Wikipedia

Seksualno nasilje

Seksualni čin ili pokušaj seksualnog čina uz primjenu nasilja ili prisile

Seksualno nasilje, prema definiciji Svjetske zdravstvene organizacije, jest bilo koji seksualni čin, pokušaj ostvarivanja tog čina, neželjeni seksualni komentar ili prijedlog usmjeren protiv osobe i njene seksualnosti, a koji može počiniti druga osoba bez obzira na situaciju ili odnos sa žrtvom.[1][2][3][4]

Javlja se i u doba mira i u oružanim sukobima, prisutno je u svim sredinama i smatra se jednim od najtraumatičnijih, pervazivnih i najčešćih kršenja ljudskih prava.

Seksualno nasilje ozbiljan je problem javnog zdravlja i ima dubok kratkoročni i dugoročni uticaj na tjelesno i mentalno zdravlje, npr. povećan rizik od samoubistava ili infekcije virusom HIV-a. Ubistvo koje se desilo tokom seksualnog napada ili ubistvo u samoodbrani takođe je faktor seksualnog nasilja. Seksualno nasilje mogu počiniti roditelji, poznanci ili neznanci, kao i intimni partneri. Rijetko se karakterizira kao zločin iz strasti jer je riječ o agresivnom djelu kroz koje zlostavljač želi izraziti moć i dominaciju nad žrtvom.

Seksualno nasilje i dalje je visoko stigmatizirano u svim okruženjima, pa se stope njegovog otkrivanja razlikuju među regijama. Općenito, žrtve ovog tipa nasilja često ne prijavljuju napade iz različitih razloga, pa dostupni podaci nisu mjerodavni. Uz to, seksualno nasilje također je zanemareno područje istraživanja, stoga je dublje razumijevanje problema imperativ kako bi se promovisao koordinirani pokret protiv istog. Seksualno nasilje u porodici razlikuje se od seksualnog nasilja u sukobima.[5] Često ljudi koji prisiljavaju supružnika na seksualne radnje vjeruju da su njihovi postupci dozvoljeni jer su u braku. U sukobima i ratovima seksualno nasilje obično je neizbježna reperkusija ratovanja.[6][7] Silovanje žena i muškaraca često se koristi kao metoda ratovanja (ratno silovanje), kao oblik napada na neprijatelja, tipizirajući osvajanje i degradaciju žena i/ili muškaraca ili zarobljenih muškaraca ili žena.[8] Međunarodno humanitarno pravo i običajno pravo strogo zabranjuju seksualno nasilje, ali su postojeći mehanizmi još uvijek krhki ili čak i ne postoje u mnogim krajevima svijeta.[9][10]

Iz historijske perspektive smatralo se da se seksualno nasilje događa samo ženama i da je uobičajeno i "normalno" tokom rata. Takvo viđenje problema je dovelo do zanemarivanja bilo kakvih naznaka o metodama, cilju i veličini seksualnog nasilja. Tek krajem 20. stoljeća seksualno nasilje se nije smatralo manjim problemom i postepeno se počelo kriminalizirati.

