Republika Crna Gora (1992–2006)
Republika Crna Gora bila je konstitutivna savezna država Savezne Republike Jugoslavije, a zatim Srbije i Crne Gore između 1992. i 2006. godine. Proglašenjem nezavisnosti Crne Gore 2006. godine okončana je bivša jugoslavenska država. Nakon raspada Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ), preostale republike Crna Gora i Srbija pristale su na formiranje Savezne Republike Jugoslavije (SRJ) koja je zvanično napustila komunizam i nominalno prihvatila demokratske institucije. Crna Gora je bila konstitutivna republika SRJ i njena država naslednica do juna 2006. godine kada je Crna Gora proglasila nezavisnost od Srbije i Crne Gore nakon referenduma o nezavisnosti Crne Gore 2006. godine .
,_Flag_of_Serbia_(1947%E2%80%931992).svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg)
Historija uredi
Savezna Republika Jugoslavija uredi
Po ulasku u SRJ, Crnu Goru je vodio predsjednik Momir Bulatović, bivši član Saveza komunista Jugoslavije i saveznik predsjednika Srbije Slobodana Miloševića, kome je Bulatović pomogao da dođe na vlast tokom Antibirokratske revolucije, u kojoj su on i Milošević stekli vlasti u svojim republikama. U posljednjim godinama postojanja SFRJ, Bulatović je na kongresu Saveza komunista podržavao Miloševićeve zahtjeve za sistem „jedan član, jedan glas“ koji bi dao brojčanu nadmoć njihovoj kohorti na kongresu. To je podstaklo kolaps partije, a kasnije i SFRJ. Bulatović je počeo da pokazuje nespremnost da ostane u zajednici sa Srbijom kada su zemlje poput Italije ponudile Crnoj Gori mogućnost brzog ulaska u Evropsku zajednicu ako se Crna Gora odvoji od Jugoslavije. Međutim, Bulatovićevo kratko potvrđivanje nezavisnosti Crne Gore prekinuto je zbog pritiska Srbije. Crna Gora se 1992. godine pridružila SRJ nakon referenduma 1. marta te godine. Iste godine glavni grad Titograd (nazvan po bivšem jugoslovenskom vođi Josipu Brozu Titu ) preimenovan je u svoje predkomunističko ime Podgorica. Crna Gora je 1993. godine napustila svoju bivšu zastavu iz komunističkog doba i usvojila običnu trobojnicu, sličnu srpskoj, ali dužu, sa svjetlije plavom za središnju traku, označavajući razliku između dvije republike koje su imale potpuno istu zastavu tokom komunističke ere. Ova zastava će biti sve do 2004. godine.
Nastavak zajednice Crne Gore sa Srbijom dao je legitimitet nastavku jugoslavenske države, što je važno za Srbiju jer bi nastavak jugoslavenske države omogućio federaciji da polaže pravo na bivšu jugoslavensku teritoriju u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj naseljenoj Srbima. Također, Crna Gora je imala izlaz na more što je sprečavalo da suvereno tijelo Srbije ostane bez izlaza na more i omogućavalo postojanje mornarice (trgovačke i vojne). Vremenom je dominantna priroda predsjednika Miloševića i njegovih saveznika u federaciji isprovocirala obične Crnogorce da se pomjere ka nezavisnosti, stvarajući sve veću želju za promjenom režima i podršku opoziciji u Srbiji. Napetost sa Srbijom oko ekonomske politike dovela je do toga da Crna Gora usvoji njemačku marku 1996. dok je čekala da Evropska zajednica formalizuje evropsku valutu. Nakon što se Bulatović 1998. povukao sa mjesta crnogorskog predsjednika, novi predsjednik Milo Đukanović se suprotstavio Miloševiću (tada predsjedniku Jugoslavije) i postavio Crnu Goru na put ka nezavisnosti.[2][3]
Državna zajednica i nezavisnost uredi
SR Jugoslavija je 2003. godine postala državna zajednica i dala veću autonomiju Crnoj Gori, a za Jugoslaviju je ostala odgovornost samo za odbranu i vanjsku politiku. Ovo je bio korak bliže nezavisnosti Crne Gore. Crna Gora je 2006. godine održala referendum o nezavisnosti. 55% glasalo je za nezavisnost, ali ovo je bila samo tijesna pobjeda za nezavisnost. Crna Gora je zvanično proglasila nezavisnost u junu 2006. godine, čime je i Srbija postala nezavisna, okončavši Jugoslaviju.[4]
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ "Ustav Republike Crne Gore". venice.coe.int.
- ^ Miller, Nicholas (2005). "Serbia and Montenegro". Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. 3. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. str. 529–581. ISBN 9781576078006.
- ^ Montenegro: Country Profile, balkaninsight.com
- ^ Montenegro declares independence BBC News, 4 June 2006