Sumpor dioksid ili sumpor (IV) oksid je spoj u kojem sumpor ima oksidacijsko stanje (+4). On je glavni produkt kod izgaranja sumpora u fosilnim gorivima i predstavlja okolinski problem. U okolinu dospijeva i iz vulkana i industrijskim procesima. Sumpor dioksid se u atmosferi može i dalje oksidirati do oksidacijskog stanja (+6) uz dušik-dioksid kao katalizator, pri čemu nastaje sumporna kiselina, odnosno kisele kiše.

Sumpor dioksid
Općenito
Hemijski spojSumpor dioksid
Druga imenaSumpor (IV) oksid
Molekularna formulaSO2
CAS registarski broj7446-09-5
Kratki opisbezbojni gas
Osobine1
Molarna masa64,054 g mol−1
Agregatno stanjegasovito
Gustoća2,551 g/L
Tačka topljenja−72.4 °C (200.75 K)
Tačka ključanja−10 °C (263 K)
Rastvorljivost9.4 g/100 mL (25 °C)
Dipolni moment1.63 D
Rizičnost
NFPA 704
0
3
0
 
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Dobijanje

uredi

Sumpor dioksid se dobija izgaranjem sumpora s kisikom iz zraka:

S + O2 → SO2

ili prženjem sulfidnih ruda, obično pirita:

4FeS2 + 11O2 → 2Fe2O3 + 8SO2

Osobine

uredi

Pri običnoj temperaturi sumpor dioksid je gas, ali se može lahko ukapljiti, zbog postojanja dipola u strukturi molekule.

 
Rezonantne strukture sumpor dioksida

Sumpor dioksid ima neugodan miris i otrovan je za niže organizme, pa se upotrebljava za sterilizaciju suhog voća. U vinu služi kao antioksidans i antibiotik. Osim što sprječava njegovo kvarenje, služi i za održavanje odgovarajuće kiselosti. Sumpor dioksid ima redukciono djelovanje, jer može lahko preći u više oksidacijsko stanje. Ova osobina omogućava njegovo korištenje kao izbjeljivač. Sa vodom daje sulfitnu kiselinu, koja nije poznata u čistom stanju i postoji samo u vodenom rastvoru:

SO2 + H2O → H2SO3

To je slaba kiselina i daje soli sulfite i hidrogensulfite. I sulfitna kiselina kao i sumpor dioksid ima redukciono djelovanje.

Također pogledajte

uredi