D-20 (top)
152 mm top-haubica M1955, poznata kao i D-20 je tegljena top-haubica porijeklom iz SSSR-a. GRAU index je 52-P-546.[1] Uvedena je u operativnu upotrebu 1955. godine, proizvodila se pod licencom u Jugoslaviji, kasnije u Bosni i Hercegovini te Kini i Rumuniji.
| 152 mm top-haubica M1955 (D-20) | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1955 - do danas |
| Ratovi | Vijetnamski rat, Šestodnevni rat, Rat u SFRJ, Građanski rat u Siriji |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač |  SSSR |
| Varijante | D-20, A411, M84 NORA, Tip 66 |
| Opis oružja | |
| Težina | 5,700 kg |
| Dužina | 8.69 m |
| Dužina cijevi | 5.19 m |
| Visina | 1.93 m |
| Posada | 8 |
| Kalibar | 152.4 mm |
| Domet | 17.4 km |
| Maks. domet | 24 km |
| Brzina paljbe | 6 granata/min |
| Brzina zrna | 650 m/s |
| Vertikalno polje djelovanja | -5° do 63° |
| Horizontalno polje djelovanja | 58° |
Razvoj
urediKalibar 152 mm u ruskoj artiljeriji se koristi još od carskih vremena. Uvedena je u upotrebu da zamijeni ML-20 i druge haubice kalibra 152 mm iz Drugog svjetskog rata. Prvi put je javnosti predstavljena 1955. godine, a osmislio i proizvodio Zavod №9 na čeku s inžinjerom Fëdorom Fëdorovićem Petrovim (1902–1978). Ovakvim se oruđem opremaju baterije i artiljerijski divizoni. Postoji i samohodna verzija pod nazivom 2S3 Akatsiya.
Opis
urediCijev haubive je dužine 34 kalibra i leži u dugoj prstenastoj kolijevci. Može se pomijerati horizontalno 58 °, a vertikalni raspon je od -5 ° do 63 °. Haubica posjeduje štit koji bi u slučaju eksplozije zaštitio posadu iako u većini slučajeva posada opaljuje haubicu s određene distance pomoću konopca. Po pitanju posade ona se satoji iz 8 vojnika, dok je samo jedan dovoljan za opaljivanje. Hauica se teglji pomoću kamiona Ural 375 6x6 ili ATS tegljača.[2]
Municija
uredi
- Trenutno-fugasni projektil
- Kumulativno-obilježavajući projektil
- Zapaljivi projetil
- Hemijski projektil
- Laserski navođen projetil
Verzije
urediSSSR
uredi- D-20 - osnovna verzija.
- 2S3 Akatsiya - Samohodna verzija.
Bosna i Hercegovina
uredi- M84 NORA- BNT Bratstvo Novi Travnik proizvodi top-haubice M84 NORA 152 mm i 155 mm.[3]
Jugoslavija
uredi
- M84 NORA - Jugoslovenska verzija s dužom cijevi od 39.7 kalibara, ima mogućnost ispaljivanja svih vrsta projektila od D-20, maks. domet je 27 km. Postoje verzije B1 (s poluautomatskim vertikalno klinastim zatvaračem), te B2 (s poluautomatskim potiskivačem projektila u komoru cijevi. Obično se teglji s kamionom FAP 2026.[4]
Kina
uredi- Tip 66 - Kopija D-20.[2]
- Tip 83 - Samohodna verzija zasnovana na modelu 2S3 Akatsiya.
Rumunija
uredi- A411 - Kopija D-20 s kraćom cijevi od 20,5 kalibra i dometa 17,2 km.[2]
- A412 - Top 130 mm zasnovan na lafetama D-20 haubice.
Sjeverna Koreja
urediSjeverna Koreja prema izvještajima američkih tajnih agencija posjeduje samohodne verzije D-20 i Tip 66 haubica.[2]
Srbija
uredi- Nora B-52 - Samohodna verzija M84 NORA haubice postavljene na podvozje FAP-ovog kamiona.
Korisnici
uredi
Albanija: Tip 66.
Angola
Armenija: 34[5]
Azerbejdžan: 30[6]
Bjelorusija
Bosna i Hercegovina: 13 D-20 i 17 M84 NORA.[7]
Bugarska
Egipat
Finska
Gruzija
Hrvatska: 20 D-20 i 21 M84 NORA.[8]
Iran 30[9]
Irak: Tip 66.
Jemen
Kambodža
Kazahstan
Kina: Tip 66.
Kongo
Mađarska: 16[10]
Mjanmar: 35 kupljeno od sjeverne Koreje.
Moldavija
Nikaragva
Nigerija
Rumunija
Rusija: 1.155[11]
Sirija 70[12]
Sjeverna Koreja
Srbija: 18 D-20 i 50 M84 NORA.[13]
Šri Lanka
Turkmenistan
Turska
Ukrajina: 215[14]
Uzbekistan
Vijetnam
Bivši korisnici
uredi
Reference
uredi- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 31. 3. 2012. Pristupljeno 7. 1. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ a b c d Janes Armour and Artillery 2003-2004
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 27. 2. 2014. Pristupljeno 7. 1. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ Jane's Armour and Artillery 2003-2004
- ^ The Military Balance 2010. — P. 174.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 176.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 179.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 124.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 251.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 140.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 222, 227.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 272.
- ^ The Military Balance 2007. — P. 172.
- ^ The Military Balance 2010. — P. 196.
- ^ The Military Balance 2004-2005. — P. 149.
- ^ The Military Balance 1991-1992. — P. 91.
Vanjski linkovi
uredi