Treći saziv Narodne skupštine Republike Srpske

Saziv Narodne skupštine Republike Srpske

Treći saziv Narodne skupštine Republike Srpske konstituisan je 27. decembra 1997. na osnovu rezultata prijevremenih izbora 1997. koji su održani 22. i 23. novembra.[1]

Za predsjednika Narodne skupštine ponovno je izabran Dragan Kalinić iz SDS-a, koji je također vršio ovu funkciju krajem Prvog saziva, zamjenjivši Momčila Krajišnika, te u Drugom sazivu.

Politička kriza

uredi

Politička kriza predstavljala je politički sukob između reformista, koju je predvodila predsjednica Republike Srpske Biljana Plavšić, i tvrdolinijaških nacionalista, koju je predvodio bivši predsjednik i ratni zločinac Radovan Karadžić i njegovi saradnici iz tadašnje vladajuće Srpske demokratske stranke.[2][3]

Kriza počinje tako što je Biljana Plavšić, bivša članica Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine i potpredsjednica Republike Srpske, postala predsjednica entiteta, nakon što se, zbog međunarodnog pritiska i optužbi za ratne zločine i genocid, povukao i u bjegstvo otišao Radovan Karadžić. Ubrzo je došla u sukob sa Momčilom Krajišnikom i Karadžićem, koji su i nakon povlačenja sa svih državnih i partijskih dužnosti ostali veoma utjecajni. Sukob je prvenstveno bio na liniji formalne i neformalne moći, ali i prelaska iz ratnih u mirnodopske uslove. Na vidjelo su izašli i antagonizmi između istočnog i zapadnog dijela Republike Srpske i pitanje sjedišta entiteta, koji je sa ratnog mjesta na Palama, mimo Ustava, premješten u Banjaluku.

Drugi saziv Narodne skupštine RS, izabran na općim izborima 1996, raspustila je predsjednica 3. jula 1997. NSRS nije prihvatio tu odluku i nastavio je rad donošenjem akata koji će kasnije biti poništeni. Narodna skupština je 5. jula izglasala da joj se oduzmu ovlaštenja i prenesu na Vrhovno vijeće odbrane. Plavšić se, u međuvremenu, sastala sa specijalnim izaslanikom SAD-a za bivšu Jugoslaviju Peterom Galbraithom u Banjaluci i nastavila da učvršćuje svoju podršku međunarodne zajednice.[4]

U proljeće 1997. Republika Srpska je ušla u stanje velike političke krize. MUP RS je bio podijeljen na istočni dio, gdje je podržavao Krajišnika i većinu SDS-a, i na zapadni dio, gdje je podržavao Plavšić. U Banjaluci su u septembru izbili neredi, a demonstranti su navodno pokušavali da zauzmu Predsjedničku palatu i entitetsku radioteleviziju. Predsjednica Plavšić optužila je rukovodstvo SDS-a i pristalice Karadžića za pokušaj državnog udara.[5][6]

Na vanrednim parlamentarnim izborima 1997. ujedinjena opozicija predvođena Srpskim narodnim savezom, strankom koju je u međuvremenu formirala Plavšićeva, Socijalistička partija, koju su predvodili Drago Ilić i Živko Radišić, i Savez nezavisnih socijaldemokrata, su pobijedili. Na prijedlog Plavšićeve, Narodna skupština je za predsjednika vlade izabrala Milorada Dodika, iako je njegova stranka tada imala samo dva poslanika. Plavšić i Dodik su imali podršku Sjedinjenih Američkih Država u sprovođenju reformi i izbacivanju iz političkog života tada osumnjičenih, sada osuđenih, ratnih zločinaca, među kojima je i Radovan Karadžić.[7]

Raspodjela mandata

uredi
Politička stranka Skr. Broj mandata Broj glasova
Srpska demokratska stranka SDS 24 209.767
Koalicija za cjelovitu i demokratsku BiH KzC BiH 16 136.801
Srpska radikalna stranka RS SRS RS 15 126.852
Srpski narodni savez RS SNS RS 15 124.746
Socijalistička partija SP RS 9 78.150
Socijaldemokratska partija BiH SDP BiH 2 21.178
Savez nezavisnih socijaldemokrata SNSD 2 14.954
Ukupno 83 712.448

Također pogledajte

uredi

Reference

uredi
  1. ^ "Treći saziv NSRS". www.narodnaskupstinars.net. Narodna skupština Republike Srpske. 14. 1. 2015. Pristupljeno 10. 4. 2024.
  2. ^ Dervišbegović, Nedim (13. 5. 2016). "Uzroci krize: Republika Srpska na rubu raskola". Radio Slobodna Evropa (jezik: srpskohrvatski). Pristupljeno 11. 4. 2024.
  3. ^ "CNN.com - Plavsic: The Iron Lady who turned - January 10, 2001". edition.cnn.com. Pristupljeno 11. 4. 2024.
  4. ^ "Bosnia - Law to strip Plavsic of powers". newsroom.ap.org. Pristupljeno 11. 4. 2024.
  5. ^ Kecmanovic, Nenad; Antic, Cedomir (2016). History of Republika Srpska. Belgrade: Nedeljnik. str. 345.
  6. ^ "BOSNIA: PLAVSIC ACCUSES ADVERSARIES OF COUP ATTEMPT IN BANJA LUKA". newsroom.ap.org. Pristupljeno 11. 4. 2024.
  7. ^ "Bosnia: Republika Srpska Prime Minister Nomination". 1997-2001.state.gov. State Department. 3. 2. 1999.

Vanjski linkovi

uredi