8. vijek p. n. e.

8. vijek p. n. e. počeo je prvog dana 800. p. n. e. i završio posljednjeg dana 701. p. n. e..

Pregled

8. vijek p. n. e. se smatra periodom velikih promjena među tadašnjim civilizacijama. U Egiptu su vladare 23. i 24. dinastije zamijenili došljaci iz Nubije koji su osnovali 25. dinastiju. Neoasirsko Carstvo je doseglo vrhunac, osvojivši Kraljevstvo Izrael i susjedne zemlje.

Grci su kolonizirali oblasti Mediterana i Crnog mora. Rim je tradicionalno osnovan godine 753. p. n. e., a Etrurska civilizacija se proširila u Italiji. 8. vijek p. n. e. se konvencionalno smatra početkom klasične antike, s prvom Olimpijadom koja je održana 776. p. n. e., i Homerovim epovima datiranim u taj period.

Indija Željeznog doba je ušla u kasni Vedski period. Vedski rituali se spominje u mnogim svećeničkim školama i Brahmana komentari, a najranije Upanišade označavaju početak Vedanta filozofije.

Događaji i trendovi

Drevni brončani kip Kapitolske vučice koja doji blizance Romula i Rema, s time da su blizanci dodani u 16. vijeku. To su legendarni osnivači Rima

Sargon II, kralj Asirije i osvajač Kraljevstva Izrael, prikazan zajedno sa službnikom