Definicije

uredi

Opšta

uredi

Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) u svom Izvještaju o nasilju i zdravlju iz 2002. godine definisala je seksualno nasilje kao bilo koji seksualni čin, pokušaj ostvarivanja seksualnog čina, neželjeni seksualni komentar ili prijedlog usmjeren protiv osobe kroz prinudu, bez obzira na odnos prema žrtvi, u bilo kojem okruženju, uključujući, ali ne ograničavajući se na dom i posao.[11] Definicija seksualnog nasilja SZO uključuje, ali ne ograničava definiciju samo na silovanje. Seksualno nasilje sastoji se od ciljanih radnji čija je namjera često nanijeti teško poniženje žrtvi/žrtvama i umanjiti ljudsko dostojanstvo. U slučaju kada su drugi primorani da gledaju djela seksualnog nasilja, takva djela imaju za cilj zastrašiti širu zajednicu.[12] Ostali postupci inkorporirani u seksualno nasilje su različiti oblici seksualnih napada, poput prisilnog kontakta između usta i muškog spolnog uda, vulve i/ili anusa.[13] Seksualno nasilje može uključivati prisilni kontakt između usta i penisa, vulve ili anusa ili djela koja ne uključuju direktan fizički kontakt između žrtve i počinioca; npr. seksualno uznemiravanje, prijetnje i slično.[14] Prinuda, u pogledu seksualnog nasilja, može obuhvatiti čitav spektar stepena sile. Osim fizičke sile, to može uključivati i psihološko zastrašivanje, ucjene ili druge prijetnje: prijetnju fizičkom povrjeđivanja, otpuštanjem sa posla i sl. Može se dogoditi i kada žrtva nije pristala na seksualni kontakt, odnosno kada nije svjesna situacije (intoksikacija alkoholom, medikamentima, upotreba opijata i hemijskih supstanci ili nemogućnost razumijevanja situacije, npr. kod mentalne retardacije).

Šire definicije seksualnog nasilja nalaze se u međunarodnom pravu. Rimski statut Međunarodnog krivičnog suda utvrdio je u članu 7(1)(g) da silovanje, seksualno ropstvo, prisilna prostitucija, prisilna trudnoća, prinudna sterilizacija ili bilo koji drugi oblik uporedive težine predstavlja zločin protiv čovječnosti.

Specijalni izvjestilac za moderne forme ropstva pri Svjetskoj zdravstvenoj organizaciji, u izvještaju iz 1998. godine, govori da je seksualno nasilje svako nasilje, fizičko ili psihičko, izvršeno seksualnim putem ciljajući na seksualnost. Ova definicija obuhvata fizičke, kao i psihološke napade usmjerene na "seksualne karakteristike osoba, kao što su prisiljavanje osobe da se skine gola u javnosti, sakaćenje genitalija neke osobe ili odsijecanje ženskih dojki".[12] Definicija specijalnog izvjestioca takođe se odnosi na situacije u kojima su dvije žrtve primorane izvršiti seksualne radnje jedna protiv druge ili nanošenje štete jedne osobe prema drugoj u seksualnoj formi.

Seksualno nasilje tokom sukoba i u porodici

uredi

Seksualno nasilje u sukobima i seksualno nasilje u porodici se međusobno razlikuju.[5]

  • Seksualno nasilje u sukobima je vrsta nasilja koju vrše vojnici, uključujući pobunjenike, policiju i vladine snage. Razni oblici seksualnog nasilja se namjenski vrše tokom sukoba: mučenje, izazivanje povreda, odavanje informacija, ponižavanje, zastrašivanje i kažnjavanje.[15] U takvim slučajevima, na seksualno nasilje se može posmatrati kao oružje rata.
  • Seksualno nasilje u porodici je seksualno nasilje koje izvršava intimni partner i/ili drugi član/članovi porodice/domaćinstva. Ova vrsta seksualnog nasilja je prisutna u raznim uslovima, a vjeruje se da su slučajevi porodičnog seksualnog nasilja u porastu u ratnim i postkonfliktnom okruženjima.

Žrtve

uredi

Svi ljudi mogu postati žrtve seksualnog nasilja. To uključuje žene, muškarce i djecu, ali i ljude koji se izjašnjavaju na drugi način, npr. transrodne osobe.

Većina istraživanja, izvještaja i studija fokusira se na seksualno nasilje nad ženama i seksualno nasilje u oružanim sukobima. Uobičajeni narativi o seksualnom nasilju takođe često prikazuju muškarce kao počinioce, a žene kao žrtve. Žene nesrazmjerno više trpe od seksualnog nasilja, međutim, seksualno nasilje počinjavaju i muškarci i žene, kako u miru, tako i tokom sukoba.[16]

Zabilježeni su slučajevi seksualnog nasilja na osnovu seksualne orijentacije ili ponašanja individue. Takvi napadi često se nazivaju korektivnim silovanjem i izvršeni su u cilju adaptacije osobe heteroseksualnoj orijentaciji ili promjene mišljenja.

