Wikipedia

Evropsko prvenstvo u nogometu 1996.

Evropsko prvenstvo u nogometu 1996. je bilo 10. po redu Evropsko prvenstvo u nogometu koje se održalo u Engleskoj. Finalni turnir se odigrao između 8. i 30. juna na kojem je prvi put u historiji učestvovalo 16 reprezentacija. Turnir se odigrao na osam različitih stadiona te je najposjećenije Evropsko prvenstvo do tada. Njemačka je u finalnoj utakmici bila uspješnija od Češke rezultatom 2-1 te treći put u svojoj historiji osvojila šampionsku titulu. Golove u finalu su postigli Oliver Bierhoff u 73. i 95. minuti utakmice za Njemačku te Patrik Berger u 59. minuti utakmice za Češku iz jedanaesterca. U regularnom dijelu utakmice rezultat je bio neriješen rezultatom 1-1 te su se igrali produžeci. Tadašnjim pravilima pogodak postignut u produžecima odlučivao je o novom prvaku Evrope. Prvi zlatni gol Olivera Bierhoffa u historiji finala Evropskih prvenstava donio je treću šampionsku titulu Njemačkoj. Utakmica je odigrana pred 73.611 gledalaca. Glavni sudija utakmice je bio Pierluigi Pairetto.[1][2][3][4]

Evropsko prvenstvo u nogometu 1996.
UEFA Euro 1996
Detalji turnira
Domaćin Engleska
Datumi8. - 30. juni
Ekipe16 (iz 1 konfederacije)
Stadion(i)8 (u 8 gradova domaćina)
Konačne pozicije
Šampion  Njemačka (3. titula)
Viceprvak  Češka
Statistika takmičenja
Odigrano utakmica31
Postignuto golova64 (2,06 po utakmici)
Posjećenost1.275.857 (41.157 po utakmici)
Najbolji strijelac/-ciEngleska Alan Shearer
(5 golova)
Najbolji igračNjemačka Matthias Sammer
← 1992.
2000. →
Ekipe učesnice EP 1996. i njihove pozicije.

Odabir domaćina uredi

Za vrijeme slanja ponuda zemalja kandidata za domaćinstvo prvenstva još uvijek nije bilo odlučeno da će se prvenstvo sastojati od 16 reprezentacija. Umjesto toga, ponude su uglavnom bile sastavljane na način da se pretpostavljalo da će se natjecanje sastojati od 8 reprezentacija što znači da je trebalo prijaviti samo četiri različita grada domaćina u kojima će se igrati utakmice. Svi kandidati svoje planove za domaćinstvo trebali su predati najkasnije do 10. decembra 1991. godine.

Pet evropskih zemalja poslale su svoje kandidature za domaćinstvo: Austrija, Engleska, Grčka, Holandija i Portugal. Izvršni odbor UEFA-e odabrao je Englesku za domaćina prvenstva na sastanku u Lisabonu, 5. maja 1992. godine. Godinu dana ranije, nogometni savez Engleske je službeno povukao svoje planove za domaćinstvo Svjetskog prvenstva 1998. godine kako bi dobio još veću potporu UEFA-inih članova koji su glasali za njihovo domaćinstvo za Euro '96.

Rezime prvenstva uredi

 
Detalj sa utakmice Škotska i Holandija odigrane na stadionu Villa Park.

Grupna faza takmičenja uredi

U prvoj utakmici prvenstva u grupi A domaćin Engleska odigrala je 1-1 s reprezentacijom Švicarske. Prvobitno je Alan Shearer postigao pogodak u 23. minuti utakmice ali je Kubilay Türkyilmaz izjednačio pogotkom iz jedanaesterca.[5] Engleska je u sljedećoj utakmici porazila rivala Škotsku rezultatom 2-0 te u trećem kolu odigrala jednu od najboljih utakmica u svojoj historiji porazivši Holandiju rezultatom 4-1.[6] Patrick Kluivert postigao je pogodak za Holandiju pred kraj utakmice i time osigurao svojoj reprezentaciji prolazak grupe uslijed bolje gol-razlike od Škotske.[7] U grupi B sastale su se zapadnoevropske reprezentacije Francuska i Španija protiv balkanskih ekipa Rumunije i Bugarske. Francuska i Španija su dominirale grupom te se kvalificirale u četvrtfinale.[8][9] Francuska se osvetila Bugarskoj za njihov debakl u kvalifikacijama za Svjetsko prvenstvo 1994.[10] Četvrtfinalisti prethodnog Svjetskog prvenstva Rumunija završila je svoj nastup u grupi bez osvojenog boda i samo s jednim postignutim golom.[11] U grupama C i D reprezentacije Češke i Hrvatske prošle su u daljnju fazu takmičenja; obje reprezentacije po prvi put su nastupile na Evropskom prvenstvu kao samostalne države. Česi su izgubili prvu utakmicu protiv Njemačke (kasnijih pobjednika te grupe), ali su porazili Italiju i odigrali neriješeno s Rusijom.[12][13] Zbog poraza protiv Češke, Italija je morala u posljednjoj utakmici pobijediti Njemačku kako bi osigurala prolaz grupe, ali finalisti prethodnog Svjetskog nogometnog prvenstva uspjeli su odigrati tek 0-0 te su bili eliminisani sa prvenstva.[14] U grupi D, Hrvatska se kvalificirala u četvrtfinale nakon pobjede protiv Turske (1-0) i Danske (3-0).[15] Nakon što je izgubila utakmicu od Hrvatske, Danska, tadašnji aktuelni prvak je eliminisan sa prvenstva. Reprezentacija Turske postala je prva ekipa od uvođenja grupne faze takmičenja na turniru koja je bila elminisana ne uspjevši osvojiti niti jedan bod te ne uspjevši postići niti jedan gol.

