25. decembar

25. decembar / prosinac (25. 12) jest 359. dan godine po gregorijanskom kalendaru (360. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 6 dana.

Događaji

• 800 – Papa Lav III u Rimu krunisao franačkog vladara Karla Velikog za svetog rimskog cara, što će biti titula njemačkih i austrijskih monarha do vremena Napoleon I.
• 1000 – Stjepan I Sveti proglašen za prvog ugarskog kralja
• 1066 – U Westminsterskoj katedrali u Londonu normanski vojvoda Vilijam I Osvajač krunisan za kralja Engleske, pošto je kod Hestingsa potukao vojsku Harolda II, posljednjeg saksonskog kralja. Godine 1070, kada je Vilijam osvojio cijelu zemlju, Normani počeli da se stapaju s pokorenim Anglosasima u englesku naciju.
• 1741 – Anders Celsius (Anders Celzijus), švedski fizičar, objavio da je sačinio skalu od 100 stepeni za mjerenje temperature.
• 1745 – U Dresdenu potpisan mirovni ugovor kojim je okončan Šleski rat Austrije i Prusije.
• 1876 – Mohammad Ali Jinnah (Mohamed Ali Džina), pakistanski državnik, osnivač i prvi predsjednik Pakistana. Sa Gandijem i Nehruom borio se za nezavisnost indijskog potkontinenta od Velike Britanije. Kasnije se s njima sukobio, tražeći posebnu muslimansku državu.
• 1914 – U Prvom svjetskom ratu na zapadnom frontu stupilo na snagu nezvanično Božićno primirje, kada su dvije grupe vojnika, britanskih i njemačkih, obustavile paljbu, izašle iz rovova i srele se na ničijoj zemlji.
• 1926 – Japanski regent, princ Hirohito, naslijedio prijesto Japana poslije smrti oca cara Jošihita. Car Hirohito je umro 1989.
• 1932 – Britanski kralj Džordž V uputio prvi put božićnu poruku naciji preko radija.
• 1941 – Japanska armija u Drugom svetskom ratu okupirala Hong Kong poslije 17 dana opsade.
• 1974 – Ciklon gotovo uništio australijski grad Darvin.
• 1979 – Sovjetske trupe ušle u Afganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR-a van Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala. U ratu, iz kog se povukao poslije 10 godina, SSSR izgubio 27.000 vojnika.
• 1990 – Tim Berners-Lee izvršio prvu uspješnu komunikaciju računara preko interneta.
• 2021 – Lansiran Svemirski teleskop James Webb

Rođeni

20. vijek

• 1918 – Anvar el-Sadat, egipatski državnik, predsjednik Egipta
• 1940 – Alija Behmen, bosanskohercegovački političar
• 1942 – Ismet Arnautalić, bosanskohercegovački muzičar i kompozitor
• 1943 – Hanna Schygulla, njemačka glumica i pjevačica šansone
• 1949 – Sissy Spacek, američka glumica
• 1954
  • Masaichi Kinoshita, japanski olimpijski biatlonac.
  • Shoichi Kinoshita, japanski olimpijski biatlonac.
• 1961 – Safet Bandžović, bosanskohercegovački pisac i historičar
• 1961 – Grete Ingeborg Nykkelmo, norveška biatlonka i nordijska skijašica;
• 1967 – Boris Novković, hrvatski kantautor pop muzike
• 1971 – Dido Armstrong, engleska pop pjevačica
• 1992 – Ogenyi Onazi, nigerijski nogometaš

Umrli

• 1406 – Henrik III, kralj Kastilje
• 1938 – Karel Čapek, češki pisac, poznat po utopističkim romanima Fabrika apsolutnog i Krakatit, u kojima je predočio apsurdnost tehničke civilizacije
• 1977 – Charlie Chaplin, američki glumac britanskog porijekla
• 1996 – Knarik Vardanjan, armensko-sovjetska slikarka
• 2014 – David Ryall, britanski pozorišni i filmski glumac
• 2016 – George Michael, britanski muzičar

Praznici

• Božić (zapadne kršćanske crkve)

Vanjski linkovi

• Na današnji dan (25. decembar), BBC.co.uk (en)
• Na današnji dan (25. decembar), nytimes.com (en)