Sultan Sulejmanova džamija (Blagaj)
Sultan Sulejmanova ili Careva džamija smještena je u Blagaju kod Mostara. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
| Sultan Sulejmanova džamija (Careva džamija) | |
|---|---|
 Vanjski izgled Sultan Sulejmanove džamije (Careva džamija) | |
  Položaj Sultan Sulejmanove džamije u Bosni i Hercegovini | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Blagaj |
| Geografske koordinate | 43°15′25″N 17°53′42″E / 43.257005°N 17.894865°E |
| Religija | Islam |
| Općina | Mostar |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Dovršeno | 1519/1520. |
| Specifikacije | |
| Dužina | 16,90 m |
| Širina | 12,75 m |
| Visina (maks) | 15,50 m |
| Kupole | 1 |
| Munare | 1 |
| Visina munare | 20,00 m |
Historija
urediIzgrađena je 1519/20. na ime sultana Sulejmana I Zakonodavca, što se vidi iz natpisa u stihovima uklesanog na kamenoj ploči iznad vrata. Džamija i njeni službenici izdržavali su se iz prihoda vakufa ove džamije, koje je dotirala država. Ubraja se u jednu od najstarijih potkupolnih džamija u Bosni i Hercegovini. Nekad je bila potkupolna, a u 19. stoljeću, kada se kupola srušila, izvršena je rekonstrukcija i napravljena je drvena kupola, koja leži na osmougaonom tamburu. Rekonstrukcija je izvedena 1892. prema projektnoj dokumentaciji koju je izradio austro-ugarski arhitekt Maximilian David. Iznad vrata je u pet redova na kamenoj ploči veličine 60 × 70 cm uklesan natpis u stihovima na turskom jeziku o popravci džamije pisan nesh pismom. Objekat je zadržao karakteristike jednoprostorne potkupolne džamije.[2]
Opis
urediVanjski gabariti džamije su 16,9 m × 12,75 m, zajedno sa sofama. Unutrašnji centralni prostor kvadratnog je oblika dimenzija 10,8 × 10,8 m. Zidovi su kameni, debljine 1 m, malterisani izvana i iznutra.[3]
Mihrab je u jugoistočnom zidu, okrenut prema kibli; širok je 1 m, visok 2 m, a udubljen 50 cm. S tri strane uokviren je kamenim ramom, koji je slijeva i zdesna udaljen od mihraba 50 cm, a s gornje strane 1 m. Bojen je akrilnim bojama i rađen šablonskom ornamentikom. Iznad mihraba je izveden kaligrafski natpis (početak kuranskog ajeta) koji govori o Merjem.
Desno od mihraba je raskošno dekorirani kameni minber, dužine 3,95 m, širine 1 m, a visine 5,75 m. Mahfil je lijevo od ulaznih vrata. Konstrukcija mu je drvena i oslonjena je na dva masivna drvena stuba. Dug je 4,3 m, a širok 3 m.
Munara je izgrađena od klesanog kamena. Nije žbukana. U nju se ulazi sa sofe. Baza joj je osmougaona, a tijelo 16-ugaono. Visoka je 20 m. Šerefe je na 15,5 m. Krov je kameni, u obliku kupe. Uz džamiju su abdesthana i harem.
Sultan Sulejmanova (Careva) džamija proglašena je nacionalnom spomenikom Bosne i Hercegovine.
Reference
uredi- ^ "Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika". old.kons.gov.ba. Pristupljeno 18. 5. 2024.[mrtav link]
- ^ "Sultan-Sulejmanova džamija u Blagaju: Priča o najstarijoj i najvećoj hercegovačkoj džamiji". www.klix.ba (jezik: hrvatski). Pristupljeno 18. 5. 2024.
- ^ "Graditeljska cjelina Careve (Sultan Sulejmanove) džamije u Blagaju kod Mostara". KONS.gov.ba. Pristupljeno 4. 5. 2017.[mrtav link]
Literatura
uredi- Ekrem Hakki Ayverdi, Avrupada Osmanli Mimari Eserleri, Yugoslavya II, knjiga III, Istanbul, 2000.
- Alija Bejtić, Prilozi za orijentalnu filologiju i istoriju jugoslovenskih naroda pod turskom vladavinom, III–IV, 1952–1953, "Veselin Masleša", Sarajevo
- Evlija Čelebija, Putopis, "Sarajevo Publishing", 1996.
- Hivzija Hasandedić, "Prilozi za istoriju Blagaja na Buni u doba turske vladavine", GDIBiH, god. XIV, 1970–1971, Sarajevo, 1973.
- Hivzija Hasandedić, Glasnik vrhovnog islamskog starješinstva u SFRJ, Sarajevo, str. 18, 1976.
- Ismet Kasumović, Školstvo i obrazovanje u bosanskom ejaletu za vrijeme osmanske uprave, Islamski kulturni centar Mostar, 1999.
- Hamdija Kreševljaković i Hamdija Kapidžić, "Stari hercegovački gradovi", Naše starine, br. 2, str. 9–10, 1954.
- Hamdija Kreševljaković, "Esnafi i obrti u Bosni i Hercegovini 1463–1871", Izabrana djela II, Sarajevo, 1971, str. 280–281.
- Ibrahim Krzović, Arhitektura Bosne i Hercegovine 1878–1918, Umjetnička galerija Bosne i Hercegovine, Sarajevo, 1987.
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne I Hercegovine, knjiga 2, treće izdanje, biblioteka "Kulturno naslijeđe", "Sarajevo Publishing", 1998.
- Nermina Mujezinović, "Blagaj kod Mostara", Hercegovina, br. 11–12, Mostar, 2000.
