Kuna (valuta)

Hrvatska kuna
Hrvatska kuna
	Datoteka:Bruno Rodríguez Carapelle - 1 kuna Croata 2017.jpg
ISO 4217 Kod	HRK
Korisnik	Hrvatska (do 2023)
Najmanja jedinica	lipa
Oznaka	kn
Kovanice	1, 2, 5, 10, 20, 50 lipa; 1 kuna, 2, 5 i 25 kuna
Novčanice	5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 i 1000 kuna
Nacionalna banka	Hrvatska narodna banka
- veb-sajt	www.hnb.hr
Kovnica; - veb-sajt	Hrvatska kovnica novca; www.croatianmint.hr

Hrvatska kuna je ime za bivšu valutu Republike Hrvatske u periodu od 30. maja 1994 do 31. decembra 2022. Po standardu ISO 4217 njena oznaka je HRK, a lokalna je kn. Manja vrijednost je lipa. Jedna kuna sastoji se od 100 lipa.

Dana 1. januara 2023, kunu je nakon 29 godina zamijenio euro.

Historija

Kurs eura i kune 2005.-2016. godine

U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca od 1918. novac je izdavala Narodna banka Kraljevine SHS. Tada je korišten dinar, s manjom jedinicom para. 1939. uspostavljena je Banovina Hrvatska, na temelju sporazuma Cvetković - Maček. U sporazumu s Narodnom bankom Kraljevine Jugoslavije Banovina bi izdavala vlastiti novac, koji bi bio u opticaju paralelno s jugoslovenskim dinarom. Početak Drugog svjetskog rata spriječio je realizaciju planova paralelnih valuta. U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (1941–1945) upotrebljavala se kuna, koja se dijelila na 100 banica. No, kovanice (dizajnirane od Ive Kerdića) nikada nisu puštene u opticaj zbog visoke inflacije. Od kraja Drugog svjetskog rata pa do 1991. u Hrvatskoj se upotrebljava jugoslavenski dinar. Hrvatski dinar pušta se, nakon proglašavanja nezavisnoti 25. juna, u opticaj 23. decembra 1991. Hiperinflacija je tada iznosila 1000% godišnje sve do do 1993.^[1] Današnja kuna je uvedena u opticaj 30. maja 1994. godine i to po kursu od 1.000 hrvatskih dinara za jednu kunu.^[2] Uveden je stabilizacijski program kojim se kuna veže za njemačku marku u odnosu od 4,444 HRK = 1 DM.

Novčanice

Novčanice se izdaju u apoenima od 10, 20, 50, 100, 200, 500 i 1000 kn. Novčanica od 5 kn se od 2008. povlači iz opticaja jer troškovi štampanja prelaze njenu nominalnu vrijednost. Na novčanici se nalazi poznate osobe iz hrvatske historije, himna hrvatske države, a kune štampa Giesecke & Devrient.

Iznos	Veličina	Boja	Prednja strana	Zadnja strana	Nevažeća izdanja	Važeća izdanja
5 kuna	122 x 61 mm	zelena	Portreti Frana Krste Frankopana i Petra Zrinskog	Tvrđava Staroga grada u Varaždinu, tlocrt Staroga grada.	oktobra 1993.^[3]	7. marta 2001.^[4]
10 kuna	126 x 63 mm	siva	Portret Jurja Dobrile.	Arena u Puli, tlocrt gradića Motovuna u Istri.	31. oktobra 1993 15. februara 1995	7. marta 2001 30. maja 2004 9. jula 2012
20 kuna	130 x 65 mm	crvena	Portret Josipa Jelačića	dvorac grofa Eltza u Vukovaru, motiv Vučedolske golubice	oktobra 1993.	7. marta 2001 9. jula 2012 30. maja 2014
50 kuna	134 x 67	plava	Portret Ivana Gundulića	Starogradski centar Dubrovnika, pročelje Kneževa dvora	31. oktobra 1993	7. marta 2002
100 kuna	138 x 69 mm	crveno smeđa	Portret Ivana Mažuranića, fragment Bašćanske ploče	Katedrala sv. Vida u Rijeci, tlocrt katedrale sv. Vida	31. oktobra 1993	7. marta 2002 9. jula 2012
200 kuna	142 x 71 mm	smeđa	Portret Stjepana Radića	Zgrada glavne komande u Osijeku, tlocrt stara tvrđava u Osijeku.	31. oktobra 1993	7. marta 2002 9. jula 2012.
500 kuna	146 x 73 mm	maslinastozelena	Portret Marka Marulića	Dioklecijanova palata u Splitu, lik hrvatskog vladara iz XI. stoljeća.	oktobra 1993
1000 kuna	150 x 75 mm	plavo siva	Portret Ante Starčevića	Spomenik prvom hrvatskom kralju Tomislavu, pročelje katedrale u Zagrebu.	31. oktobra 1993

Kovanice

Kovanice u Hrvatskoj izdaju se u apoenima od 1, 2, 5, 10, 20, 50 lipa te 1 kuna, 2, 5 i 25 kuna. Na poleđini su motivi iz prirode (biljke i životinje) i to tako, da svake parne godine nazivi su na latinskom jeziku, a neparne godine na hrvatskom jeziku.(npr. na poleđini 2 kune je 1995 natpis tunj, 1996 Thynnus thunnus.) Posebna znamenitost su novčići od 25 kn koji su vrlo traženi u numizmatičkim krugovima. Pored toga postoje i prigodna izdanja novčića, kao npr. Fiat panis, Nogometno prvenstvo Evrope itd. u apoenima 50 lipa, 5kn itd.

Vrijednost	Prečnik	Masa	Sastav legure	Prednja strana	Prvo izdavanje
1 lipa	17 mm	0,7 g	legura Al i Mg	kukuruz	1993.
2 lipe	19 mm	0,92 g	legura Al i Mg	vinova loza	1993.
5 lipa	18 mm	2,5 g	čelično jezgro obloženo legurom Cu i Zn	hrast lužnjak	1993.
10 lipa	20 mm	3,25 g	čelično jezgro obloženo legurom Cu i Zn	duhan	1993.
20 lipa	18,5 mm	2,9 g	čelično jezgro obloženo legurom Fe i Ni	maslina	1993.
50 lipa	20,5 m	3,65 g	čelično jezgro obloženo legurom Fe i Ni	Biljka Degenia velebitica	1993.
1 kuna	22,5 mm	5 g	legura Cu, Ni i Zn	slavuj	1993.
2 kune	24,5 mm	6,2 g	legura Cu, Ni i Zn	vrsta tune	1993.
5 kuna	26,5 mm	7,45 g	legura Cu, Ni i Zn	mrki medvjed	1993.
25 kuna	32 mm	12,75 g	legura Cu, Ni i Al	Razno, trenutno ima 11 verzija	1997.