2. milenij p. n. e.

milenij
Mileniji:

| 3. milenij p. n. e. | 2. milenij p. n. e.1. milenij p. n. e.

Vijekovi:

20. vijek p. n. e. | 19. vijek p. n. e. | 18. vijek p. n. e. | 17. vijek p. n. e. | 16. vijek p. n. e. | 15. vijek p. n. e. | 14. vijek p. n. e. | 13. vijek p. n. e. | 12. vijek p. n. e. | 11. vijek p. n. e.

2. milenij p. n. e. je milenij koji je trajao od 2000. p. n. e. do 1001. p. n. e. Označava prijelaz od srednjeg prema kasnom bronzanom dobu. Njegovom prvom polovinom dominiraju Srednje egipatsko carstvo i Babilon. Dolazi do razvoja protosinajskog pisma. Indo-Iranci se sele do Iranske visoravni i indijskog potkontinenta, a širi se upotreba kočije. Razvijaju se alfabeti. Korištenjem kočija u ratne svrhe kao i seobe naroda dovode do nasilnih promjena sredinom milenija, a novi poredak se uspostavlja s grčkom nadmoći na području oko Egejskog mora i usponom Hetitskog carstva. Pred kraj milenija počinje prijelaz prema željeznom dobu. Svjetsko stanovništvo nastavlja rasti, dosegavši približno 50 miliona oko 1000. p. n. e., a ovo je doba kada nastaje i judaizam.

Pregled

uredi

Srednje bronzano doba

uredi

Prvi dio milenija je na drevnom Bliskom istoku bilo doba bez nekih značajnih događanja, s obzirom da su se tadašnje civilizacije i kulture prije svega nastojale oporaviti od anarhije izazvane kratkotrajnom promjenom klime, glađu i unutrašnjim sukobima pred kraj 3. i na početku 2. milenija p. n. e. Čak i najmoćnije civilizacije tog vremena kao Egipat i Mezopotamija su se okretali unutrašnjim reformama za razliku od prethodnih doba. Faraoni Srednjeg egipatskog kraljevstva i njihovi savremenici - babilonski kraljevi amoritskog porijekla - nastojali su svojim podanicima pružiti solidnu upravu, bez pretjerane tiranije, a njihova dvorska umjetnost je bila okarakterizirana jednostavnošću, elegancijom i nedostatkom pretjerivanja. Na istoku je Civilizacija doline Inda ušla u period propadanja, najvjerovatnije kao posljedica intenzivnih poplava.

Vojna taktika Egipta i Babilona je ostala slična prethodnim periodima: zasnovana na pješadiji i magarcima koji su prenosili opremu i zalihe. Ona, zajedno sa slabom ekonomijom i poteškoćama u uspostavljanju reda, nije bila u stanju očuvati te države od vanjskih pritisaka.

Kriza 16. vijeka

uredi

Oko stotinu godina prije početka milenija, iz Centralne Azije su na Bliski istok prodrla indoevropska plemena. Ona su, davno prije pripitomivši konje, kao osnovu svoje ratne taktike koristili bojne dvokolice, razvijene za ratovanje u stepama Centralne Azije. Ovo oružje je bilo skroz nepoznato klasičnim civilizacijama, te se egipatske i babilonske vojske pješaka nisu mogle efikasno suprotstaviti osvajačima. Tako 1630. p. n. e. Hiksi prodiru i osvajaju Deltu Nila. Oko 1600. p. n. e. Indoevropljani prodiru na Balkan, a kasnije u Grčku i Indiju, da bi 1595. p. n. e. Hetiti prodrli u Mezopotamiju.

Kasno bronzano doba

uredi

Nakon početnog šoka, narodi, države i civilizacije Bliskog istoka su se prilagodile novoj situaciji i prihvatili taktiku osvajača. Na prostoru Bliskog istoka je došlo do osnivanja nekoliko novih država koje su se nastojale nametnuti svim ostalima, pri čemu je uz vojnu silu, koju karakterizira upotreba bojnih dvokolica,- išla i intenzivna diplomatija, kao i propaganda koju karkaterizira povratak grandioznog stila arhitekture. Uz to se počela razvijati i međunarodna trgovina. U cijelom tom procesu je kao najveći pobjednik izašao obnovljeni Egipat, koji se kroz Novo kraljevstvo nametnuo kao prva supersila u svjetskoj historiji. Babilon se okrenuo sebi i bio zadovoljan statusom vjerskog i intelektualnog središta svijeta.

Sve kulture bronzanog doba su u to doba karakterizirali niski nivo urbanizacije, mali gradovi oko hramova i kraljevskih palača, stroga klasna podjela na nepismene mase seljaka i vojnu elitu, poznavanje pisma rezervirano za malobrojnu klasu pisara te raskošan život aristokratije.

Pred kraj 2. milenija p. n. e. Bliski istok napada novi val barbara, koji ovaj put jašu konje i čijoj novoj konjičkoj taktici, ali i korištenju željeznog oružja, države i narodi se ponovno moraju prilagoditi. Pored toga se prvi put javljaju i začeci pomorskog ratovanja u obliku Naroda s mora, pljačkaša koji su pustošili države i gradove na obalama Sredozemnog mora.

Događaji

uredi

Pronalasci, otkrića, pojave

uredi

Kulture

uredi

Poznate ličnosti

uredi

Biblija

uredi

Fikcija

uredi
  • Kanadskoamerički SF pisac S.M. Stirling je napisao trilogiju romana poznatu pod nazivom Nantucket čija je radnja smještena u bronzano doba, oko 1250. p. n. e. Trilogija opisuje sukobe između različitih frakcija stanovništva ostrva Nantucket koje je nepoznati fenomen ("Događaj") prebacio s kraja 20. vijeka u prošlost, kao i njihove odnose s različitim civilizacijama i kulturama bronzanog doa.

Reference

uredi

Vanjski linkovi

uredi