Gabela
Gabela je naseljeno mjesto u gradu Čapljini, Bosna i Hercegovina.
Gabela | |
|---|---|
naselje | |
 | |
  Gabela | |
| Koordinate: 43°03′49″N 17°41′33″E / 43.0636°N 17.6925°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton |  Hercegovačko-neretvanski |
| Grad | Čapljina |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 2.315 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Pozivni broj | (+387) 36 |
| Matični broj | 110523[1] |
| Matični broj grada | 10243 |
Geografija
urediGabela je područje na desnom plovnom dijelu Neretve, 5 km južno od Čapljine.
Historija
urediGabela je imala veliki ekonomski i odbrambeni značaj u srednjem vijeku i kasnije u doba Osmanlija kada se odomaćio današnji naziv. U području oko Gabele, smješta se poznati trgovački centar, trg Drijeva, i ovaj kraj postaje poprište sukoba različitih političkih interesa. U osmanskom periodu, zahvaljujući prirodnom i strateškom položaju, riječnoj komunikaciji i blizini mora Gabela je bila najznačajniji odbrambeni centar donje Neretve, mjesto čestih sukoba između Osmanlija i Mlečana, koji su vođeni između 16. i 18. stoljeća.
Smješten je na manjem uzvišenju, na 68 m n/v, koje svojim strateškim položajem dominira okolinomom. Prostor grada unutar bedema i tornjeva zauzima površinu od 28.042 m2. U osnovi, grad je višeugaonik nepravilnog oblika, prilagođen konfiguraciji terena na kome se nalazi. Sastoji se od dva grada. Stari grad u Gabeli podigli su Mlečani 1452. godine što se zaključuje po obliku i prema obliku tornjeva. Sigurni podaci postoje tek od polovine 16. stoljeća (1559. godine). Novi grad je sagrađen između 1660. i 1665, kada je Ali-paša Čengić prvi puta postao hercegovački sandžak-beg.
Područje Grada nije oštećeno, i nije izloženo nikakvim specifičnim rizicima. Objekat se ne održava. Proglašen je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[2]
Za nacionalni spomenik proglašena je i graditeljska cjelina crkve Uspenija Presvete Bogorodice. Nacionalni spomenik čine Hram Uspenja Presvete Bogorodice i pravoslavno groblje sa 155 krstača i porodičnih grobnica, te ikonostas sa dvanaest ikona.[2]
Stanovništvo
uredi| Sastav stanovništva – naselje Gabela | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991. | 1981.[4] | 1971.[5] | ||||
| Osoba | 2 315 (100,0%) | 2 440 (100,0%) | 2 518 (100,0%) | 2 070 (100,0%) | |||
| Hrvati | 2 234 (96,50%) | 2 046 (83,85%) | 2 007 (79,71%) | 1 615 (78,02%) | |||
| Srbi | 68 (2,937%) | 324 (13,28%) | 377 (14,97%) | 435 (21,01%) | |||
| Bošnjaci | 5 (0,216%) | 32 (1,311%)1 | 38 (1,509%)1 | 9 (0,435%)1 | |||
| Ostali | 3 (0,130%) | 14 (0,574%) | 5 (0,199%) | – | |||
| Jugoslaveni | 2 (0,086%) | 24 (0,984%) | 90 (3,574%) | 11 (0,531%) | |||
| Nisu se izjasnili | 2 (0,086%) | – | – | – | |||
| Nepoznato | 1 (0,043%) | – | – | – | |||
| Makedonci | – | – | 1 (0,040%) | – | |||
Sport
urediTakođer pogledajte
urediReference
uredi- ^ "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ a b "Graditeljska cjelina crkve Uspenija Presvete Bogorodice u Gabeli". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano s originala, 17. 9. 2021. Pristupljeno 12. 9. 2017.
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 22. 10. 2015.