Seksualno nasilje u porodici

uredi

Seksualno nasilje u porodici uključuje sve oblike neželjenih seksualnih aktivnosti. Smatra se zlostavljanjem čak i ako je žrtva prethodno sa počiniocem bila uključena u seksualne aktivnosti s pristankom. I muškarci i žene mogu postati žrtve ove vrste zlostavljanja. Istraživanje SZO iz 2006. o fizičkom i seksualnom nasilju nad ženama u porodici, sprovedeno u deset zemalja, otkrilo je da se prevalencija seksualnog nasilja u porodici kreće u prosjeku između 10 i 50%. Seksualno nasilje u porodici je takođe znatno rjeđe od drugih oblika nasilja u porodici. Kakogod, istraživanja u raznim državama pokazuju da ova vrsta zlostavljanja nije neizbježna, te da se može spriječiti.[17]

Žene

uredi

Seksualno nasilje nad ženama i djevojkama može imati mnogo oblika. Svjetski izvještaj SZO kategorizira forme ovog nasilja kroz:

  • Sistematsko silovanje tokom oružanog sukoba
  • Silovanje u braku ili vezi
  • Silovanje koje počine stranci
  • Neželjeno seksualno iskorištavanje ili seksualno uznemiravanje, uključujući seksualni odnos u zamjenu za usluge
  • Seksualno zlostavljanje mentalno oboljelih i ometenih osoba u razvoju
  • Seksualno zlostavljanje djece
  • Prisilni brak ili zajednički život, uključujući brak djece
  • Uskraćivanje prava na kontracepciju ili usvajanje drugih mjera za zaštitu od spolno prenosivih bolesti
  • Prisilni pobačaj
  • Nasilna djela protiv seksualnog integriteta žena, uključujući sakaćenje ženskih genitalija
  • Prisilna prostitucija i trgovina ljudima u svrhu seksualne eksploatacije

Istraživanjem iz 1987. godine došlo se do zaključka da su žene na fakultetu prijavile muškarce koji su ih verbalnom prinudom, fizičkom silom, alkoholom i drogama opijali, te navodili na seksualne aktivnosti.[18] Seksualno nasilje jedno je od najčešćih i najrasprostranjenijih prekršaja kojim su žene izložene u ratu. Takođe spada među najtraumatičnija iskustva, kako u emocionalnom, tako i u psihološkom smislu. Seksualno nasilje, posebno silovanje, često se smatra metodom ratovanja. Koristi se, ne samo za mučenje, povrjeđivanje, izvlačenje informacija, ponižavanje, zastrašivanje, kažnjavanje, već i kao strategija za destabilizaciju zajednica i demoralisanje muškaraca.[19][20] Seksualno nasilje kao metoda ratovanja je zabilježeno u sukobima u Ruandi, Sudanu, Sijera Leoneu i Kosovu.[21] Nasilje nad ženama u vrijeme sukoba vršile su naoružane grupe i lokalno stanovništvo.[22]

Muškarci

uredi

Kao i kod seksualnog nasilja nad ženama, seksualno nasilje nad muškarcima može imati različite oblike i može se desiti u svim situacijama; kod kuće, na radnom mjestu, u zatvorima i pritvoru, tokom rata i u vojsci.[23] Praksa seksualnog napada na muškarce nije ograničena na geografska područja i odvija se bez obzira na starost žrtve.[24][25] Razni oblici seksualnog nasilja nad muškarcima uključuju silovanje, prinudnu sterilizaciju, prinudnu masturbaciju i sakaćenje genitalija. Pored fizičkog bola, seksualno nasilje nad muškarcima, vrši se i zbog izazivanja mentalnog i psihološkog pritiska preživjelih koje traje godinama nakon napada.[26]

Seksualno nasilje nad muškarcima značajnije je nego što se smatra. Međutim, obim ovog nasilja i dalje je nepoznat, uglavnom zbog loše dokumentacije ili nedostatka iste. Nedovoljno prijavljivanje ili neprijavljivanje seksualnog nasilja nad muškarcima često može biti posljedica straha, zbunjenosti, krivice, srama i stigme ili kombinacije nekih od ovih faktora.[27][28]