Četvrtfinale i polufinale uredi

 
Pogled na stadion Wembley prije utakmice polufinala između reprezentacija Njemačke i Engleske.

Četvrtfinalne i polufinalne utakmice karakterizirala je negativna, odbrambena igra; kao rezultat toga postignuto je tek devet pogotaka u sedam utakmica, a četiri su odlučene nakon izvođenja jedanaesteraca. Prvi četvrtfinalni ogled između domaćina prvenstva i Španije završio je bez pogodaka nakon što su španskoj reprezentaciji poništena dva gola te nakon što joj nisu dosuđena dva jedanaesterca.[16] U izvođenju jedanaesteraca reprezentacija Engleske je bila uspješnija te se kvalificirala u polufinale rezultatom 4-2.[17] Francuska i Holandija također su odigrale utakmicu bez golova nakon regularnog dijela utakmice, a Francuska je prošla u polufinale boljim izvođenjem jedanaesteraca 5-4.[18] Napadač Jürgen Klinsmann postigao je uvodni pogodak za Njemačku u utakmici protiv Hrvatske iz jedanaesterca. Ipak, u 53. minuti Davor Šuker uspio je izjednačiti rezultat prije nego je Matthias Sammer osam minuta kasnije postavio konačan rezultat 2-1 koji je omogućio Njemačkoj prolazak u polufinale.[19] Češka je prošla u polufinale pobjedom 1-0 nad Portugalom.[20][21]

Prva utakmica polufinala između Francuske i Češke završila je bez golova i bila odlučena nakon izvođenja jedanaesteraca. Reynald Pedros je bio jedini igrač koji je promašio jedanaesterac, pa je Češka prošla u finale rezultatom 6-5.[22] Druga utakmica polufinala bila je zapravo repriza polufinala sa Svjetskog prvenstva 1990. godine održanog u Italiji u kojoj su se sastali Njemačka i Engleska. Alan Shearer je nakon samo tri minute igre doveo svoju reprezentaciju u vodstvo, ali Stefan Kuntz je manje od 15 minuta kasnije izjednačio pa je rezultat do kraja regularnih 90 minuta ostao 1-1. U produžecima, Paul Gascoigne je bio vrlo blizu postizanja zlatnog pogotka, ali je promašio prazan gol na dodavanje Shearera; Darren Anderton pogodio je okvir gola, a Kuntzu je poništen pogodak zbog naguravanja. Tokom produžetaka niti jedna reprezentacija nije uspjela postići pogodak pa se krenulo na izvođenje jedanaesteraca. Tokom izvođenja penala, obje reprezentacije su pogodile u prvih pet serija, ali u šestoj Gareth Southgate nije uspio pogoditi što je Andreasu Mölleru omogućilo postizanje pobjedničkog pogotka za Njemačku i prolazak u finale.[23]

Finale uredi

U finalu reprezentacija Češke nadala da će ponoviti uspjeh Čehoslovačke sa Evropskog prvenstva 1976. godine kada je u finalu pobijedila reprezentaciju Zapadne Njemačke; Nijemci su se, s druge strane, nadali da će po treći puta postati nogometni prvaci Evrope. U 59. minuti utakmice Patrik Berger postigao je pogodak iz jedanaesterca i doveo Češku u vodstvo. Njemački igrač s klupe, Oliver Bierhoff, vratio je stvari na početak pogotkom pred kraj regularnog dijela utakmice. Pet minuta nakon početka produžetaka, Bierhoffov udarac češki golman Kouba krivo je procijenio Bierhoff šut i lopta je završila u golu čime je postignut prvi "zlatni gol" u historiji natjecanja. Njemačka je tim pogotkom postala nogometni prvak Evrope, po prvi puta otkad je postala ujedinjena nacija.[2]

Kvalifikacije uredi

Glavni članak: Kvalifikacije za Evropsko prvenstvo u nogometu 1996.

