BTR-60
BTR-60 je prvi sovjetski oklopni transporter 8x8 konfiguracije. Uveden je u upotrebu 1959. godine, a javnosti je prvi put predstavljen 1961. godine.
BTR-60 | |
---|---|
Svojstva | |
Posada | 3+8 |
Dužina | 7.56 m |
Širina | 2.825 m |
Visina | 2.31 m |
Težina | 10.3 tona |
Oklop i naoružanje | |
Oklop | 9 mm max. |
Osnovno naoružanje | mitraljez 14.5 mm KPVT |
Sekundarno naoružanje | mitraljez 7.62 mm PKT |
Pokretljivost | |
Pogon | 2xGAZ-49 benzinski 2x90 KS (134 kW) |
Suspenzija | 8X8 |
Brzina na cesti | 80 km/h |
Snaga/težina | 18.4 KS/tona |
Domet | 500 km |
Razvoj
urediBTR-40 i BTR-152 su prva dva oklopna vozila koja su Sovjeti masovno proizvodili nakon Drugog svjetskog rata, međutim oni nisu bili pogodni za upotrebu u Crvenoj armiji zbog toga što nisu imali krov, što se je pokazalo u egipatskoj vojsci tokom Sueske krize.[1]
Između 1956. i 1957. odlučeno je da se ide u razvoj novog oklopnog vozila s krovom. Razvoj je tekao u dva smjera: jedan je bio skuplji i rezultat je bio BMP-1 i drugi jeftiniji BTR-60. Projekte su razvijale firme GAZ i ZIL. Zahtjev je bio da vozilo bude pokretano svim točkovima, da ima amfibijska svojstva, te da bude visokomobilno vozilo u skladu s principima motorizovanih jedinica. Gaz je svoje vozilo razvio bez NBH zaštite, dok je ZIL-ov model ZIL-153 imao sve navedene karakteristike. Razvoj je završen i vozilo je 13. decembra 1959. godine ušlo u naoružanje Crvene Armije pod oznakom BTR-60P (P- plavajuscij, plivajući). Ova prvobitna verzija imala je otvoreni krov, preko kojeg se eventualno navlacila tenda. Naoruzanje je činio jedan mitraljez SGMT 7,62mm. Od 1963. izrađuje se verzija BTR-60PA, koja je imala potpuno zatvoren krov, kao i dodatne otvore ne tijelu vozila. Ugrađen je i savremeniji mitraljez PKT. Ova verzija mogla je pored posade prevoziti i 12 vojnika. Sledila je verzija BTR-60PA1, sa poboljsanom transmisijom i boljom radio stanicom R-123. Buduci da su ovi rani modeli od naoružanja imali samo laki mitraljez, koji nije bio zastićen, od 1966. proizvodi se model BTR-60PB, koji je imao kupolu sa teškim mitraljezom KPVT i spregnutim mitraljezom PKT i ovo je najmasovnije proizvedena verzija. Takodje razvijeni su i mnogobrojni modeli koji su sluzili za vezu i komandovanje (BTR-60PU / PU12 /1V18 / 1V19...) ili inžinjerijske zadatke (MTP-2).
Opis
urediBTR-60 je bio transporter revolucionarnog dizajna imao je tada nestandardni raspored u to vrijeme, naprijed je bila raspoređena posada, u sredini borbeno odjeljenje, a u stražnjem dijelu pogonsko odjeljenje.
Posada je raspoređena u prednjem dijelu vozila, s lijeve strane nalazi se vozač, a s desne strane nalazi se komadir vozila. Mitraljezac se nalazi u srednjem dijelu vozila i upravlja BPU-1 kupolom. Sva posada ulazi kroz otvor sa bočne strane. Vozač i komadir vozila imaju pogled kroz neprobojna vjetrobanska stakla. BTR-60 može prevesti i do 16 vojnika pod punom opremom. Vozilo je opremljeno s 8 puškarnica tj. po 4 na obje strane. Zbog motora u sražnjem dijelu vozila posada je ulazila u vozilo s bočne strane ili s krova u BTR-60PA, BTR-60PB, i BTR-60PZ varijantama. Oklop trupa može zaštiti posadu od šrapnela granata i od oružja kalibra 7.62 mm u rasponu od 10 metara.
