Mikrobiologija
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Mikrobiologija (od grčkog mikron - mali biologos - nauka o životu) je jedna od nauka koja je imala i ima veoma bitnu ulogu u društvu. Mikrobiologija je, prema tome, nauka koja proučava mikroorganizme, koji su jednoćelijski ili ćelijski-cluster mikroskopski organizmi. Oni pripadaju eukariotima (sa nukleusom) kao što su gljivice i prokariotima (bez nukleusa).
Mikrobiologija je često definirana kao nauka koja proučava organizme koji su premali da bi se vidjeli golim okom, tj. nauka koja proučava mikroorganizme. Organizmi i objekti manji od jednog milimetra u promjeru se ne mogu vidjeti golim okom, te su mikroskopi naišli na ogromnu primjenu u mikrobiologiji. Mikroorganizmi su od velikog značaja. Mikroorganizmi su neophodni za pravljenje hljeba, sira, piva, vina, antibiotika, enzima, vakcina, vitamina, i mnogih drugih bitnih produkata. Mikroorganizmi su neophodni za ekološki sistem. Zahvaljujući njima postoje azotni i ugljenikovi ciklusi koji se odvijaju duboko u zemljištu i u dubokim vodama.
Mikroorganizmi su također pravili puno problema u historiji čovječanstva. Bolesti izazvane mikroorganizmima su bile od velikog historijskog značaja. Na primjer pad Rimskog Carstva i osvajanje Novog Svijeta. 1347. godine Crna smrt je harala Evropom, i do 1351, samo četiri godine kasnije, 1/3 populacije je umrla. Danas jedna od najvećih bitaka koje moderna mikrobiologija vodi, je sa virusom HIV-a, koji vodi do bolesti AIDS-a.
Prema grupama mikroorganizama koje proučava, mikrobiologija se dijeli na:
- Bakteriologiju (grč. bakterion - štapić, palica; lógos - znanost) - proučava morfološka i uzgojna svojstva bakterija, njihov rast, metabolizam (mijenu tvari) i genetiku.
- Mikologiju (grč. mýkes - gljiva; lógos - znanost) - proučava gljive, jednoćelijske i višećelijske, heterotrofne i aklorotrofne organizme. Proučavaju se njihova morfološka i uzgojna svojstva te rast, metabolizam i genetika.
- Virologiju (virusologiju) (lat. virus - otrov, sluz; grč. lógos - nauka) - proučava viruse te viroide i prione, infektivne čestice manje od virusa, koji su uzročnici bolesti biljaka, životinja i ljudi.
- Protistologiju (grč. prótistos - prvi, najraniji; lógos - nauka) - proučava protiste.
- Parazitologiju - proučava obilježja plosnatih i valjakstih čovjekovih nametnika i člankonožaca.
