Nekroza

Nekrotična rana na nozi

Nekroza (gr. necrosis - obamiranje) je smrt ćelija i tkiva.

Nekrotično tkivo makroskopski izgleda kao jedna blijeda, koagulirana masa mrtvog tkiva, u kontrastu sa tamnijom bojom normalnog organa, a razlikuje se i po konzistenciji.

Pri opisivanju nekroze u tkivima, pri obdukciji važno je naglasiti raspored ustanovljenih lezija. U slučaju difuzne nekroze zahvaćen je cijeli organ ili tkivo. Npr. kod difuznog otoka i nekroze bubrega, uzrokovanih toksičnim djelovanjem oksitetraciklina, nekrotični proces zahvata sve dijelove bubrežnih tubula. U nekrotično tkivo spriječen je dotok krvi što dovodi do njegovog blijedila.

Fokalna nekroza označava postojanje jednog jasno ograničenog žarišta nekroze, obično uzrokovanog bakterijama, gljivicama ili virusima, koji se često mogu naći u tkivima pri histološkom pregledu. Ako je prisutno nekoliko žarišta nekroze u nekom organu, raspored se označava kao multifokalan. Ako su po čitavom organu slučajno rasprostranjena mala nekrotična žarišta, lezija se označava kao diseminirane nekroze. Izgled nekrotičnog žarišta zavisi ne samo od tipa celularne degeneracije nego i od obima oštećenja okolnog vaskularnog i vezivnog tkiva. Organizam nastoji da ograniči nekrotično žarište zonom upale kako bi "ogradilo" dotično nekrotično područje, te odvojilo uzročni agens. Tako je tipičan nekrotični proces povezan sa upalnim procesom.

Podjela nekroza

• Koagulativna nekroza se obično javlja u hipoksičnim (nizak nivo kiseonika) sredinama, kao kod infarkta. Obrisi ćelija ostaju nakon ćelijske smrti, i mogu se posmatrati svjetlosnim mikroskopom.
• Likvefaktivna nekroza je obično povezana sa ćelijskim uništenjem i stvaranjem gnoja (naprimjer tokom pneumonije). Ovo je tipično bakterijska ili ponekad gljivična infekcija usljed njihove sposobnosti da stimulišu inflamatornu reakciju. Neobično je da ishemija (sprečavanje dotoka krvi) u mozgu proizvodi likvefaktivnu, a ne koagulativnu nekrozu, usljed nedostatka značajnije količine stroma.
• Gumatozna nekroza je ograničena na nekrozu koja uključuje spirohetalne infekcije (naprimjer sifilis).
• Hemoragična nekroza nastaje usljed blokade venskog odvoda iz organa ili tkiva (naprimjer usled testikularne torzije).
• Sirasta nekroza je specifičan oblik koagulativne nekroze koji tipično uzrokuju mikobakterije (naprimjer tuberkuloza), gljivice, i neke strane supstance. Može da se posmatra kao kombinacija koagulativne i likvefaktivne nekroze.
• Masna nekroza nastaje od dejstva lipaza na masna tkiva (naprimjer akutni pankreatitis, ili nekroza tkiva grudi).
• Fibrinoidna nekroza je uzrokovana imunski-nastalim vaskularnim oštećenjima.

Također pogledajte

• Gangrena