Borbena upotreba
urediRat | Razdoblje | ||
---|---|---|---|
Južnoafrički pogranični rat | 1966. - 1991. | ||
Šestodnevni rat | 1967. | ||
Sovjetsko-kineski rat | 1969. | ||
Indijsko-pakistanski rat 1971. | 1971. | ||
Rat u Zapadnoj Sahari | 1975. - 1991. | ||
Čadsko-libijski sukob | 1978. - 1987. | ||
Sovjetsko-afganistanski rat | 1979. - 1989. | ||
Iransko-irački rat | 1980. - 1988. | ||
Invazija Grenade | 1983. | ||
Rat za Nagorno-Karabah | 1988. - 1994. | ||
Rumunska revolucija | 1989. | ||
Zaljevski rat | 1990. - 1991. | ||
Rat u SFRJ | 1991. - 1999. | ||
Gruzijski građanski rat | 1992. - 1993. | ||
Rat u Abhaziji | 1992. - 1993. | ||
Građanski rat u Tadžikistanu | 1992. - 1997. | ||
Tursko-kurdski sukob | 1993. | ||
Jemenski građanski rat 1994. | 1994. | ||
Prvi čečenski rat | 1994. - 1996. | ||
Drugi čečenski rat | 1999. - 2009. | ||
Rat u Afganistanu | 2001. | ||
Rat u Iraku 2003. | 2003. | ||
Rat u Libiji | 2011. | ||
Građanski rat u Siriji | 2011. |
Verzije
urediSSSR
uredi- BTR-60P - Prvobitna verzija sa otvorenom kupolom.
- BTR-60Pu - Komandno vozilo sa platnenim korovm i kmunikacijonom opremom. Nema kupolu i naoružanje.
- BTR-60PA - Prva potpuno oklopljena verzija.
- BTR-60PAI - Prva verzija sa kupastom kupolom na vrhu vozila sa montiranim mitraljezom 14.5 mm.
- BTR-60PB - Verzija koja je imala kupolu sa teškim mitraljezom KPVT i spregnutim mitraljezom PKT i ovo je najmasovnije proizvedena verzija.
- BTR-60PB - Verzija za komandu četom sa tri nadograđena radija.
- BTR-60PZ - Verzija sa kupolom sličnom kao kod BTR-70 uvedena u upotrebu umalom broju.
Rumunija
uredi- TAB 71 - Rumunska licencna verzija BTR-60PB sa dva jača motora od 140 KS.[2]
- TAB 71M - Modernizovana verzija.
- TAB-71A R-1450 - Komandna verzija.
- TAB-71AR - Verzija naoružana minobacačem 120 mm.
Korisnici
uredi- Abhazija
- Afganistan
- Alžir
- Angola
- Armenija
- Azerbejdžan
- Bjelorusija
- Bocvana
- Bugarska
- Butan
- Demokratska Republika Kongo
- Džibuti
- Egipat
- Eritreja
- Estonija
- Etiopija
- Finska
- Gana
- Gruzija
- Grenada
- Gvineja
- Gvineja-Bisau
- Hrvatska
- Indija
- Iran
- Jemen
- Kambodža
- Kazahstan
- Kenija
- Kirgistan
- Kuba
- Laos
- Liberija
- Libija
- Litvanija
- Makedonija
- Mali
- Maroko
- Meksiko
- Moldavija
- Mongolija
- Mozambik
- Namibija
- Nikaragva
- Nigerija
- Peru
- Poljska
- Ruanda
- Rumunija
- Rusija
- Sirija
- Somalija
- Srbija
- Sudan
- Tadžikistan
- Turkmenistan
- Turska
- Uganda
- Ukrajina
- Uzbekistan
- Vijetnam
- Zambija
- Zapadna Sahara
Reference
uredi- ^ Czołgi Świata, Issue 41, pp 1, 2
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 2. 10. 2011. Pristupljeno 8. 3. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)