• Kasni 8. vijek p. n. e. — Naušnice, kruna i rozete, iz groba kraljice Yabay u Kalhuu (suvremeni Nimrud u Iraku) su napravljene. Danas se čuvaju u Iračkom muzeju, Baghdad. Otkrivene 1988.
• oko 8. vijek p. n. e. — 7. vijek p. n. e.; Žena tka, iz Suse (suvremeni Shush u Iranu) je napravljena. Danas se čuva u pariskom Louvreu.
• 797. p. n. e. — Ardysus I postaje kralj Lidije.
• 797. p. n. e. — Tespije, kralj Atene, umire nakon vladavine od 27 godina i nasljeđuje ga isn Agamestor.
• 783. p. n. e. — Shalmaneser IV nasljeđuje Adad-nirarija III kao kralj Asirije.
• 782. p. n. e. — Osnivanje Erebunija (Էրեբունի) po naređenju kralja Argishtisa I na mjestu današnjeg Jerevana.
• 782. p. n. e. — Smrt kralja Xuana od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou (1122. p. n. e. — 256. p. n. e.).
• 781. p. n. e. — Kralj You od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou (1122. p. n. e. — 256. p. n. e.).
• 780. p. n. e. — Prva historijski potvrđena pomrčina Sunca zabilježena u Kini.
• 778. p. n. e. — Agamestor, kralj Atene, umire nakon vladavine od 17 godina i nasljeđuje ga sin Eshil.
• 776. p. n. e. — Tradicionalni datum prve Olimpijade. Vjeruje se da historija Olimpijskih igara datira od 13. vijeka p. n. e..
• 774. p. n. e. — Kraj vladavine Pigmaliona od Tira.
• 773. p. n. e. — Smrt Shoshenqa III, kralja Egipta.
• 773. p. n. e. — Ashur-Dan III nasljeđuje svog brata Shalmanesera IV kao kralj Asirije.
• 771. p. n. e. — Kraj Zapadne dinastije Zhou u Kini nakon što "zapadni" barbari uništavaju prijestolnicu Hao. Kralj You od Zhoua je ubijen. Krunski princ Ji Yijiu bježi i nastavlja vladati kao Kralj Ping od Zhoua.
• 770. p. n. e. — Početak Istočne dinastije Zhou u Kini nakon što kralj Ping od Zhoua postaje prvi kralj Zhoua čija je prijestolnica Chengzhou (danasšnji Luoyang).
• Asirija osvaja Damask i Samariju.
• 15.6. 763. p. n. e. — Pomračenje sunca na ovaj datum se koristi za utvrđivanje hronologije Drevnog Bliskog Istoka.
• 756. p. n. e. — Osnivanje Kizika.
• 755. p. n. e. — Ashur-nirari V nasljeđuje Ashur-Dana III kao kralj Asirije.
• 755. p. n. e. — Eshil, kralj Atene, umire nakon vladavine od 23 godina i nasljeđuje ga Alkmeon.
• 753. p. n. e. — Alkmeon, kralj Atene, umire nakon vladavine od 2 godine. Nasljeđuje ga Harops, arhont izabran na mandat od deset godina.
• 21.4. 753. p. n. e. - Romul osniva Rim (prema tradiciji). Početak rimskog 'Ab urbe condita' kalendara.
• 26.2. 747. p. n. e. — Nabonassar postaje kralj Asirije.
• 747. p. n. e. — Meles postaje kralj Lidije.
• 745. p. n. e. — Krunu Asirije preuzima Pul, koji se proziva Tiglath-Pileser III.
• 743. p. n. e. — Vojvoda Zhuang od kineske države Zheng dolazi na vlast.
• 740. p. n. e. — Tiglath-Pileser III osvaja grad Arpad u Siriji nakon dvogodišnje opsade.
• 740. p. n. e. — Početak Ahazove vladavine u Judi.
• 739. p. n. e. — Hiram II postaje kralj Tira.
• 738. p. n. e. — Kralj Tiglath-Pileser III od Asirije napada Izrael, prisilivši ga da plati danak.
• 734. p. n. e. — Naks na Siciliji osnovan kao kolonija Halkisa na Eubeji. (tradicionalni datum)
• 732. p. n. e. — Hošea postaje posljednji kralj Izraela.
• 730. p. n. e. — Osorkon IV nasljeđuje Sheshonqa IV kao kralj Dvadesetdruge dinastije Egipta.
• 730. p. n. e. — Piye nasljeđuje oca Kashtu kao vladar nubijskog kraljevstva Napata.
• 730. p. n. e. — Mattan II nasljeđuje Hirama II kao kralj Tira.
• 728. p. n. e. — Piye napada Egipat, osvaja Memfis, i svojoj vlasti podvrgava vladare Delte Nila. Osniva Dvadesetpetu dinastiju Egipta.
• 727. p. n. e. — Babilonija se osamostaljuje od Asirije.
• 724. p. n. e. — Asirci započinju četverogodišnju opsadu Tira.
• 724. p. n. e. — Utrka diaulos uvedena na Olimpijske igre.
• 722. p. n. e. — Period Proljeća i Jeseni u historiji Kine započinje kada vlast kralja Pinga od Zhoua iz dinastije Zhou postaje nominalnom.
• 722. p. n. e. — Izrael osvaja asirski kralj Sargon II.
• 720. p. n. e. — Kraj asirske opsade Tira.
• 710-e p. n. e. — Juda, Tir i Sidon dižu pobunu protiv Asirije.
• 719. p. n. e. — Kralj Huan od Zhoua iz dinastije Zhou postaje vladar Kine.
• 718. p. n. e. — Gig postaje vladar Lidije.
• 717. p. n. e. — Asirski kralj Sargon osvaja hetitsko uporište Carchemish.
• 717. p. n. e. — Sargon II osniva novi glavni grad Asirije u Dur-Sharrukinu.
• 716. p. n. e. — Rimske legende ovaj datum označavaju kao vrijeme kada je završila vladavina Romula.
• 715. p. n. e. — Početak vladavine rimskog kralja Nume Pompilija.
• 713. p. n. e. — Numa Pompilije reformira rimski kalendar.
• 712. p. n. e. — Numa Pompilije uvodi funkciju Pontifex Maximusa.
• 706. p. n. e. — Spartanski doseljenici osnivaju Taras (Tarentum, suvremeni Taranto) koloniju u Južnoj Italiji.
• 705. p. n. e. — Sennacherib nasljeđuje svog brata Shalmanesera V kao kralj Asirije.
• 704. p. n. e. — Sennacherib premješta glavni grad Asirije u Ninivu.
• 701. p. n. e. — Kralj Hezekija od Jude, uz podršku Egipta, diže ustanak protiv kralja Sennacheriba od Asirije. Sennacherib ruši mnoge palestinske gradove, ali ne uspjeva osvojiti Jeruzalem.
• 700. p. n. e. — Skiti se počinju naseljavati u kimerijska područja, zamjenjujući ranije stanovništvo.
• 700. p. n. e. — Kraj Villanovanske kulture u Sjevernoj Italiji i uspon Etrurske civilizacije.
• 700. p. n. e. — Napisane Upanišade, sveti spis hinduizma.
• Sredina 8. vijeka p. n. e. - Napravljena maketa hrama, pronađena u Utočištu Here u Argu. Danas se nalazi u Nacionalnom arheološkom muzeju u Ateni.
• Grci počinju kolonizirati Mediteran i Crno more.
• Tračko-kimerijski utjecaj na Centralnu Evropu.