Štaviše, muškarci možda nerado govore o tome da su bili žrtve seksualnog nasilja. Maskulinitet i viktimizaciju smatraju nekompatibilnim, posebno u društvima gdje se muškost poistovjećuje sa sposobnošću vršenja moći, što dovodi do neprijavljivanja.[29] Nespojivost između konvencionalnog shvatanja muškosti i viktimizacije može nastati, kako s obzirom na sam napad, tako i prilikom suočavanja s posljedicama takvih trauma. Zbog nedovoljnog izvještavanja i neprijavljivanja seksualnog nasilja nad muškarcima, malobrojni dokazi koji postoje uglavnom su nepovjerljivi. U slučaju da se seksualno nasilje nad muškarcima prepozna i prijavi, ono se često kategorizira kao "zlostavljanje" ili "mučenje". To se smatra namjerom skrivanja seksualnih napada usmjerenih na muškarce, a vjeruje se da doprinosi neprijavljivanju nasilja. Može proizaći iz uvjerenja da je seksualno nasilje ženski problem i da muškarci ne mogu biti žrtve seksualnih napada.[25]

Djeca

uredi

Seksualno nasilje nad djecom oblik je zlostavljanja djece. Uključuje seksualno uznemiravanje i silovanje, kao i iskorištavanje djece za pornografiju i prostituciju.[30][31]

Seksualno nasilje ozbiljna je povreda djetetovih prava koja može rezultovati značajnom fizičkom i psihološkom traumom žrtve.[31][32] Podaci SZO iz 2002. godine govore da su 223 miliona djece žrtve seksualnog nasilja, uključujući i fizički kontakt.[33] Ipak, zbog osjetljivosti problema i tendencije da ostane skriven, stvaran broj žrtava nasilja je mnogo veći.[31][34] Djevojčice su češće zlostavljane od dječaka (150 miliona djevojčica - 73 miliona dječaka). Drugi izvori također zaključuju da se djevojke suočavaju s većim rizikom od seksualnog nasilja, uključujući i prostituciju.[35]

Uzroci i faktori

uredi

Objašnjenje

uredi

Objasniti seksualno nasilje je komplikovan problem zbog višestrukih oblika i situacija u kojem se nasilje događa. Postoje znatna preklapanja između oblika seksualnog nasilja i nasilja intimnih partnera. Postoje faktori koji povećavaju rizik da pojedinac prisiljava drugu osobu na seksualni odnos, te faktori unutar društvenog okruženja, uključujući društvo, vršnjake i porodicu.[36] Istraživanja pretpostavljaju da različiti faktori imaju dodatni učinak, tako da što je više faktora prisutno, to je veća vjerovatnost seksualnog nasilja. Osim toga, određeni faktor može se razlikovati po važnosti ovisno o životnoj fazi pojedinca.

Faktori rizika

uredi

Pojedinačni rizikofaktori uključuju:[37]

  • Korištenje alkohola i droge
  • Delinkvencija
  • Manjak empatije
  • Generalna agresivnost i nasilje
  • Ranija seksualna inicijacija
  • Seksualne fantazije
  • Izloženost eksplicitnom seksualnom sadržaju
  • Neprijateljstvo prema ženama
  • Poštovanje tradicionalnih spolnih normi
  • Hipermaskulinitet
  • Suicidalnost
  • Seksualno potčinjenje

Sljedeći su faktori rizika u vezi:[37]

  • Porodično okruženje koje karakterišu sukobi i fizičko nasilje
  • Historija fizičkog, emocionalnog i seksualnog zlostavljanja
  • Loši odnosi roditelja i djeteta, posebno s očevima
  • Povezanost sa seksualno agresivnim i delinkventnim vršnjacima
  • Nasilna i/ili nasilna intimna veza

Sljedeći su faktori sredine:[37]

