Republika Kongo
Republika Kongo (francuski: République du Congo) također poznata i kao Congo-Brazzaville je država smještena u Centralnoj Africi.[1] Graniči sa Gabonom, Centralnoafričkom Republikom, Demokratskom Republikom Kongo i Angolom. Na zapadu izlazi na Atlantski okean.
| Republika Kongo République du Congo |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: "La Congolaise" |
||||||
 Položaj Republike Kongo
|
||||||
| Glavni grad | Brazzaville |
|||||
| Službeni jezik | francuski | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Predsjednik |
Denis Sassou-Nguesso | |||||
• Predsjednik vlade |
Anatole Collinet Makosso | |||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | Od Francuske 15. august 1960. | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
342.000 km2 (62.) | |||||
| 3,3 | ||||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
4.492.446 (23.) | |||||
• Gustoća |
12,8/km2 | |||||
| Valuta | CFA franak (100 centima) | |||||
| Vremenska zona | UTC +1 | |||||
| Pozivni broj | 242 | |||||
| Internetska domena | .cg | |||||
Na teritoriji današnjeg Konga postojalo je nekoliko većih država naroda Bantu, a posebno su se isticale Loango i Kongo. Krajem 19. vijeka Kongo pada pod vlast Francuza, te tako postaje dio kolonijalne regije Francuska Ekvatorijalna Afrika. