Predsjedništvo Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine
Predsjedništvo Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine bio je naziv za kolektivnog šefa države u SR Bosni i Hercegovini od 1974. do 1992.
Predsjedništvo Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine | |
---|---|
Vrsta | Kolektivni šef države |
Status | Ukinuto |
Skraćenica | Predsjedništvo SRBiH |
Prebivalište | Zgrada Predsjedništva |
Sjedište | Trg Đure Pucara 1,[a] Sarajevo, SR Bosna i Hercegovina |
Predlagač | Republička Konferencija SSRN Bosne i Hercegovine |
Imenuje ga | Skupština SR Bosne i Hercegovine |
Mandat | Četiri godine (obnovljivo samo jednom) |
Osnivanje | 25. februar 1974.[b] |
Osnivač | Ustav SR BiH iz 1974. |
Prvi nosilac | Predsjednik: Ratomir Dugonjić Članovi: Vaso Gačić Ivo Jerkić Momir Kapor Dragutin Kosovac Mustafa Sefo Fatima Hadžialić Mićo Rakić Branko Mikulić |
Posljednji nosilac | Predsjednik: Alija Izetbegović Članovi: Fikret Abdić Biljana Plavšić Nikola Koljević Stjepan Kljuić Franjo Boras Ejup Ganić |
Ukinuto | 8. april 1992. |
Sukcesija | Predsjedništvo Republike BiH |
Iako je Bosna i Hercegovina postala Republika, još 1943, kao i ostale republike SFR Jugoslavije nije imala funkciju predsjednika Republike već je funkciju šefa države obavljao najprije predsjednik skupštine. Ustavom SR Bosne i Hercegovine iz 1974. formirano je Predsjedništvo SR Bosne i Hercegovine, po uzoru na Predsjedništvo SFRJ, formirano juna 1971.
Pod ovim nazivom postojalo je do 8. aprila 1992. kada je u skladu sa odlukom o preimenovanju Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine u Republiku Bosnu i Hercegovinu, preimenovano u Predsjedništvo Republike Bosne i Hercegovine.[1] Nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma, 13. oktobra 1996. formirano je današnje tročlano Predsjedništvo Bosne i Hercegovine.[2]
Predsjedništvo SR Bosne i Hercegovine imalo je 9 članova (do 1990): 8 koje je birala Skupština i jednog po položaju (do 1989). Mandat članova Predsjedništva bilo je četiri godine, a mandat predsjednika prvobitno četiri, a od 1982. po jednu godinu. U periodu od 1974. do 1992. na čelu Predsjedništva nalazilo se devet predsjednika.
Historija
urediPrvo Predsjedništvo SR Bosne i Hercegovine konstituisano je 29. april 1974. izborom prvih osam članova Predsjedništva, koje je birala Skupština SR Bosne i Hercegovine. Pored izabranih članova, koji su birani na osnovu prijedloga Republičke konferencije Socijalističkog saveza radnog naroda Bosne i Hercegovine (SSRN), član Predsjedništva bio je po položaju — predsjednik Centralnog komiteta Saveza komunista Bosne i Hercegovine.
Mandat člana Predsjedništva bio je 4 godine i nije mogao biti biran više od dva puta, a mandat predsjednika prvobitno četiri, a od 1982. po jednu godinu. Predsjednika su birali članovi Predsjedništva, na osnovu prijedloga Kandidacione komisije Socijalističkog saveza radnog naroda BiH, a potom Skupština SR Bosne i Hercegovine.
Predsjedništvo Republike BiH je 8. aprila 1992. naslijedilo Predsjedništvo SR BiH, kada je na sjednici Predsjedništva donesena odluka o promjeni naziva Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina u novo ime - Republika Bosna i Hercegovina.[1]
Spisak predsjednika Predsjedništva
uredi# | Portret | Ime i prezime | Mandat | Saziv | Stranka | |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | Ratomir Dugonjić
(1916–1987) |
29. april 1974. | 27. april 1978. | I saziv | SK BiH (SKJ) | |
2. | Raif Dizdarević
(rođ. 1926) |
27. april 1978. | 27. april 1982. | II saziv | ||
3. | Branko Mikulić
(1928–1994) |
27. april 1982. | 26. april 1983. | III saziv | ||
4. | Milanko Renovica
(1928-2013) |
26. april 1983. | 26. april 1985. | |||
5. | Munir Mesihović
(1928-2016) |
26. april 1985. | 27. april 1987. | III saziv IV saziv | ||
6. | Mato Andrić
(1928-2015) |
27. april 1987. | 27. april 1988. | IV saziv | ||
7. | Nikola Filipović
(1926-2001) |
27. april 1988. | 18. maj 1989. | |||
8. | Obrad Piljak
(1933-2013) |
18. maj 1989. | 20. decembar 1990. | |||
9. | Alija Izetbegović
(1925-2003) |
20. decembar 1990. | 8. april 1992. | V saziv | SDA |
Sazivi Predsjedništva
uredi1974 - 1978.
