Sumpor-trioksid
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Sumpor trioksid ili sumpor (VI) oksid je hemijski spoj čija je formula SO3. To je gas koji je kao polutant prisutan u zraku, a također je sadržan u kiselim kišama.
| Sumpor trioksid | |
|---|---|
  | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Sumpor trioksid |
| Druga imena | Sumpor (VI) oksid |
| Molekularna formula | SO3 |
| CAS registarski broj | 7446-11-9 |
| Kratki opis | Bezbojni gas |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 80.06 g mol−1 |
| Agregatno stanje | gasovito |
| Gustoća | 1.92 g cm−3 |
| Tačka topljenja | 16.9 °C |
| Tačka ključanja | 45 °C |
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Dobijanje
urediSumpor trioksid SO3 ne može se dobiti izgaranjem sumpora na vazduhu ili u atmosferi oksigena, jer znatna količina toplote koja se oslobađa pri izgaranju sumpora u sumpor dioksid sprječava stvaranje sumpor trioksida, koji se kao egzotermni spoj raspada kod viših temperatura u sumpor dioksid i oksigen. Spajanje sumpor-dioksida i oksigena uspijeva samo kod temperatura koje nisu previsoke (400—600°). Zbog vrlo male brzine reakcije u tom temperaturnom području moraju se u svrhu ubrzanja reakcije primijeniti katalizatori. Ovaj se postupak tehnički provodi na veliko u proizvodnji sumporne kiseline. U laboratoriju sumpor trioksid se dobija kao anhidrid sumporne kiseline oduzimanjem vode sumpornoj kiselini (zagrijavanjem koncentrovane sumporne kiseline s fosfor pentoksidom kao sredstvom za oduzimanje vode):
- H2SO4 → SO3 + H2O
ili zagrijavanjem hidrogensulfata (npr. natrijum-hidrogensulfata NaHSO4) ili sulfata npr. željezo (III)-sulfat Fe2(SO4)3
Osobine
uredi
Sumpor trioksid pojavljuje se u tri modifikacije, u jednoj poput leda i u dva azbestna oblika. Kada se ohlade pare sumpor trioksida, kondenziraju se u modifikaciju poput leda (γ-SO3), tj. u prozirnu masu, koja se tali kod 16,8°C, a ključa kod 44,8°C. Ona se u čvrstom stanju sastoji uglavnom od molekula (SO3)3, u tečnom stanju od molekula (SO3)3 i SO3, a u gasovitom stanju od molekula SO3. Ako se sumpor trioksid drži duže vremena ispod 25°C, pretvara se u modifikaciju poput azbesta (β i α SO3), odnosno u bijele isprepletene iglice svilenastog sjaja, s molekulama (SO3)n i (SO3)p (p > n > 3). Sumpor trioksid koji dolazi u trgovinu je smjesa αi β SO3. Sumpor trioksid spaja se sa vodom u sumpornu kiselinu uz jako razvijanje toplote.Na vlažnom zraku jako se puši jer je prilično volatilan, pa s vlagom iz zraka stvara sumpornu kiselinu, koja se odmah kondenzira u male kapljice. Sa oksidima metala reaguje energično uz stvaranje sulfata.