UEFA je 30. novembra 1992. i zvanično odlučila da će proširiti turnir na 16 reprezentacija učesnica. Kao jedan od glavnih razloga proširenja naveden je povećani broj međunarodnih reprezentacija nakon nedavnog raspada Sovjetskog saveza i Jugoslavije, čime je broj UEFA članica s 33 iz 1988. godine porastao na 48 do 1994. godine. U konačnici se četrdeset i sedam nogometnih reprezentacija Evrope natjecalo za petnaest preostalih mjesta na finalnom turniru, pored Engleske koja se, zbog domaćinstva, automatski kvalificirala na natjecanje.

Ždrijeb kvalifikacijskog ciklusa održan je u Manchesteru 22. januara 1994. godine. Reprezentacije su bile podijeljene u osam jakosnih grupa od kojih se u svakoj nalazilo pet ili šest ekipa. Kvalifikacijski ciklus započeo je u aprilu 1994. a završio u decembru 1995. godine. Na kraju grupnog dijela natjecanja u kvalifikacijama, u novembru 1995. godine, osam pobjednika grupa i šest najboljih drugoplasiranih reprezentacija automatski su se kvalificirale na završni turnir. Dvije preostale reprezentacije - Holandija i Irska - morale su odigrati utakmicu u Engleskoj nakon čega se pobjednik tog sraza kvalificirao kao posljednja, šesnaesta reprezentacija na turniru.

Kvalificirane ekipe uredi

Ekipa Način kvalificiranja Datum kvalificiranja Prethodna učešća na EP12
 
  Engleska Domaćin 5. maj 1992. 4 (1968, 1980, 1988, 1992)
  Rumunija Pobjednik grupe 1 15. novembar 1995. 1 (1984)
  Francuska Drugoplasirani grupe 1 15. novembar 1995. 3 (1960, 1984, 1992)
  Španija Pobjednik grupe 2 15. novembar 1995. 4 (1964, 1980, 1984, 1988)
  Danska Drugoplasirani grupe 2 15. novembar 1995. 4 (1964, 1984, 1988, 1992)
  Švicarska Pobjednik grupe 3 11. oktobar 1995. 0 (debitant)
  Turska Drugoplasirani grupe 3 15. novembar 1995. 0 (debitant)
  Hrvatska Pobjednik grupe 4 15. novembar 1995. 0 (debitant)
  Italija Drugoplasirani grupe 4 15. novembar 1995. 3 (1968, 1980, 1988)
  Češka Pobjednik grupe 5 15. novembar 1995. 0 (debitant)3
  Portugal Pobjednik grupe 6 15. novembar 1995. 1 (1984)
  Njemačka Pobjednik grupe 7 15. novembar 1995. 6 (1972, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992)
  Bugarska Drugoplasirani grupe 7 15. novembar 1995. 0 (debitant)
  Rusija Pobjednik grupe 8 15. novembar 1995. 0 (debitant)4
  Škotska Drugoplasirani grupe 8 15. novembar 1995. 1 (1992)
  Nizozemska Pobjednik baraža 13. decembar 1995. 4 (1976, 1980, 1988, 1992)
1 Podebljani tekst prikazuje šampiona za tu godinu.
2 Kurziv prikazuje domaćina prvenstva za tu godinu.
3 Na EP 1996. Češka se kvalificirala prvi put pod ovim imenom, inače su 3 puta nastupali na evropskim prvenstvima (1960, 1976, 1980) kao Čehoslovačka.
4 Na EP 1996 Rusija se kvalificirala prvi put pod ovim imenom, inače su 5 puta nastupali na evropskim prvenstvima (1960, 1964, 1968, 1972, 1988) kao Sovjetski savez, te jedan put (1992) kao ZND.

Zahvaljujući proširenom formatu takmičenja, tri reprezentacije uspjele su se po prvi put u svojoj historiji kvalificirati na završni turnir: Bugarska, Švicarska i Turska. Reprezentacije Češke, Hrvatske i Rusije također su prvi puta nastupile na završnom turniru, ali kao samostalne države - već su ranije u sastavu drugih država (Čehoslovačka, Sovjetski savez i Jugoslavija) nastupale na Evropskim nogometnim prvenstvima. Sedam od osam reprezentacija koje su nastupile na prethodnom Evropskom prvenstvu kvalificirale su se i na ovaj turnir osim Švedske kojoj to nije uspjelo, premda je na Svjetskom prvenstvu 1994. godine u SAD-u zauzela visoko treće mjesto.

Glavno izvlačenje uredi

Glavni žrijeb za Evropsko prvenstvo 1996. održan je 17. decembra 1995. godine u Birminghamu.[24] Samo četiri reprezentacije su bile nosioci grupa: Engleska (kao domaćin turnira), Danska (kao aktuelni prvak), Španija i Njemačka. Ostalih dvanaest reprezentacija nisu imale unaprijed određeni koeficijent pa je svaka mogla ući u bilo koju grupu prilikom izvlačenja.

