Oksidacijsko stanje

Oksidacijsko stanje je naboj koji bi atom imao kada bi svi elektroni u svim vezama pripadali elementu veće elektronegativnosti. Za oksidacijsko stanje se može koristiti i termin oksidacijski broj i stepen oksidacije.

Izračunavanje oksidacijskog stanja

Za određivanje oksidacijskog stanja koriste se sljedeća pravila:

• Oksidacijsko stanje bilo kojeg elementa, koji nije hemijski vezan za bilo koji drugi element, je nula, bez obzira koliko je kompleksna njegova molekula.
• Oksidacijsko stanje bilo kojeg jednostavnog, monoatomskog iona je jednako njegovom naboju.
• Suma svih oksidacijskih brojeva atoma u molekuli je jednaka naboju čestice (molekule ili iona).
• U svim spojevima fluor je u oksidacijskom stanju -1.
• Kisik je u oksidacijskom stanju -2 (osim u peroksidima i superoksidima).
• Hidrogen je u oksidacijskom stanju +1 (osim u hidridima).
• Alkalni metali su u gotovo svim spojevima u oksidacijskom stanju +1
• Zemnoalkalni metali su u gotovo svim spojevima u oksidacijskom stanju +2
• Halogeni elementi su u oksidacijskom stanju -1 osim u spojevima sa kisikom i sa drugim halogenim elementom.

Primjeri

• Molekula O₂:

Oksidacijsko stanje kisika je nula, jer je u elementarnom stanju.

• Molekula HCl:

Oksidacijsko stanje hidrogena je (+1), a hlora (-1).

• Molekula H₂S:

Oksidacijsko stanje hidrogena je (+1). Kako su prisutna dva atoma hidrogena to daje umnožak (+2). Ukupni naboj molekule je nula (jer se ne radi o ionu, već o neutralnoj molekuli), pa atom sumpora mora imati oksidacijski broj (-2).

• Molekula HClO₄:

Kisik je u oksidacijskom stanju (-2). Prisutna su 4 atoma pa je umnožak (-8). Hidrogen je u oksidacijskom stanju (+1). Da bi molekula bila neutralna, atom Cl mora biti u oksidacijskom stanju (+7).

• Ion SO₄^2-

Kisik je u oksidacijskom stanju (-2). Prisutna su 4 atoma pa je umnožak (-8). Kako je naboj iona (2-) atom sumpora mora biti u oksidacijskom stanju (+6).

Primjeri nekih hemijskih spojeva sa prikazom oksidacijskih stanja:

${\stackrel {+1}{\mbox{Na}}}{\stackrel {-1}{\mbox{Cl}}},$ ${\stackrel {+2}{\mbox{Mg}}}{\stackrel {-1}{\mbox{Cl}}}_{2},$ ${\stackrel {-3}{\mbox{N}}}{\stackrel {+1}{\mbox{H}}}_{3},$ ${\stackrel {+2}{\mbox{C}}}{\stackrel {-2}{\mbox{O}}},$ ${\stackrel {+4}{\mbox{C}}}{\stackrel {-2}{\mbox{O}}}_{2},$

${\stackrel {+1}{\mbox{Cl}}}{\stackrel {-1}{\mbox{F}}},$ ${\stackrel {+1}{\mbox{H}}}{\stackrel {+5}{\mbox{N}}}{\stackrel {-2}{\mbox{O}}}_{3},$ ${\stackrel {-4}{\mbox{C}}}{\stackrel {+1}{\mbox{H}}}_{4},$ ${\stackrel {+1}{\mbox{K}}}{\stackrel {+7}{\mbox{Mn}}}{\stackrel {-2}{\mbox{O}}}_{4}.$

Također pogledajte

• Lista oksidacijskih stanja elemenata