Ratno zrakoplovstvo i protivzračna odbrana Srbije

Ratno zrakoplovstvo i protivzračna odbrana Srbije predstavlja zrakoplovnu komponentu Vojske Srbije. RV Srbije je prvi put utemeljeno 24. decembra 1912. godine u Nišu, te je postojalo do 1918. godine nakon čega ulazi u sastav RV Kraljevine SHS, odnosno Jugoslavije.

Ratno zrakoplovstvo i protivzračna odbrana Srbije
V i pvo vs.gif
Aktivan 2006.
Osnovana 1912.
Država Srbija
Dio Vojska Srbije
Glavno sjedište Zemun
Oprema MiG-29
J-22 Orao
G-4 Super Galeb
Mil Mi-8
SOKO Gazela
Mil Mi-17 V5
Mil Mi-35
Airbus H-145m
Komandanti
General-major Dušan Žarković

HistorijaUredi

 
Prvi srpski pilot Mihajlo Petrović
 
Rondel RV i PVO Srbije

Ideja o uvođenju zrakoplova u Srpske oružane snage prvi put se pojavila u devetnaestom vijeku i planirana je za 1893. godinu. Pripreme za formiranje srpskog vojnog zrakoplovstva tekle su sporo; ubrzane su 1912. godine s početkom balkanskih ratova. Tada je u Francuskoj obučeno šest pilota, a kupljeni su i prvi avioni, Blerio XI, na inicijativu vojvode Radomira Putnika. Samim tim je Kraljevina Srbija ušla u grupu prvih petnaest zemalja u svetu koje su zrakoplove uvele u naoružanje i stvorile ratno zrakoplovstvo, i u prvih pet koje su ga upotrebljavale u ratnim dejstvima. Vazduhoplovstvo je nastalo i razvilo se u okviru roda inžinjerije.

Vazduhoplovna komanda, prva zrakoplovna jedinica Srpske vojske, formirana je u Nišu 24. decembra 1912. godine. U sastavu je imala: Aeroplansku eskadrilu (odeljenje), Balonsko odeljenje, Golubiju poštu i Vodoničnu centralu. Krajem 1912. godine srpsko zrakoplovstvo imalo je 12 aviona, impozantan broj za to vrijeme, a prema francuskim kriterijumima odgovarao je ekvivalentu dvije eskadrile. Iscrpljeno u balkanskim ratovima, srpsko vojno zrakoplovstvo dočekalo je Prvi svjetski rat sa skromnim snagama: šest pilota, četiri aviona i dva balona.

U Prvom svjetskom ratu, nakon prelaska preko Albanije, pripadnici srpskog zrakoplovstva oporavili su se na Krfu. Ubrzo je, uz pomoć saveznika, nastalo snažno zrakoplovstvo. Na Solunskom frontu nastale su organizacione i materijalne pretpostavke, a kroz školovanje više klasa pilota u Francuskoj, i borbena iskustva i kadrovske pretpostavke za izgradnju savremenog vojnog zrakoplovstva Srpske vojske. Formirani su Aeroplanska eskadra, Aeroplanski depo, Aeroplanski park, a u januaru 1916. godine i Prva i Druga srpska eskadrila. Na Solunskom frontu srpsko zrakoplovstvo izvršilo je više od 3.000 borbenih letova i dalo značajan doprinos oslobođenju Srbije i Jugoslavije. Veliki značaj srpskog zrakoplovstva je i naletima i pripremi ustanka okupirane teritorije.

Vazduhoplovstvo Srbije se ponovo formira 2006. godine, raspuštanjem državne zajednice Srbije i Crne Gore od dijelova RV i PVO Vojske Srbije i Crne Gore koji su se nalazili na teritoriji Republike Srbije. Početkom svog postojanja, Vazduhoplovstvo i protivzračna odbrana Srbije prolazi kroz masivan proces reorganizacije, uprkos velikim materijalnim i finansijskim poteškoćama.

Vazduhoplovstvo i protivzrakoplovna odbrana danas u svom inventaru sadrži avione nekadašnje jugoslovenske i sovjetske proizvodnje. Lovačku avijaciju sačinjavaju avioni MiG-29 i MiG-21Bis koji također vrše i uloge presretača. Jurišnu lovačko-bombardersku avijaciju sačinjavaju avioni J-22 Orao i G-4 Super Galeb proizvedeni u bivšoj SFRJ. Transportnu avijaciju sačinjavaju sovjetski avioni Antonov An-2, Antonov An-26 i Jakovljev Jak-40. Vazduhoplovstvo Vojske Srbije za obuku pilota koristi G-4 Super Galeb i Utva 75. Vazdušno izviđanje se vrši u avijacijskim bazama avionima IJ-22 Orao dok se u jedinicama kopnene vojske koriste bespilotne letelice tipa Orbiter. Helikopterske jedinice su sastavljene od helikoptera tipa SA. 342 Gazela, licencno proizvođenih u fabrici SOKO, u bivšoj SFRJ, Mi-8 i Mi-17 koji vrše ulogu transporta, izviđanja i lake vatrene podrške.