Tokom žrijeba, prvo su izvučene reprezentacije koje nisu bile nositelji i to jedna po jedna, raspoređene u četiri grupe prije nego je došao red na izvlačenje posljednje četiri reprezentacije, nositelje grupa. Samo je za reprezentaciju Engleske unaprijed određeno da će igrati u grupi. Kuglice tokom žrijeba izvlačili su članovi UEFA-e Gerhard Aigner i Lennart Johansson.

Igrači uredi

Glavni članak: Igrači Evropskog prvenstva u nogometu 1996.

Gradovi domaćini uredi

Gradovi domaćini EP 1996.
 London Manchester
Wembley
Kapacitet: 76.567 		Old Trafford
Capacity: 55.000
   
Liverpool Birmingham
Anfield
Kapacitet: 42.730 		Villa Park
Kapacitet: 40.310
   
Leeds Sheffield Nottingham Newcastle
Elland Road
Kapacitet: 40.204 		Hillsborough
Kapacitet: 39.859 		City Ground
Kapacitet: 30.539 		St James' Park
Kapacitet: 36.649
       

Lopta uredi

Glavni članak: Adidas Questra

Prilagođena verzija lopte naziva "Adidas Questra" na "Questra Europa", bila je službena lopta prvenstva. Dizajn lopte je uključio je adaptaciju logoa Engleske i bila je prva u boji lopta na nekom velikom turniru u nogometu.

Sudije uredi

Država Glavni sudija Asistenti Suđene utakmice
  Austrija Gerd Grabher Egon Bereuter Manfred Zeiszer Holandija 1–4 Engleska
  Bjelorusija Vadim Zhuk Yury Dupanau Aleh Chykun Francuska 1–1 Španija
  Belgija Guy Goethals Marc Van Den Broeck Stany Op De Beeck Italija 0–0 Njemačka
  Bugarska Atanas Uzunov Ivan Borissov Lekov Iordan Yordanov Švicarska 0–0 Holandija
  Češka Václav Krondl Milan Brabec Otakar Drastik Škotska 1–0 Švicarska
  Danska Peter Mikkelsen
Kim Milton Nielsen 		Jens Larsen
Carl-Johan Christensen Meyer 		Henning Knudsen
Torben Siersen 		Bugarska 1–0 Rumunija
Rusija 0–3 Njemačka
  Engleska David Elleray
Dermot Gallagher 		Anthony Bates
Philip Joslin 		Peter Walton
Mark Warren 		Njemačka 2–0 Češka
Francuska 3–1 Bugarska
  Francuska Marc Batta Pierre Ufrasi Jacques Mas Hrvatska 3–0 Danska
Španija 0–0 Engleska (Četvrtfinale)
  Njemačka Hellmut Krug
Bernd Heynemann 		Klaus Plettenberg
Hans Wolf 		Egbert Engler
Harald Sather 		Rumunija 0–1 Francuska
Češka 1–0 Portugal (Četvrtfinale)
Hrvatska 0–3 Portugal
  Mađarska Sándor Puhl Laszlo Hamar Imre Bozóky Portugal 1–0 Turska
Engleska 1–1 Njemačka (Polufinale)
  Italija Pierluigi Pairetto
Piero Ceccarini 		Donato Nicoletti
Enrico Preziosi 		Tullio Manfredini
Fabrizio Zanforlin 		Španija 1–1 Bugarska
Češka 1–2 Njemačka (Finale)
Škotska 0–2 Engleska
  Holandija Mario van der Ende Jan Dolstra Berend Talens Danska 1–1 Portugal
  Rusija Nikolai Levnikov Serguei Foursa Sergei Frantsuzov Turska 0–3 Danska
  Škotska Leslie Mottram Robert Orr John Fleming Italija 2–1 Rusija
Francuska 0–0 Češka (Polufinale)
  Španija Manuel Díaz Vega
Antonio López Nieto 		Joaquin Olmos Gonzalez
Victoriano Giraldez Carrasco 		Paolo Calcagno
Manuel Lopez Fernandez 		Engleska 1–1 Švicarska
Češka 2–1 Italija
Francuska 0–0 Holandija (Četvrtfinale)
  Švedska Anders Frisk
Leif Sundell 		Mikael Nilsson
Kenneth Petersson 		Sten Samuelsson
Mikael Hansson 		Rusija 3–3 Češka
Holandija 0–0 Škotska
Njemačka 2–1 Hrvatska (Četvrtfinale)
  Švicarska Serge Muhmenthaler Ernst Felder Martin Freiburghaus Turska 0–1 Hrvatska
  Turska Ahmet Çakar Akif Ugurdur Turgay Güdü Rumunija 1–2 Španija
Četvrti suci
Država Sudije
  Austrija Günter Benkö
  Belgija Michel Piraux
  Bugarska Stefan Ormandjiev
  Bjelorusija Kazimir Znaydinsky
  Češka Jiři Ulrich
  Danska Knud Erik Fisker
Lars Gerner
  Engleska Paul Durkin
Stephen Lodge
  Francuska Alain Sars
  Njemačka Hermann Albrecht
Hartmut Strampe
  Mađarska Sándor Piller
  Italija Marcello Nicchi
Alfredo Trentalange
  Holandija René Temmink
  Portugal Jorge Emanuel Monteiro Coroado
  Rusija Serguei Khussainov
  Škotska Hugh Dallas
  Španija José María García-Aranda
Juan Ansuategui Roca
  Švedska Karl-Erik Nilsson
Morgan Norman
  Švicarska Urs Meier
  Turska Oğuz Sarvan

Pravila takmičenja uredi

Razigravanje po grupama uredi

Reprezentacije koje nakon razigravanja po grupama zauzmu prve dvije pozicije kvalificiraju se u četvrtfinale, dok ostale reprezentacije automatski ispadaju sa prvenstva.

