Medicina
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Medicina je naučna oblast čiji su predmet interesovanja zdravlje i blagostanje živih bića, najprije podrazumjevajući zdravlje čovjeka, a potom i zdravlje nekih redova životinja. Riječ medicina porijeklom je iz latinskog jezika i znači lijek (remedium), a upotrebljava se i izraz ars medicina kao umjetnost liječenja. Zasnovana je dva principa: teorijsko-istraživačkom i praktičnom, ili često nazvanim, kliničkim principom. Teorijsko-istraživački princip će omogućiti da se određena oblast, bolest, urođena mana ili stanje definiše, detaljno prouči i nakon izvršenih testova uputi na zaključivanje. Zaključena medicinska teorija se putem raznih edukacijskih procesa najčešće provodi u praktični oblik, što će dovesti do konačnog cilja - unaprijeđenja zdravlja živih oblika na kojima će se ta teorija i primjenjivati. Sve navedeno čini medicinu spojem naučnog i praktičnog, jer pored teorijske osnove, u medicini postoji niz tehnika, proizvoda, postupaka, planova i drugih definicija koje su u najvećoj mjeri sposobne da život održe zdravim ili ponovo takvim učine ukoliko on to nije. U modernoj medicini, sve je važnije pitanje prevencije određenih bolesti. Ljekari pokušavaju skrenuti pažnju na to koliko je važno održati optimalne uslove života i svoje postupke prilagoditi harmoniji koja vlada unutar jednog života, ukoliko u istom nema posljedica urođenih (kongenitalnih) nedostataka. Pažnja se naročito skreće na danas vrlo prisutne probleme sa viškom tjelesne mase, seksualno prenosive bolesti, dermatološke probleme, disfunkcije regulacijskih mehanizama, toksikomaniju i druge zdravstvene probleme koje čovjek može izbjeći adekvatnom brigom o svom i o zdravlju ljudi koji ga okružuju. Medicinske klasifikacije omogućavaju kodiranje raznih oboljenja i procedura. Medicina kao nauka ima u opsegu nekoliko velikih grana ili (pod)nauka:
- Osnovne (bazne) medicinske nauke
- Kliničke medicinske nauke
- Stomatologija
- Veterinarska medicina
- Ostale grane medicine
Svaka od ovih grana sveukupne medicinske nauke ima svoje specifičnosti, ali su u svakoj od njih prisutne osnovne odrednice očuvanja i obnavljanja homeostaze (općeg blagostanja) organizma. Osnovne medicinske nauke nude glavninu svih naučnih saznanja, iz nauke uopće, u smislu da povezuju određene oblasti pojedinih nauka i integriraju ih u medicinu u onoj mjeri koliko je to primjenjivo na život. Kliničke medicinske nauke pružaju priliku da se budući ili već priznati ljekar upozna sa metodama i tehnikama koji će mu omogućiti da aplicira znanje stečeno kroz učenje subjekata koji su u domenu baznih medicinskih nauka. Ova instanca u edukaciji jednog ljekara dovest će do definisanja njegove uže specijalnosti, koja može dosezati visoko i osposobiti ga za najpreciznije radove jednom organu.
Ostale grane medicinske nauke miz navedene grupem u samom nazivu imaju definisan predmet interesovanja, ali se ipak oslanjaju na detalje koje im nude osnovne i kliničke medicinske nauke. Stomatologija je dio medicinske nauke čija briga je zdravlje usne šupljine (stoma - usta, otvor; logos - nauka, glavna riječ, bit), iako se najčešće vezuje samo za zdravlje zuba; veterinarska medicina brine o zdravlju izvjesnog broja životinjskih vrsta, njihovoj ishrani, njihovoj životnoj okolini, i slično; farmacija kao nauka, najbliža je općoj definiciji medicine, jer ona je ta koja proučava i proizvodi "remedium", "medicinu", dakle konkretan hemijski ili drugi suplement koji će ublažiti, ili potpuno ukloniti tegobe posmatranog živog organizma, odnosno dovesti do ponovnog uspostavljanja homeostaze.