Protivzrakoplovna odbrana se sastoji od raketnih jedinica opremljenih sistemima 2K12 Kub i S-125 Neva, kao i lakim prenosnim sistemima Strela i protivavionskim topovima Bofors L/70 40 mm. Inventar protivzrakoplovne odbrane kao i radarska oprema prolaze kroz proces modernizacije.

OrganizacijaUredi

 
Srpski MiG-29
  •   204. zračna brigada - aerodrom Batajnica
    • 101. lovačka zrakoplovna eskadrila "Vitezovi"
    • 252. mješovita zrakoplovna eskadrila "Kurjaci sa Ušća"
    • 138. mješovita transportna zrakoplovna eskadrila
    • 24. zrakoplovni tehnički bataljon
    • 17. bataljon za osiguranje aerodroma
    • 117. artiljerijsko-raketni bataljon PVO
  •   98. zračna brigada - aerodorm Lađevci i Niš
    • 241. lovačko-bombarderska avijacijska eskadrila "Tigrovi"
    • 714. protivtenkovska helikopterska eskadrila "Senke"
    • 119. mješovita transportna helikopterska eskadrila
    • 2. izviđačko avijacijsko odjeljenje
    • 98. zrakoplovni tehnički bataljon
    • 161. bataljon za osiguranje aerodroma
    • 98. bataljon za osiguranje aerodroma
    • 98. artiljerijsko-raketni bataljon PVO
  •   250. raketna brigada PVO - kasarna Batajnica
    • Komandna Baterija
  • 1. Raketni bataljon PVO
  • 2. Raketni bataljon PVO
  • 230. Samohodni raketni bataljon PVO
  • 240. Samohodni raketni bataljon PVO
  • 310. Samohodni raketni bataljon PVO
  •   126. centar VOJIN
    • Komandna četa
    • 20. bataljon VOJIN
    • 31. bataljon VOJIN
    • Četa za zrakoplovno-tehničko i tehničko održavanje i snabdjevanje

Naoružanje i vojna opremaUredi

ZrakoploviUredi

Zrakoplov Slika Vrsta Zrakoplov U službi Napomena
MiG-29   Višenamjenski lovački avion MiG-29A 9.12A
MiG-29B 9.12B
MiG-29 9.13
MiG-29UB 9.51		 1
3
7
3		 10 aviona MiG-29 se nalazi u sastavu 101. lovačke avijacijske eskadrile 204. vazduhoplovne brigade. Isporučeno 4 aviona MiG-29 9.13 iz Belorusije u februaru 2019. godine i remont počeo u beloruskom remontnom zavodu.Isporuka tek početkom 2021.

Migovi su dovedeni na približan standard SD , planira se modernizacija na nivo približan verziji MiG-29SM.

SOKO J-22 Orao   Jurišnik
Nastavni jurišnikr
Nastavni jurišnik		 J-22
NJ-22
NJ-22 2.0		 9
6
1
2
SOKO G-4 Super Galeb   Školsko-borbeni avion
Školski avion
Tegljač meta		 G-4
N-62T
G-4M		 18
1
1
Antonov An-2   Transportni avion An-2TD 1
Antonov An-26   Transportni avion An-26 1
Piper PA-34 Seneca   Kartografija PA-34 V 1
Utva 75   Školski avion V-53 2
Utva Lasta   Školski avion V-54
V-54P		 14
2
SOKO Gazela   Osnovni helikopter
Izviđački helikopter
Borbeni helikopter
Protivoklopni helikopter		 HO-45
HI-42 Hera
HN-42M Gama
HN-45 Gama 2		 7
4
22
9
Airbus H145   Traganje i spašavanje
Borbeno traganje i spašavanje
Višenamjenski borbeni helikopter		 H-50S
H-50S
H-50B HForce		 1
1
3		 Najavljuje se dalje opremanje ovim helikopterom.[1]
Mil Mi-8/Mi-17   Transportni helikopter Mi-8T
Mi-17V
Mi-17V-5		 2
1
5
Mi-35   Desantno-jurišni helikopter Mi-35M 4 02.12.2019. isporučena sva 4 naručena helikoptera Mi-35M[2] [3]

Bespilotne letjeliceUredi

Naziv Zemlja porijekla Tip Količina Slika Bilješke
CH-92   Kina Bespilotna borbena letjelica 6 [4] Naoružana sa laserski navođenom FT-8C raketom. [5]
Aeronautics Orbiter   Izrael Bespilotna izviđačka letelica 10  
BPL Vrabac   Srbija Bespilotna izviđačka letjelica 50+[6]   Operativne od juna 2020.
Pegaz 011   Srbija Bespilotna borbeno-izviđačka letjelica 4[7]   Bespilotna letjelica dugog dometa za dvenno-noćno izviđanje i borbu. Planirana isporuka 12 komada naoružanih FT-8D raketama.