Prvi put u historiji takmičenja su se za pobjedu dodjeljivala tri boda, za neodlučen rezultat jedan bod, a za poraz niti jedan. U slučaju da su dvije ili više reprezentacija imale identičan broj bodova nakon završetka razigravanja po grupama, postupalo se po sljedećim kriterijima:

  1. Veći broj bodova prikupljenih u utakmicama između reprezentacija koje su u pitanju;
  2. Veća gol-razlika između reprezentacija koje su u pitanju;
  3. Više postignutih golova između reprezentacija koje su u pitanju;
  4. Ako se nakon primijenjenih kriterija 1-3 još uvijek ne može odrediti bolja reprezentacija u obzir se uzimaju međusobne utakmice između reprezentacija koje su u pitanju da bi se odredio konačan poredak; Ako je i nakon toga nemoguće odrediti rang, primjenjuju se kriteriji 5-9;
  5. Bolja gol-razlika u svim utakmicama grupe;
  6. Veći broj postignutih golova u svim utakmicama grupe;
  7. Pozicija reprezentacije prema UEFA-inom koeficijentu do kojeg izračuna se dolazi korištenjem prosječnog broja osvojenih bodova po odigranoj utakmici iz sljedećih takmičenja: kvalifikacijski ciklus za Evropsko prvenstvo 1992, Evropsko prvenstvo 1992, kvalifikacijski ciklus za Svjetsko prvenstvo 1994, Svjetsko prvenstvo 1994. te kvalifikacijski ciklus za Evropsko prvenstvo 1996. godine;
  8. Fair play reprezentacija tokom turnira;
  9. Žrijeb.

Rezultati uredi

Grupna faza uredi

  Ekipa se kvalificirala u četvrtfinale

Grupa A uredi

Glavni članak: Evropsko prvenstvo u nogometu 1996 - grupa A
Poz. Tim OU P N I DG PG GR B
1.   Engleska 3 2 1 0 7 2 +5 7
2.   Nizozemska 3 1 1 1 3 4 −1 4
3.   Škotska 3 1 1 1 1 2 −1 4
4.   Švicarska 3 0 1 2 1 4 −3 1


8. juni 1996. Engleska    1–1   Švicarska London
16:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Engleska - Švicarska 		Shearer   23' Izvještaj Türkyilmaz   83' (pen.) Stadion: Wembley
Gledalaca: 76.567
Sudac:   Manuel Díaz Vega
10. juni 1996. Nizozemska    0–0   Škotska Birmingham
17:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Holandija - Škotska 		Izvještaj Stadion: Villa Park
Gledalaca: 34.363
Sudac:   Leif Sundell
13. juni 1996. Švicarska    0–2   Nizozemska Birmingham
20:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Švicarska - Holandija 		Izvještaj Cruyff   66'
Bergkamp   79' 		Stadion: Villa Park
Gledalaca: 36.800
Sudac:   Atanas Uzunov
15. juni 1996. Škotska    0–2   Engleska London
16:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Škotska - Engleska 		Izvještaj Shearer   53'
Gascoigne   79' 		Stadion: Wembley
Gledalaca: 76.864
Sudac:   Pierluigi Pairetto
18. juni 1996. Škotska    1–0   Švicarska Birmingham
20:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Škotska - Švicarska 		McCoist   36' Izvještaj Stadion: Villa Park
Gledalaca: 34.946
Sudac:   Václav Krondl
18. juni 1996. Nizozemska    1–4   Engleska London
20:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Holandija - Engleska 		Kluivert   78' Izvještaj Shearer   23' (pen.), 57'
Sheringham   51', 62' 		Stadion: Wembley
Gledalaca: 76.798
Sudac:   Gerd Grabher

Grupa B uredi

Glavni članak: Evropsko prvenstvo u nogometu 1996 - grupa B
Poz. Tim OU P N I DG PG GR B
1.   Francuska 3 2 1 0 5 2 +3 7
2.   Španija 3 1 2 0 4 3 +1 5
3.   Bugarska 3 1 1 1 3 4 −1 4
4.   Rumunija 3 0 0 3 1 4 −3 0
9. juni 1996.
Španija    1–1   Bugarska
10. juni 1996.
Rumunija    0–1   Francuska
13. juni 1996.
Bugarska    1–0   Rumunija
15. juni 1996.
Francuska    1–1   Španija
18. juni 1996.
Francuska    3–1   Bugarska
Rumunija    1–2   Španija

