Deževice
Deževice su naseljeno mjesto u općini Kreševo, Bosna i Hercegovina.
Deževice | |
|---|---|
(naselje) | |
 Crkva u Deževicama | |
  Deževice | |
| Koordinate: 43°51′26″N 17°57′32″E / 43.8573°N 17.959°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Srednjobosanski |
| Općina | Kreševo |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 72 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Pozivni broj | (+387) 30 |
| Matični broj | 128830[1] |
| Matični broj općine | 10545 |
Geografija
urediDeževice su smještene na 911 m nv, u manjoj zaravni omeđenoj planinom Inač na sjeveroistoku (1225m nv) i Gradac na jugozapadu (1353 m nv). Od opštine Kreševo udaljeno je 6, 74 km vazdušne linije u pravcu zapada.
Historija
urediGodine 1408. u Deževicama se spominje sud i carina, a 1412. godine i knez (komes) kao starješina trga Deževice („Conte de mercado de Desaviza“). U samim Deževicama Dubrovčani su osnovali svoju koloniju i u njoj su se osjećali kao kod svoje kuće (che stavamo como in caxa nostra). U literaturi se spominje i postojanje franjevačkog samostana ili rezidencije u Deževicama.
Stećci
urediIz tog vremena su stećci na lokalitetu Brdo, na raskršću puteva iz pravca Deževica ka selu Kamenik i puta prema brdu nazvanom Križ. Pripadaju vrsti položenih i uspravnih kamenih monolita, javljaju se u tri forme; sanduk, sljemenjak i stub. Od ukupno 52 spomenika ukrašeno je 6 primjeraka. Motivi zastupljeni na spomenicima su; krst, rozeta, polumjesec, jabuka i srp. Nekropola sa stećcima na lokalitetu Brdo (Križ) proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[2]
Svetište
urediU naselju se nalazi Voda svetog Jakova, kulturni krajolik povezan s historijskim, vjerskim, kulturnim i simboličkim vezama područja. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika, na sjednici održanoj od 13. januara 2021. godine, donijela je odluku da se svetište proglasi za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[3]
Stanovništvo
uredi| Sastav stanovništva – naselje Deževice | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991. | 1981.[5] | 1971.[6] | ||||
| Osoba | 72 (100,0%) | 246 (100,0%) | 325 (100,0%) | 437 (100,0%) | |||
| Hrvati | 72 (100,0%) | 233 (94,72%) | 313 (96,31%) | 432 (98,86%) | |||
| Ostali | – | 9 (3,659%) | 11 (3,385%) | 1 (0,229%) | |||
| Jugoslaveni | – | 4 (1,626%) | – | – | |||
| Srbi | – | – | 1 (0,308%) | 3 (0,686%) | |||
| Bošnjaci | – | – | – | 1 (0,229%)1 | |||
Reference
uredi- ^ "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 8. 11. 2015.
- ^ "Nekropola stećaka". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 13. 9. 2016.
- ^ "Svetište Voda svetog Jakova u Kreševu" (PDF). Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Pristupljeno 24. 8. 2021.[mrtav link]
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 8. 11. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 8. 11. 2015.