PVO opremaUredi

Naziv Slika Tip Zemlja porijekla Količina Bilješke
2K12 Kub   PVO sistem   SSSR 12 baterija; 48 lansera Modernizovano.
S-125 Neva/Pečora   PVO sistem   SSSR 8 baterija
Pancir-S1   PVO sistem   Rusija 1 baterija [8],[9],[10]
Bofors 40 mm   PAT 40 mm   Švedska

RadariUredi

Naziv Zemlja porijekla Tip Količina Slika Bilješke
GIRAFFE Radar   Švedska Osmatračko-akvizicijski radar 18   Koristi se u kombinacija sa PAT-om Bofors L/70.Modernizovan, povečan domet na 50 km.[11]
P-12   SSSR VHF radar 8   Modernizovan 2013.
P-40   SSSR 3D-radar 3  
PRV-16B   SSSR Radar za mjerenje visine 3  
AN/TPS-70   SAD 3D radar 5   4 uvedena u operativnu upotrebu 1983. godine. Jedan uništen tokom NATO zračnih napada 1999. godine. Tri radara ostala u upotrebi sa dodatna dva radara i pratećom opremom koja su dobavljena od Slovenije 2015.[12]
Marconi C-605/654   UK Osmatrački radar Nalazi se u operativnoj upotrebi od kraja 1970-ih.[13]


ReferenceUredi

  1. ^ Obilazak novih helikoptera Mi-35, H-145M i Mi-17 na aerodromu u Batajnici (jezik: srpski), pristupljeno 07. 12. 2019. Provjerite format datuma u parametru |accessdate= (pomoć)
  2. ^ "[POSLEDNJA VEST] Danas u Srbiju sleću helikopteri Mi-35M namenjeni Vojsci Srbije". Tango Six (jezik: srpski). 02. 12. 2019. Pristupljeno 02. 12. 2019.. Provjerite format datuma u parametru |access-date=, |date= (pomoć)
  3. ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. "Хеликоптери Ми-35М стигли у Србију". www.rts.rs. Pristupljeno 02. 12. 2019.. Provjerite format datuma u parametru |access-date= (pomoć)
  4. ^ https://www.defenseworld.net/news/27326/Serbia_Receives_Chinese_CH_92A_Attack_Drones#.XwCi9SgzYdU
  5. ^ https://tangosix.rs/2020/04/07/video-na-batajnici-prikazane-kineske-izvidjacko-borbene-bespilotne-letelice-ch-92a-kupljeno-6-letelica-sa-18-raketa/
  6. ^ "Pojačano naoružanje Vojske Srbije". Pristupljeno 20 November 2016.
  7. ^ https://tangosix.rs/2018/14/08/vucic-nastavicemo-da-ulazemo-u-razvoj-domacih-bespilotnih-letelica-borbene-bespilotne-letelice-iz-kine/
  8. ^ http://rs.n1info.com/English/NEWS/a572065/Pancir-S1-is-defensive-anti-aircraft-weapon-Serbia-Def-Min-says.html
  9. ^ http://balkans.aljazeera.net/vijesti/infografika-sta-sve-moze-pancir-s1-isporucen-srbiji
  10. ^ https://www.rts.rs/page/stories/sr/story/9/politika/3941046/vucic-trci-raketni-divizion-pancir.html
  11. ^ RTS emisija Dozvolite - Zvanični kanal (29 October 2016). "Novo naoružanje za Vojsku Srbije 2016". Pristupljeno 20 November 2016 – preko YouTube.
  12. ^ sisteme, Vojska Srbije | Serbian Armed Forces :: Centar za komandno-informacione. "Војска Србије | Наоружање Ваздухопловства и противваздухопловне одбране | Радари | Осматрачки радар АН/ТПС-70". www.vs.rs. Arhivirano s originala, 2018-03-30. Pristupljeno 2017-05-28.
  13. ^ sisteme, Vojska Srbije | Serbian Armed Forces :: Centar za komandno-informacione. "Војска Србије | Наоружање Ваздухопловства и противваздухопловне одбране | Радари | Радарски систем С-600". www.vs.rs. Arhivirano s originala, 2015-12-10. Pristupljeno 2017-05-28.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Ratno_zrakoplovstvo_i_protivzračna_odbrana_Srbije&oldid=3234966"