Grupa C uredi

Glavni članak: Evropsko prvenstvo u nogometu 1996 - grupa C
Poz. Tim OU P N I DG PG GR B
1.   Njemačka 3 2 1 0 5 0 +5 7
2.   Češka 3 1 1 1 5 6 −1 4
3.   Italija 3 1 1 1 3 3 00 4
4.   Rusija 3 0 1 2 4 8 −4 1
9. juni 1996.
Njemačka    2–0   Češka
11. juni 1996.
Italija    2–1   Rusija
14. juni 1996.
Češka    2–1   Italija
16. juni 1996.
Rusija    0–3   Njemačka
19. juni 1996.
Rusija    3–3   Češka
Italija    0–0   Njemačka

Grupa D uredi

Glavni članak: Evropsko prvenstvo u nogometu 1996 - grupa D
Poz. Tim OU P N I DG PG GR B
1.   Portugal 3 2 1 0 5 1 +4 7
2.   Hrvatska 3 2 0 1 4 3 +1 6
3.   Danska 3 1 1 1 4 4 00 4
4.   Turska 3 0 0 3 0 5 −5 0
9. juni 1996.
Danska    1–1   Portugal
11. juni 1996.
Turska    0–1   Hrvatska
14. juni 1996.
Portugal    1–0   Turska
16. juni 1996.
Hrvatska    3–0   Danska
19. juni 1996.
Hrvatska    0–3   Portugal
Turska    0–3   Danska

Nokaut faza uredi

Glavni članak: Evropsko prvenstvo u nogometu 1996 - nokaut faza

U nokaut fazi takmičenja osam kvalificiranih reprezentacija je nastavilo takmičenje. Odigrano je sedam utakmica sistemom eliminacije. Nokaut faza je bila podijeljena u tri faze: četvrtfinale, polufinale i finale. Poražene ekipe su automatski završile takmičenje dok je pobjednik nastavljao takmičenje.

Svaka utakmica čijih je regularnih 90 minuta završilo neriješenim rezultatom nastavilo se igranjem produžetaka u trajanju od 30 minuta (dva produžetka po 15 minuta). Prvi put na nekom velikom nogometnom takmičenju vrijedilo je pravilo "zlatnog gola" uslijed čijeg postizanja bi utakmica automatski završila u korist one reprezentacije koja bi taj pogodak postigla u toku produžetaka. Ako bi rezultat i nakon odigranih 120 minuta utakmice bio neriješen, pristupilo bi se izvođenju jedanaesteraca (s minimalno pet serija sa svake strane), nakon kojih bi bio proglašen pobjednik.

Četvrtfinale Polufinale Finale
                   
22. juni – Liverpool        
   Francuska (pen.)  0 (5)
26. juni – Manchester
   Nizozemska  0 (4)  
   Francuska  0 (5)
23. juni – Birmingham
     Češka (pen.)  0 (6)  
   Češka  1
30. juni – London
   Portugal  0  
   Češka  1
23. juni – Manchester
     Njemačka (Prod.)  2
   Njemačka  2
26. juni – London
   Hrvatska  1  
   Njemačka (pen.)  1 (6)
22. juni – London
     Engleska  1 (5)  
   Španija  0 (2)
   Engleska (pen.)  0 (4)  

Sve utakmice su odigrane po Britanskom ljetnom vremenu (BST) (UTC+1).

Četvrtfinale uredi

22. juni 1996. Španija    0–0
(2–4 pen.) 		  Engleska London
16:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Španija - Engleska 		Izvještaj Stadion: Wembley
Gledalaca: 75.440
Sudac:   Marc Batta
    Jedanaesterci
Hierro  
Amor  
Belsué  
Nadal   		    Shearer
  Platt
  Pearce
  Gascoigne
22. juni 1996. Francuska    0–0
(5–4 pen.) 		  Nizozemska Liverpool
19:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Francuska - Holandija 		Izvještaj Stadion: Anfield
Gledalaca: 37.465
Sudac:   Antonio López Nieto
    Jedanaesterci
Zidane  
Djorkaeff  
Lizarazu  
Guérin  
Blanc   		    de Kock
  R. de Boer
  Kluivert
  Seedorf
  Blind
23. juni 1996. Njemačka    2–1   Hrvatska Manchester
16:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Njemačka - Hrvatska 		Klinsmann   20' (pen.)
Sammer   59' 		Izvještaj Šuker   51' Stadion: Old Trafford
Gledalaca: 43.412
Sudac:   Leif Sundell
23. juni 1996. Češka    1–0   Portugal Birmingham
19:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Češka - Portugal 		Poborský   53' Izvještaj Stadion: Villa Park
Gledalaca: 26.832
Sudac:   Hellmut Krug