  • Siromaštvo
  • Nemogućnost zaposlenja
  • Nedostatak institucionalne podrške
  • Tolerancija seksualnog nasilja u zajednici
  • Slabe kazne za seksualne prestupnike

Postoje i situacije poput postkatastrofalnog seksualnog oportunizma. Seksualni oportunizam tokom i nakon katastrofalnih događaja uglavnom se ne prijavljuje. Zabilježeni su masovni procentualni skokovi trgovine djevojkama i druge zloupotrebe nakon razornog potresa u Nepalu u aprilu 2015.[38][39]

Počinioci

uredi

Ne postoji jasno definisan tip seksualno nasilnih osoba. Počinioci mogu biti iz različitih sredina, mogu biti osobe koje žrtva poznaje (prijatelji, članovi porodice, intimni partneri, poznanici i nepoznanici).[40] Primarni motiv seksualnog nasilja kod počinioca su moć i kontrola, a ne, kako se široko smatralo, seksualna želja.[40] Seksualno nasilje je nasilni, agresivni i neprijateljski čin s ciljem degradiranja, dominacije, ponižavanja i kontroliranja žrtve.[40] Neki od razloga činjenja seksualnog nasilja su liječenje frustracija, osjećaja bespomoćnosti i postizanje seksualnog zadovoljstva.[41]

Podaci o seksualno nasilnim muškarcima su donekle ograničeni, te u velikoj mjeri pristrani prema uhićenim silovateljima, osim u SAD-u, gdje su takođe provedena istraživanja o studentima muškog spola. Seksualno nasilje je prisutno u gotovo svim zemljama (iako s razlikama u prevalenciji), u svim socioekonomskim grupama i u svim dobnim uzrastima od djetinjstva nadalje. Podaci o seksualno nasilnim muškarcima pokazuju da većina nasilje vrši na ženama koje već poznaju.[42][43] Među faktorima koji povećavaju rizik da muškarac počini silovanje jesu oni koji se tiču stavova i uvjerenja pojedinca, kao i ponašanja i socijalnih uslova.

Posljedice

uredi

Seksualno nasilje je ozbiljan javnozdravstveni problem i ima kratkoročne i dugoročne negativne fizičke i psihološke efekte na zdravlje i blagostanje.[40] Postoje dokazi da žrtve seksualnog nasilja, muškarci i žene, mogu iskusiti slične mentalne posljedice, posljedice ponašanja i socijalne posljedice.[44]

Vatts, Hossain i Zimmerman (2013.) izvijestili su da je 72,4% žrtava imalo bar jednu ginekološku žalbu. 52,2% patilo je od hroničnih bolova u donjem dijelu stomaka, 27,4% od abnormalnih vaginalnih krvarenja, 26,6% od neplodnosti, 25,3% od čireva na genitalijama i 22,5% od oteklina u abdomenu. 18,7% učesnika je patilo od teškog psihološkog i hirurškog morbiditeta, uključujući alkoholizam. 69,4% njih je pokazalo značajne psihološke poremećaje, a 15,8% je pokušalo suicid. 75,6% njih su imali hirurške probleme, dok je na HIV bilo pozitivno 4,8% ispitanika.

U slučajevima seksualnog zlostavljanja djece, djeca mogu pretrpiti poremećaje mentalnog zdravlja koji se mogu javljati i u adolescentnom dobu, naročito ako je seksualno zlostavljanje uključivalo stvarni snošaj. Istraživanja na zlostavljanim dječacima pokazala su da otprilike svaki peti nastavlja zlostavljati djecu u kasnijem životu. Seksualno zlostavljanje djece može dovesti do negativnih obrazaca ponašanja u kasnijem životu, poteškoća u učenju, te nazadovanje ili sporiji razvoj.[45]

U tabeli ispod dati su neki primjeri mogućih fizičkih i psiholoških posljedica seksualnog nasilja:

