Počitelj
Počitelj je naseljeno mjesto u gradu Čapljini, Bosna i Hercegovina. Počitelj je historijsko naselje orijentalno-mediteranskog karaktera smješteno u dolini rijeke Neretve i jedna od najljepših kulturno-historijskih cjelina u Bosni i Hercegovini.
Počitelj | |
|---|---|
Naseljeno mjesto | |
.jpg) | |
  Počitelj | |
| Koordinate: 43°08′02″N 17°43′57″E / 43.1339°N 17.7325°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton |  Hercegovačko-neretvanski |
| Grad | Čapljina |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 799 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 88305 |
| Pozivni broj | (+387) 36 |
| Matični broj | 110639[1] |
| Matični broj grada | 10243 |
Historija uredi
Porijeklo imena uredi
Ime Počitelj ukazuje na arhaično porijeklo. Etimologija imena Počitelj nije riješena. Jedni smatraju da je ime Počitelj izvedeno od glagola počivati; drugi da je ime kastelana toga grada dalo gradu ime Počitelj; treći da su učeni ljudi 'poštovana gospoda' uslovili ime Počitelja; četvrti da se porijeklo imena Počitelja treba tražiti u hungarizmu 'čitelj', italijanski 'cittadela', kao izrazu za grad, utvrdu; peti da se radi o glagolu čitati, ... Po svemu, čini se da će pronalaženje rješenja za porijeklo imena Počitelja i dalje zaokupljati interes javnosti i struke.
Počitelj u srednjem vijeku uredi
Počitelj predstavlja tvrđavu koja potječe iz srednjega vijeka. Nalazi se uz lijevu obalu rijeke Neretve kod Čapljine. Utvrda je štitila ulaz u dolinu donje Neretve na putu iz Drijeva prema Bišću. Prvi put se Počitelj navodi u povelji za vojvodu Stjepana Vukčića 1444. (Posichell, Vdobranah castello con lo contato). Kasnije je pomenut 1448 (castrum Beczitel) i 1454. (civitate Pozitell cum pertinentiis suis).
Dugo vremena pogrešno se smatralo da je u Počitelju bilo bosansko kraljevsko brodogradilište u 14. vijeku. Čuveni drugi novi grad kojeg je Tvrtko I. Kotromanić gradio 1383. u primorju zvao se Brštanik. On je pogrešno smještan kod Počitelja pa je i određena aktivnost oko Tvrtkovog brodogradilišta, a i prodaje soli, dovođena u vezu sa Počiteljem. Kasnije su historičari dokazali da je Brštanik bio dalje od Počitelja, pa je sve ostalo što se povezivalo za Počitelj ostalo bez ikakvoga osnova. Uprkos tome i danas se može pročitati u literaturi da je Počitelj zidao Tvrtko 1383, i da je tu bilo brodogradilište. Počitelj je imao značajnu ulogu u sukobima sa Osmanlijama.
Počitelj u novom vijeku uredi
Ovaj hercegovački gradić na živopisnoj obali Neretve izgrađuje se intenzivno od druge polovine 16. vijeka kroz plodonosno ukrštanje dviju graditeljskih tradicija - orijentalne i mediteranske. Sve do naših dana bilo je sačuvano to graditeljsko kulturno blago - Šišman Ibrahim-pašina džamija, Počiteljska sahat-kula, medresa, hamam, han, kuća Gavrankapetanovića.
U januaru 2003. historijsko gradsko područje Počitelja proglašeno je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.[2]
Godine 2007. podnesena je kandidatura Počitelja za Svjetsku baštinu UNESCO-a.[3]
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – naselje Počitelj | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991. | 1981.[5] | 1971.[6] | ||||
| Osoba | 799 (100,0%) | 905 (100,0%) | 888 (100,0%) | 804 (100,0%) | |||
| Bošnjaci | 466 (58,32%) | 660 (72,93%)1 | 629 (70,83%)1 | 605 (75,25%)1 | |||
| Hrvati | 316 (39,55%) | 172 (19,01%) | 182 (20,50%) | 171 (21,27%) | |||
| Nisu se izjasnili | 8 (1,001%) | – | – | – | |||
| Bosanci i Hercegovci | 3 (0,375%) | – | – | – | |||
| Srbi | 2 (0,250%) | 20 (2,210%) | 15 (1,689%) | 15 (1,866%) | |||
| Bosanci | 2 (0,250%) | – | – | – | |||
| Muslimani | 1 (0,125%) | – | – | – | |||
| Ostali | 1 (0,125%) | 17 (1,878%) | – | 2 (0,249%) | |||
| Jugoslaveni | – | 36 (3,978%) | 53 (5,968%) | 6 (0,746%) | |||
| Crnogorci | – | – | 4 (0,450%) | 2 (0,249%) | |||
| Albanci | – | – | 3 (0,338%) | 2 (0,249%) | |||
| Makedonci | – | – | 1 (0,113%) | – | |||
| Slovenci | – | – | 1 (0,113%) | 1 (0,124%) | |||
Galerija uredi
-
Kula Gavrankapetanovića -
Sahat-kula u Počitelju -
Počitelj -
Panorama Počitelja
Reference uredi
- ^ "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ "Počitelj, historijsko – gradsko područje". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano s originala, 5. 3. 2016. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ "The historic urban site of Počitelj". The United Nations Organization for Education (UNESCO). Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
Vanjski linkovi uredi
| Commons ima datoteke na temu: Počitelj |