Polufinale uredi

26. juni 1996. Francuska    0–0
(5–6 pen.) 		  Češka Manchester
17:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Francuska - Češka 		Izvještaj Stadion: Old Trafford
Gledalaca: 43.877
Sudac:   Leslie Mottram
    Jedanaesterci
Zidane  
Djorkaeff  
Lizarazu  
Guérin  
Blanc  
Pedros   		    Kubík
  Nedvěd
  Berger
  Poborský
  Rada
  Kadlec
26. juni 1996. Njemačka    1–1
(6–5 pen.) 		  Engleska London
20:30 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Njemačka - Engleska 		Kuntz   16' Izvještaj Shearer   3' Stadion: Wembley
Gledalaca: 75.862
Sudac:   Sándor Puhl
    Jedanaesterci
Häßler  
Strunz  
Reuter  
Ziege  
Kuntz  
Möller   		    Shearer
  Platt
  Pearce
  Gascoigne
  Sheringham
  Southgate

Finale uredi

Glavni članak: Finale Evropskog prvenstva u nogometu 1996.
30. juni 1996. Češka    1–2   Njemačka London
20:00 (CET)
  Historija dosadašnjih susreta
Češka - Njemačka 		Berger   59' (pen.) Izvještaj Bierhoff   73'   95' Stadion: Wembley
Gledalaca: 73.611
Sudac:   Pierluigi Pairetto

Rezultat uredi

 Pobjednik Evropskog prvenstva 1996. 
  
Njemačka


3. titula

Statistika uredi

  • Najbrži gol: 2 minuta i 14 sekundi – Alan Shearer (Engleska - Njemačka)
  • Na turniru je u 31 odigranoj utakmici postignuto 64 gola što je iznosilo 2.06 postignutih golova po utakmici.
  • Ukupno se 48 nogometaša upisalo u listu strijelaca.

Lista strijelaca uredi

5 golova
3 gola
2 gola
1 gol
autogol

Nagrade uredi

UEFA tim prvenstva
[25]
Golman Odbrana Vezni red Napadači
  David Seaman
  Andreas Köpke 		  Radoslav Látal
  Laurent Blanc
  Marcel Desailly
  Matthias Sammer
  Paolo Maldini 		  Karel Poborský
  Steve McManaman
  Paul Gascoigne
  Didier Deschamps
  Dieter Eilts
  Rui Costa 		  Hristo Stoichkov
  Davor Šuker
  Pavel Kuka
  Alan Shearer
  Youri Djorkaeff
  Jürgen Klinsmann
Najbolji igrač prvenstva

Marketing uredi

Slogan i pjesme prvenstva uredi

Zvanični slogan prvenstva je bio Football Comes Home što je aluzija na činjenicu što su se prva zvanična nogometna pravila standardizirala u Ujedinjenom Kraljevstvu. Tadašnji predsjednik UEFA-e Lennart Johansson izjavio je da je organizacija osjetila da je konačno došlo vrijeme da se ovakav tip događaja "vrati u prijestolnicu nogometa". Slogan je bio inkorporiran u najpopularniju pjesmu turnira: "Three Lions" koju su snimili komičari Frank Skinner i David Baddiel sa muzičkom grupom The Lightning Seeds. U to su vrijeme komičari Skinner i Baddiel bili izrazito vezani za nogomet zahvaljujući svojoj BBC emisiji Fantasy Football League.[27] Objavljena kao single, pjesma je tri sedmice zauzimala prvo mjesto zvanične britanske muzičke ljestvice.[28] Snimljen je i muzički spot s igračima reprezentacije Engleske.

Tokom svih utakmica reprezentacije Engleske, navijači domaćeg tima pjevali su pjesmu, a pjesmu su također pjevali i nogometaši Njemačke kada su se skupa s trofejem vozili u povorci po Berlinu nakon osvajanja prvenstva. Pjesma je bila toliko popularna da ju je i budući britanski premijer Tony Blair u svom stranačkom obraćanju 1996. godine citirao: "Sedamnaest godina patnje, nikad nismo prestali sanjati, naša stranka se vraća kući."[29]

Unatoč činjenici da je pjesma "Three Lions" bila najpopularnija pjesma turnira, ona nije bila njezina zvanična himna. Zvanična himna Evropskog prvenstva '96. bila je pjesma "We're in This Together" u izvedbi popularne muzičke grupe Simply Red. Muzička grupa je otpjevala pjesmu tokom ceremonije otvaranja prvenstva.

Promo materijal i maskota uredi

 
Goaliath, maskota EP 1996.

U godini održavanja prvenstva izdane su posebne komemorativne kovanice od dvije funte, na kojima je bila istaknuta godina na sredini (1996) okružena sa 16 malih prstenova, koji su predstavljali 16 reprezentacija učesnica turnira.