Primjeri fatalnih ishoda povezanih sa seksualnim nasiljem
Primjeri ostalih ishoda povezanih sa seksualnim nasiljem
Fizičke posljedice Psihološke posljedice
  • Neželjena trudnoća
  • Neplodnost
  • Seksualna disfunkcija
  • Hronična bol u karlici
  • Seksualno prenosive infektivne bolesti
  • Gojaznost ili anoreksija
  • Infekcije urinarnog trakta
  • Gastrointestinalni poremećaji
  • Ginekološke komplikacije pri rađanju
  • Migrene i česte glavobolje
  • Umor
  • Mučnina
  • Sindrom traume silovanja
  • Posttraumatski stresni poremećaj
  • Društvene fobije
  • Šok
  • Strah
  • Zbunjenost
  • Osjećaj krivice
  • Depresija
  • Poremećaji ishrane

Reference

uredi
  1. ^ "Advancement of women: ICRC statement to the United Nations, 2013 - ICRC". icrc.org. 16. 10. 2013. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  2. ^ Lindsey, Charlotte (2001). Women Facing War. Geneva.
  3. ^ McDougall, Gay J. Contemporary forms of slavery: systematic rape, sexual slavery and slavery-like practices during armed conflict.
  4. ^ Svjetska zdravstvena organizacija (2002). Izvještaj o nasilju i zdravlju. Geneva: WHO. str. 149.
  5. ^ a b [Human Security Report (2012), Sexual Violence, Education and War: Beyond the mainstream narrative, Human Security Research Group, Simon Fraser University, Canada, Human Security Press]
  6. ^ OCHA (2007). The shame of war: sexual violence against women and girls in conflict. OCHA/IRIN.
  7. ^ International Committee of the Red Cross (2008). Women and War. Geneva: ICRC. p. 12.
  8. ^ Swiss S et al. Violence against women during the Liberian civil conflict. Journal of the American Medical Association, 1998, 279:625–629.
  9. ^ "Advancement of women: ICRC statement to the United Nations, 2013 - ICRC". www.icrc.org (jezik: engleski). 16. 10. 2013. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  10. ^ Lindsey, Charlotte (2001). Women Facing War. Geneva: ICRC.
  11. ^ World Health Organization., World report on violence and health (Geneva: World Health Organization, 2002), Chapter 6, pp. 149.
  12. ^ a b McDougall, Gay J. (1998). Contemporary forms of slavery: systematic rape, sexual slavery and slavery-like practices during armed conflict. Final report submitted by Ms. Jay J. McDougall, Special Rapporteur, E/CN.4/Sub.2/1998/13.
  13. ^ [WHO (2002), ’Sexual violence’, in World Report in violence and health, Chapter 6, pp. 147-181]
  14. ^ "Understanding sexual violence" (PDF).
  15. ^ [Goetz, Ms. Anne Marie (2008), ’Introduction’ at Wilton Park Conference, Women Targeted or Affected by Armed Conflict: What Role for Military Peacekeepers?, 27–28. maj 2008]
  16. ^ [Sivakumaran, Sandesh (2007), ”Sexual Violence Against Men in Armed Conflict” in European Journal of International Law, Vol. 18, no.2, pp. 253-276]
  17. ^ Garcia-Moreno, C., Jansen, H. A., Ellsberg, M., Heise, L., & Watts, C. H. (2006). Prevalence of intimate partner violence: findings from the WHO multi-country study on women's health and domestic violence. The Lancet, 368 (9543), 1260-1269.
  18. ^ Moore, Nelwyn (2010). Speaking of Sexuality. New York: Oxford University Press, Inc. str. 524.
  19. ^ [Thomas, Katie (2007), “Sexual violence: weapon of war” in Forced Migration Review, Issue 27, January, str. 15-16]
  20. ^ [ICRC (2008), Women and War, str. 12-13]
  21. ^ [Thomas, Katie (2007), “Sexual violence: weapon of war” in Forced Migration Review, Issue 27, januar, str. 15-16]
  22. ^ [Egeland, January (2007), “International responses” in Forced Migration Review, Issue 27, January, str. 8-9]
  23. ^ [WHO (2002), ’Sexual violence’, in World Report in violence and health, poglavlje 6, str. 147-181]