Zvanje ljekara
urediZvanje ljekara - doktora opće medicine se stiče završetkom šestogodišnjeg studija na univerzitetu. Tokom studija se postepeno izmjenjuju opći predmeti kao, na primjer, medicinska hemija, biofizika i humana genetika, nakon toga dolaze, takozvani, pretklinički predmeti među kojima su anatomija, histologija i embriologija, i tako dalje. Negdje na polovini ovog puta sa pretkliničkih predmeta se prelazi na kliničke predmete, koji odgovaraju istinskoj medicinskoj struci. Nastava se izvodi teorijski (u vidu predavanja) i praktično (većina predmeta ima laboratorije za izvođenje vježbi). Nakon dvanaest uspješno završenih semestara, i odbrane diplomskog rada, te par nekoliko mjeseci u ulozi stažiste, dotadašnji studenti medicine dobiju zvanje doktora opće medicine (ili medicinske prakse). U godinama koje dolaze poslije uspješno završenog studija, postoji mogućnost specijaliziranja određene medicinske grane, ali i mogućnost napredovanja u akademskoj karijeri upisivanjem postdiplomskog studija. Postdiplomski studij vodi ka visokom akademskom stepenu, preko magistra do doktora medicinskim nauka, a vrhunac akademskog napredovanja je na zvanju akademika.
Grane medicine
urediNa Medicinskim fakultetima, sa nekim manjim razlikama, izučavaju se neki od sljedećih predmeta/grana medicine:
- Medicinska hemija
- Biofizika
- Humana genetika
- Anatomija
- Histologija i embriologija
- Fiziologija
- Medicinska biohemija
- Imunologija i imunohematologija
- Mikrobiologija
- Patologija
- Patološka fiziologija
- Farmakologija
- Klinička biohemija i laboratorijska medicina
- Radiologija
- Nuklearna medicina
- Ginekologija i akušerstvo
- Pedijatrija
- Interna medicina
- Hirurgija
- Onkologija
- Otorinolaringologija
- Neurologija
- Psihijatrija
- Oftalmologija
- Dermatovenerologija
- Anesteziologija
- Transfuziologija
- Infektologija
- Epidemiologija
- Higijena i ekologija
- Porodična medicina
- Fizijatrija
- Medicina rada
- Medicinska statistika
- Medicinska informatika
- Socijalna medicina
- Urgentna medicina
- Sudska medicina
- Sportska medicina
- Tropska medicina
- Veterinarska medicina
- Stomatologija
- Maksilofacijalna hirurgija
- Farmacija
- Javno zdravstvo
Student koji završi šestogodišnji studij medicine ima osnovna znanja iz navedenih oblasti. Obzirom na složenost organizma i procesa koji se u njemu dešavaju, te na brojnost faktora koji te procese ugrožavaju, ljekar opće prakse nije u mogućnosti pratiti sve ili većinu od navedenih grana, te se svojim interesovanjem priklanja specifičnom predmetu svog interesovanja i putem specijalističke prakse obučava za jedanu (ili eventualno dva) medicinsku granu. Na kraju specijalističke prakse ljekar stiče zvanje specijaliste, na primjer: urologa, neurologa, patologa, ginekologa i tako dalje.
Skoro svaka od ovih grana ima svoje subspecijalnosti koje se bave isključivo samo određenim problemima dotične grane medicine. Ova je podjela podložna daljoj promjeni i usavršavanjima, što najčešće zavisi od razvoja medicine tokom vremena.
Postoji i podjela na:
- Hirurške grane medicine, (hirurgija, otorinolaringologija, oftalmologija, urologija i tako dalje).
- Grane konzervativne medicine, (interna medicina, neurologija, psihijatrija, dermatologija i tako dalje)
U nekim zemljama zapada studenti medicine se već u prvim godinama studija opredjeljuju za hirurške grane ili za konzervativnu medicinu.
Također pogledajte
urediVanjski linkovi
uredi- http://www.britannica.com/eb/topic-92902/The-Canon-of-Medicine
- http://www.blackwellpublishing.com/eccmid16/abstract.asp?id=50854 Arhivirano 18. 11. 2011. na Wayback Machine
- http://www.etymonline.com/index.php?term=medicine
- http://ceb.nlm.nih.gov/proj/ttp/books.htm
- http://www.nature.com/bdj/journal/v201/n12/full/4814350a.html
- http://archpsyc.ama-assn.org/cgi/content/abstract/65/12/1402