Zvanočna maskota prvenstva bila je Goaliath, dizajnirana slično kao i maskota sa Svjetskog prvenstva 1966. godine, također održanog u Engleskoj. Goaliath je bila maskota lava koja je na sebi imala grb engleske reprezentacije, bila je obučena u dres engleske reprezentacije i kopačke te je držala nogometnu loptu ispod desne ruke.[30]

Sponzori uredi

Sponzori prvenstva[31]

Kontroverze uredi

Teroristički napad uredi

Dan prije nego se trebala održati utakmica između reprezentacija Njemačke i Rusije, u Manchesteru 15. juna 1996. godine dogodio se teroristički napad.[32] Eksplozija kombija prepunog bombi dogodila se u centru grada, a u konačnici je ozlijeđeno 212 osoba te nanesena materijalna šteta u procjeni od 700 miliona funti. Četiri dana nakon eksplozije organizacija IRA je preuzela odgovornost za napad, ali su pripadnici organizacije u svojem obraćanju izrazili žaljenje zbog ranjenih civila.[33]

Ovaj događaj bio je prvi teroristički napad u nekom od gradova domaćina tokom održavanja Evropskog nogometnog prvenstva. Planirana utakmica koja se trebala odigrati sljedećeg dana na stadionu Old Trafford je i odigrana prema predviđenom, ali tek nakon što je kompletan stadion detaljno pregledan i čuvan od strane nadzornih službi; samu utakmicu u kojoj je Njemačka pobijedila Rusiju rezultatom 3-0 gledalo je 50.700 ljudi na stadionu.

Navijački nemiri uredi

Nakon utakmice polufinala u kojoj je reprezentacija Engleske izgubila od Njemačke, na Trafalgar Squareu i u okolini dogodili su se jaki navijački nemiri koji su se kasnije proširili ulicama nekoliko drugih gradova. Navijači su napadali policiju, oštećivali automobile njemačke proizvodnje te nanijeli materijalnu štetu. U Brightonu je izboden ruski student nakon što su njegovi napadači pomislili da je riječ o Nijemcu.

Uprkos ovim događajima, ostatak turnira protekao je u relativnom miru što je pomoglo podizanju reputacije Engleske nakon što su njeni navijači u prošlosti bili učestalo problematični. Činjenica što je UEFA dodijelila domaćinstvo Engleskoj bio je još jedan korak u smjeru vraćanja zemlje u međunarodne nogometne vode, nedugo nakon odluke iz 1990. godine kada se ukinula zabrana nastupanja engleskih nogometnih klubova u UEFA-inim takmičenjima, a koja je proizašla nakon Heyselske tragedije koja se dogodila 1985. godine.

Reference uredi

  1. ^ Bierhoff hero of Germany's EURO '96 win, uefa.com; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  2. ^ a b Vogts' triumph over adversity, independent.co.uk Arhivirano 19. 12. 2013. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  3. ^ 1996: Germany – Czech Republic 2-1 (0-0, 1-1), impromptuinc.wordpress.com; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  4. ^ Germany Wins Euro 96 With a 'Golden Goal', nytimes.com; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  5. ^ Shearer bliss, sheer agony, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  6. ^ England's night of rapture, independent.co.uk Arhivirano 22. 7. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  7. ^ Kluivert's late strike sinks Scotland, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  8. ^ Dugarry makes the difference, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  9. ^ Euro `96: Clemente short of firepower, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  10. ^ France banish the ghost of Bulgaria to reach last eight, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  11. ^ Spanish eyes are smiling for Amor, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  12. ^ Italians left on the brink of disaster, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  13. ^ Smicer strike takes Czechs through, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  14. ^ Passion play not enough to save Italy, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  15. ^ Euro `96: Suker sinks Denmark, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  16. ^ Euro '96, espnfc.com; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  17. ^ Fortune favours brave England, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  18. ^ Fitful France advance, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  19. ^ Croatia punished by Sammer, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  20. ^ Poborsky piques Portugal, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  21. ^ Poborsky rides Euro express, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  22. ^ France are sent home by Kadlec, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  23. ^ Shoot-out breaks England hearts, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  24. ^ England may draw Scotland, independent.co.uk; pristupljeno: 4. 7. 2015.
  25. ^ Team of the tournament, uefa.com Arhivirano 31. 7. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 4. 11. 2013.
  26. ^ UEFA Euro 2008 Information, uefa.com; pristupljeno: 10. 7. 2015.
  27. ^ Song for Euro 96 ready for airplay, independent.co.uk; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  28. ^ NUMBER ONES IN 1996, number-ones.co.uk; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  29. ^ Blair: My Decent Society, independent.co.uk Arhivirano 25. 9. 2015. na Wayback Machine; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  30. ^ The weird and wonderful world of EURO mascots, uefa.com; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  31. ^ The fever pitch at Euro 96, independent.co.uk; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  32. ^ IRA's message in blood, independent.co.uk; pristupljeno: 11. 7. 2015.
  33. ^ IRA apologises to bomb victims, independent.co.uk; pristupljeno: 11. 7. 2015.

Vanjski linkovi uredi

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Evropsko_prvenstvo_u_nogometu_1996.&oldid=3417610"