start, 30 km (dohvatna utrka), 50 km (grupni start) i štafeti 4 x 10 km. Navedene tehnike naizmjenično se koriste kod trčanja na 10 i 15 km, timskom sprintu i grupnom startu; mijenjaju se svake 4 godine, koliko traje jedan olimpijski ciklus.

Discipline

Pojedinačni start

U ovoj takmičarskoj discipline žene se takmiče na 10 km a muškarci na 15 km. Takmičari startaju u interval od 30 sekundi, najbolji skijaši startaju na samom kraju. Takmičari se takmiče sa satom. Pobjednik je takmičar/ka sa najmanjim vremenom.

Grupni start

Prvi put je prikazan na ZOI 2002. u Salt Lake Cityju. Takmičare poredaju na startnu liniju, tako da startaju svi odjednom. Žene trče na 30 km, a muškarci na 50 km. Pošto takmičari u ovoj disciplini trče manje krugove, omogućeno je da se pred tribinom na stadionu pojave svakih 10-12 minuta, što takmičenje čini atraktivnijim. Prvi takmičar koji pređe ciljnu liniju jeste pobjednik. Nije rijetkost da se na ciljnoj liniji u isto vrijeme nađe 10-tak skijaša. U takvim slučajevima pobjednika određuje foto-finiš, na kojem je moguće vidjeti stvarni poredak ulaska u cilj.

Potjera (dohvatna utrka)

U ovoj disciplini kombiniraju se obje tehnike. Slično kao kod masovnog starta, takmičari započinju trčati simultano, poredani u formaciju u obliku strelice, s najboljim takmičarima u njenom vrhu. Na polovini trke, takmičari, brzo koliko je to god moguće, mijenjaju skije i štapove. Žene trče na 7,5 km klasičnim stilom, a potom 7,5 km slobodnom tehnikom. Muškarci trče 15 km klasičnim, pa 15 km slobodnim stilom. Kratki krugovi omogućavaju da takmičari prolaze pored tribine sa gledaocima svakih 6 do 8 minuta. Takmičar koji prvi pređe ciljnu liniju jeste pobjednik.

Sprint

Sprint počinje kvalifikacijama u kojim skijaši startaju u intervalu od 15 sekundi i trče jedan krug od 1.2 km žene i 1.4 km muškarci. Najboljih 30 takmičara iz ove kvalifikacijske utrke prolaze u četvrtfinale. U četvrtfinalu, polufinalu, te A i B finalnim trkama nastupa po 6 takmičara, a najbolja dva iz svake grupe kvalificiraju se za sljedeću rundu. Finale se sastoji od od 6 takmičara, koji se bore za zlatnu medalju.

Timski sprint

U timskom sprintu trče dva takmičara naizmjenično, tri puta svaki od njih, za ukupno 6 krugova. Nakon toga se održava polufinalna trka koja se sastoji od 10-15 timova. Najboljih 5 timova iz polufinala kvalificira se za finalnu trku. Takmičari moraju izvesti veoma korektnu izmjenu između krugova tako što će jedan drugog dotaći rukom na način koji druge timove ne ometa u takmičenju. Pobjednik je onaj tim koji prvi pređe ciljnu liniju, nakon što su njegovi takmičari optrčali svih 6 krugova.

Štafeta

U štafetama učestvuje tim od 4 takmičara. U prve 2 izmjene trči se klasičnom tehnikom, a posljednje dvije slobodnom. Žene trče 4 x 5 km, dok muškarci trče 4 x 10 km. Takmičenje štafeta započinje grupnim startom, s timovima poredanim na startnim linijama. Izmjena skijaša slična je kao u timskom sprintu. Pobjednički tim je prvi koji pređe ciljnu liniju, nakon što je njegov posljednji takmičar optrčao svoj krug.

Također pogledajte

• Nordijsko skijanje