Poznate ličnosti

• 760-te p. n. e. — Argishtis I od Urartua umire.
• 760-te p. n. e.— Amazija od Judeumire.
• 760-te p. n. e. — Arhilaj, kralj Sparte,umire.
• 760-te p. n. e.— Marduk-apla-usur i Eriba-Marduk, kraljevi Babilona, umireu.
• 760-te p. n. e. — Rivallo, legendarni kralj Brita, umire.
• Shoshonq V, faraon Dvadesettdruge dinastije Egipta (767. p. n. e.–730. p. n. e.)
• Osorkon III, faraon Dvadesettdruge dinastije Egipta (787. p. n. e.–759. p. n. e.)
• Takelot III, faraon Dvadesettreće dinastije Egipta (764. p. n. e.–757. p. n. e.)
• Rudamun, faraon Dvadesettreće dinastije Egipta (757. p. n. e.–754. p. n. e.)
• Iuput, faraon Dvadesettreće dinastije Egipta (754. p. n. e.–715. p. n. e.)
• Niumateped, kralj Libijaca (775. p. n. e.–750. p. n. e.)
• Titaru, kralj Libijaca (758. p. n. e.–750. p. n. e.)
• Ker, kralj Libijaca (750. p. n. e.–745. p. n. e.)
• Mida (kralj Frigije)
• Hezekija od Kraljevstva Jude (vladao 715. p. n. e.–687. p. n. e.)
• Sennacherib, kralj Asirije i osvajač Babilona (705–681. p. n. e.)
• Homer (tačni datumi nepoznati, obično se datira u sredinu i kraj 8. vijeka p. n. e.)
• 740-te p. n. e. — Romul i Rem
• 725. p. n. e. — Bakenranef (također poznat kao Bocchoris) nasljeđuje svog oca Tefnakhtea kao kralj XXIV dinastije Egipta
• Ahaz, kralj Jude (735. p. n. e.–715. p. n. e.)
• 723. p. n. e. — Shalmaneser V, kralj Asirije, umire.
• 723. p. n. e. — Sargon nasljeđuje Shalmanesera V kao kralj Asirije.
• 721. p. n. e. — Shabaka nasljeđuje svog oca Piyea kao kralj Dvadesetpete dinastije Egipta.
• 720. p. n. e. — Shabaka ubija Bakenranefa (Bocchoris), završivši tako XXIV dinastiju Egipta
• 720. p. n. e. — Smrt Zhou ping wanga, vladara kineske dinastije Zhou
• 715. p. n. e. — Osorkon IV umire, okončavši XXII dinastiju Egipta.
• 713. p. n. e. — Rođen polulegendarni Zamolxis u Daciji

Vanjski linkovi

• http://www.chinaknowledge.de/index.html