uredi# | Portret | Ime i prezime | Funkcija | Napomena |
---|---|---|---|---|
1. | Ratomir Dugonjić | Predsjednik | ||
2. | Vaso Gačić | Član | ||
3. | Ivo Jerkić | |||
4. | Momir Kapor | |||
5. | Dragutin Kosovac | |||
6. | Mustafa Sefo | |||
7. | Fatima Hadžialić | |||
8. | Mićo Rakić | Član od 1976. | ||
9. | Branko Mikulić | Član po položaju | Predsjednik Centralnog Komiteta SK BiH |
1978 - 1982.
uredi# | Portret | Ime i prezime | Funkcija | Napomena |
---|---|---|---|---|
1. | Raif Dizdarević | Predsjednik | ||
2. | Vaso Gačić | Član | Član do aprila 1981. kada je izabran za | |
3. | Hasan Grabčanović | |||
4. | Ivo Jerkić | |||
5. | Hajra Marjanović | |||
6. | Mile Perković | |||
7. | Mićo Rakić | |||
8. | Zagorka Umičević | |||
9. | Nikola Stojanović | Član po položaju | Predsjednik Centralnog Komiteta SK BiH |
1982 - 1986.
uredi# | Portret | Ime i prezime | Funkcija | Napomena |
---|---|---|---|---|
1. | Branko Mikulić | Predsjednik | Predsjednik od 27. april 1982. do 26. april 1983. | |
2. | Milanko Renovica | Predsjednik od 26. april 1983. do 26. april 1985. | ||
3. | Munir Mesihović | Predsjednik od 26. april 1985. do 28. april 1986. | ||
4. | Mirko Vranić | Član | ||
5. | Nijaz Dizdarević | |||
6. | Petar Dodik | |||
7. | Hajra Marjanović | |||
8. | Savo Čečur | |||
9. | Ivica Blažević | Izabran za člana 30. maja 1984. | ||
Hamdija Pozderac | Član po položaju | Predsjednik Predsjedništva Centralnog Komiteta SK BiH
od maja 1982. do maja 1984. | ||
Mato Andrić | Predsjednik Predsjedništva Centralnog Komiteta SK BiH
od maja 1984. do maja 1986. |
1986 - 1990.
urediOd 1989, Predsjedništvo je činilo 8 članova, jer je član po položaju bio isključen iz sastava.
# | Portret | Ime i prezime | Funkcija | Napomena |
---|---|---|---|---|
1. | Munir Mesihović | Predsjednik i član | Predsjednik od 28. april 1986. do 27. april 1987.
Član do 27. aprila 1989. | |
Branko Ekret | Član | Član od 27. aprila 1989. | ||
2. | Mato Andrić | Predsjednik i član | Predsjednik od 27. april 1987. do 27. april 1988.
Član do 27. aprila 1988. | |
Nikola Filipović | Predsjednik od 27. april 1988. do 18. maja 1989.
Član od 27. aprila 1988. | |||
3. | Nikola Stojanović | Član | Član do 27. aprila 1989. | |
Obrad Piljak | Predsjednik i član | Predsjednik od 18. maj 1989. do 20. decembar 1990.
Član od 27. aprila 1989. | ||
4. | Ivica Blažević | Član | ||
5. | Petar Dodik | |||
6. | Salko Oruc | |||
7. | Arif Tanović | |||
8. | Gojko Ubiparip | |||
9. | Milan Uzelac | Član po položaju[c] | Predsjednik Predsjedništva Centralnog Komiteta SK BiH
od juna 1986. do maja 1988. | |
Abdulah Mutapčić | Predsjednik Predsjedništva Centralnog Komiteta SK BiH
od maja 1988. do 1989. |
1990 - 1992.
urediOd ovog saziva, Predsjedništvo je činilo 7 članova: 2 Muslimana, 2 Hrvata, 2 Srbina i 1 Ostali.
# | Portret | Ime i prezime | Funkcija | Nacionalnost | Stranka |
---|---|---|---|---|---|
1. | Alija Izetbegović | Predsjednik | Musliman | SDA | |
2. | Fikret Abdić | Član | |||
3. | Biljana Plavšić | Srbin | SDS | ||
4. | Nikola Koljević | ||||
5. | Stjepan Kljuić | Hrvat | HDZ BiH | ||
6. | Franjo Boras | ||||
7. | Ejup Ganić | Jugoslaven | SDA |
Napomene
urediTakođer pogledajte
urediReference
uredi- ^ a b Šimić, Tomo (2006). "Dokumenti Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine 1991 - 1994". hrcak.srce.hr. Hrčak Srce. Pristupljeno 20. 1. 2024.
- ^ "Parlamentarizam u Bosni i Hercegovini u uslovima političkog pluralizma (1990.–1995.)". www.parlament.ba. Pristupljeno 20. 1. 2024.