  24. ^ [Solangon, Sarah and Preeti Patel (2012), “Sexual violence against men in countries affected by armed conflict” in Conflict, Security and Development, 12:4, str. 417-442]
  25. ^ a b [Sivakumaran, Sandesh (2007), ”Sexual Violence Against Men in Armed Conflict” in European Journal of International Law, Vol. 18, no.2, str. 253-276]
  26. ^ Eichert, David (2019). "'Homosexualization' Revisited: An Audience-Focused Theorization of Wartime Male Sexual Violence". International Feminist Journal of Politics. 21 (3): str. 409–433.
  27. ^ [Sivakuraman, Sandesh (2005), “Male/Male Rape and the ‘Taint’ of Homosexuality” in Human Rights Quarterly, Volume 27, Number 4, novembar 2005, str. 1274-1306]
  28. ^ [Russell, Wynne (2007), ”Sexual violence against men and boys” in Forced Migration Review, Issue 27, str. 22-23]
  29. ^ [Stanko, Elizabeth A. and Kathy Hobdell (1993), “Assault on Men: Masculinity and Male Victimization” in British Journal of Criminology, 33(3), str. 400-415]
  30. ^ Home Page. "www.csecworldcongress.org".
  31. ^ a b c "Sexual violence against children". www.unicef.org (jezik: engleski). Pristupljeno 8. 3. 2021.
  32. ^ "OHCHR | Addressing sexual violence against children". OHCHR (jezik: engleski). 30. 3. 2010. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  33. ^ Global Estimates of Health Consequences due to Violence against Children at note 8, based on estimates by G. Andrews et al., Child sexual abuse, chapter 23 in M. Ezzati et al., (2004) Comparative Quantification of Health Risks: Global and regional burden of disease attributable to selected major risk factors (Geneva, World Health Organization, 2004), volume. 2, pp. 1851-1940, and using data of the Population Division of the United Nations Department of Economic and Social Affairs for population under 18 years.
  34. ^ "OHCHR | Addressing sexual violence against children". www.ohchr.org. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  35. ^ Pinheiro, P. (2006). Rights of the Child: Report of the Independent Expert for the United Nations Study on Violence Against Children. Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. Str. 11, 13-14, 17.
  36. ^ Chitiki, Elizabeth (2018). Participation in the anti-sexual violence silent protest: a sexual citizenship perspective. Univerzitet Rhodes
  37. ^ a b c "Risk and Protective Factors|Sexual Violence|Violence Prevention|Injury Center|CDC". www.cdc.gov (jezik: engleski). 5. 2. 2021. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  38. ^ "Nepal Earthquake and Human Trafficking". Spotlight Nepal. 9. 7. 2017. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  39. ^ "Preying on disaster: How human trafficking has spiked in quake-shattered Nepal". The New Humanitarian (jezik: engleski). 26. 4. 2017. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  40. ^ a b c d "Guidelines for medico-legal care for victims of sexual violence" (jezik: engleski). ISBN 978-92-4-154628-7. Pristupljeno 8. 3. 2021.
  41. ^ Groth AN. (2000). The rapist’s view. In: Burgess AW, ed. Violence through a forensic lens. King of Prussia, PA, Nursing Spectrum.
  42. ^ Violence against women: a priority health issue. Geneva, World Health Organization, 1997 (document WHO/FRH/WHD/97.8).
  43. ^ Heise L, Moore K, Toubia N. Sexual coercion and women's reproductive health: a focus on research. New York, NY, Population Council, 1995.
  44. ^ Patel V, Andrew G. (2001) Gender, sexual abuse and risk behaviours in adolescents: a cross-sectional survey in schools in Goa. National Medical Journal of India, 14(5): str. 263–67.
  45. ^ Maniglio R. (2009) The Impact of Child Sexual Abuse on Health: A Systematic Review of Reviews. Clinical Psychology Review. 29: str. 647-657
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Seksualno_nasilje&oldid=3557166"