Važni datumi u razvoju mikrobiologije
urediOvom članku potrebna je jezička standardizacija, preuređivanje ili reorganizacija. |
- 1546 - Girolamo Fracastoro je pretpostavio da bolesti mogu biti rezulat nevidljivih organizama
- 1590 - Sacharias Jansen pravi prvi mikroskop
- 1668 - Francesco Redi objavljuje rad o spontanoj generaciji crva
- 1676 - Anton van Leeuwenhoek otkriva prve organizme
- 1765 - Lazzaro Spallanzani napada teoriju spontane generacije
- 1786 (?) - Müller pravi prvu sistematsku klasifikaciju bakterija
- 1798 - Edward Jenner prvi put upotrebljava vakcinu protiv boginja
- 1838 - Theodor Schwann i Matthias Jakob Schleiden objavljuju rad Teorija ćelija
- 1844 - Agostino Bassi potvrđuje da su mikroorganizmi uzročnici brojnih bolesti
- 1847 - Ignaz Semmelweis potvrđuje da se bolesti mogu prenijeti sa osobe na osobu, i prvi primjenjuje dezinfekciju
- 1849 - John Snow istražuje epidemiologiju kolere u Londonu 1849. godine
- 1857 - Louis Pasteur potvrđuje da je fermentacija rezultat rada mikroorganizma
- 1858 - Rudolf Virchow potvrđuje da ćelije nastaju dijeljenjem ćelija
- 1861 - Paster za sva vremena opovrgava teoriju spontane generacije
- 1867 - Joseph Lister objavljuje svoj rad o primjeni dezinfekcije tokom operacija
- 1869 - Friedrich Miescher otkriva nukleinske kiseline
- 1880 - Charles Louis Alphonse Laveran pokaziva da je uzrok malarije mikroorganizam Plasmodium
- 1882 - Robert Koch otkriva da je uzrok tuberkuloze bacil Mycobacterium tuberculosis
- 1884 - Gramovi metodi dijele bakterije na gram pozitivne i gram negativne
- 1884 - Élie Metchnikoff objašnjava proces fagocitoze
- 1885 - Paster pravi vakcinu protiv bjesnila
- 1886 - Theodor Escherich otkriva uzrok dijareje - mikroorganizam Escherichia Coli
- 1896 - Émile van Ermengem otkriva uzrok botulizma – Clostridium botulinum
- 1897 - Ronald Ross pokaziva da malariju prenosi komarac
- 1900 - Walter Reed pokaziva da žutu groznicu također prenosi komarac
- 1902 - Karl Landsteiner otkriva krvne grupe
- 1903 - Rajt otkriva prisustvo antitijela
- 1905 - Šaudin i Hofman otkrivaju da se sifilis prenosi
- 1910 - Ehrlih proizvodi prvi lijek za sifilis
- 1911 - Rous otkriva virus koji dovodi do raka kod kokošaka
- 1915 - D'Herel i Tvort otkrivaju prve viruse koji napadaju bakterije
- 1921 - Fleming otkriva lizozome
- 1928 - Grifit otkriva bakterijsku transformaciju
- 1929 - Fleming otkriva penicilin
- 1937 - Čaton dijeli organizme na prokariote i eukariote
- 1941 - Bidl i Tatum postavljaju hipotezu Jedan gen - jedan enzim
- 1944 - Averi pokaziva da je DNK nosilac genetske informacije
- 1945 - Vaksman otkriva streptomicin
- 1946 - Tatum opisuje bakterijsku konjugaciju
- 1951 - Herši i Čejs opisuju način na koji virus napada bakterije
- 1952 - Medaver otkriva da organizam ima osobinu tolerantnosti
- 1953 - Votson i Krik otkrivaju strukturu molekula DNK
- 1962 - Porter opisiva osnovnu strukturu imunoglobulina G
- 1966 - Nirenberg, Korana i drugi otkrivaju Genetski kod - Genetska šifra
- 1970 - Arber i Smit otkrivaju restriktivne enzime
- 1971 - Baltimor otkriva obrnutu trankripciju kod virusa
- 1977 - Gilber i Senger otkrivaju tehnike za sekvenciranje DNK molekula
- 1979 - Sinteza insulina putem tehnologije rekombinacije DNK
- 1980 - Objavljena svjetska eliminacije variole vere
- 1982 - Sinteza vakcine za Hepatitis B
- 1984 - Lik Montanjer identificira HIV virus
- 1985 - Mulis razvija polimerizovanu lančanu reakciju – PCR
- 1986 - Prvi put upotrebljena genska terapija
- 1995 - Objavljena DNK sekvenca Haemophilus influenzae
- 1997 - Otkrivena najveća bakterija na svijetu
- 1999 - Potpuno poznat ljudski genom u Projektu ljudskog genoma
Također pogledajte
urediLiteratura
uredi- Microbiology, fifth Edition, Harley, John - Eastern Kentucky University, 2003. (godine navedene u gornjem tekstu preuzete iz ove knjige)
Vanjski linkovi
uredi