Muderris

Muderris (uz: muderis)^[1] riječ je arapskog porijekla, a znači "profesor".

Etimologija

Korijen riječi muderris je د ر س‎ (d-r-s), a izvedena je od glagolskog pridjeva radnog glagola دَرَّسَ‎ derrese; "učiti".

Imenica مُدَرِّس muderris (muški rod množina: مُدَرِّسُون‎ – muderrisūn; ženski rod jednina: مُدَرِّسَة‎ – muderrisa) ima značenje:^[2]

profesor, nastavnik, tutor
učitelj,
majstor^[3]

Etimologija (od glagolskog pridjeva trpnog)

Korijen riječi muderres također je د ر س‎ (d-r-s), a izvedena je od glagolskog pridjeva trpnog glagola دَرَّسَ‎ derrese; "učiti".

Pridjev مُدَرَّس muderres (ženski rod jednina: مُدَرَّسَة‎ – muderresa, ženski rod množina مُدَرَّسَات‎ – muderresāt; muški rod množina: مُدَرَّسُون‎ – muderresūn) ima značenje:^[2]

obrazovan, školovan (najčešće se misli na viši ili visoki (univerzitetski) nivo obrazovanja),
educiran, prosvijećen^[3]

Upotreba

Termin muderris se u bosanskom jeziku obično upotrebljava kao titula u značenju "profesor", "nastavnik", "predavač" u srednjoj školi ili na fakultetu. Ovaj termin se danas kolokvijalno koristi kao titula kojom se iskazuje posebna počast istaknutim srednjoškolskim i univerzitetskim profesorima.

Zvanje muderrisa se stječe nakon završetka (više) medrese^[4] ili univerziteta (medreset-ul-džāmiʿa, džāmiʿ-ul-islamijje ili samo džāmiʿa).

U Bosni i Hercegovini je u drugoj polovini 19. i početkom 20. vijeka djelovala je Darul-muallimin (Učiteljska kuća, odnosno učiteljska škola koja je početkom 1917/1918. školske godine ujedinjena s Gazi Husrev-begovom medresom kao zasebna jedinica), državna škola u kojoj su se obrazovali muallimi koji su nakon završenog školovanja, pored podučavanja djece u sibjan mektebima i mektebi ibtidaijama, mogli predavati u nižim medresama u zvanju muderrisa^[5].

Reference

^ Halilović, Senahid. PRAVOPIS BOSANSKOGA JEZIKA ZA OSNOVNE I SREDNJE ŠKOLE, II izdanje, Zenica 2004, str. 22.
^ ^a ^b "مدرس - Wiktionary". en.wiktionary.org. Pristupljeno 13. 7. 2020.
^ ^a ^b Team, Almaany. "Translation and Meaning of مُدَرِّس In English, English Arabic Dictionary of terms Page 1". www.almaany.com (jezik: engleski). Pristupljeno 13. 7. 2020.
^ Papić, Mitar (1972). Školstvo u Bosni i Hercegovini za vrijeme austrougarske okupacije 1878-1918. Sarajevo: Veselin Masleša. str. 158.
^ Mina Kujović, NADZORNIČKI IZVJEŠTAJ ZA DARUL-MUALLIMIN U SARAJEVU IZ 1916. GODINE, Novi Muallim, proljeće 2017, god. XVIII, br. 69, str. 96-99

[1] Halilović, Senahid. PRAVOPIS BOSANSKOGA JEZIKA ZA OSNOVNE I SREDNJE ŠKOLE, II izdanje, Zenica 2004, str. 22.

[مدرس_-_Wiktionary-2] "مدرس - Wiktionary". en.wiktionary.org. Pristupljeno 13. 7. 2020.

[Team-3] Team, Almaany. "Translation and Meaning of مُدَرِّس In English, English Arabic Dictionary of terms Page 1". www.almaany.com (jezik: engleski). Pristupljeno 13. 7. 2020.

[4] Papić, Mitar (1972). Školstvo u Bosni i Hercegovini za vrijeme austrougarske okupacije 1878-1918. Sarajevo: Veselin Masleša. str. 158.

[5] Mina Kujović, NADZORNIČKI IZVJEŠTAJ ZA DARUL-MUALLIMIN U SARAJEVU IZ 1916. GODINE, Novi Muallim, proljeće 2017, god. XVIII, br. 69, str. 96-99

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]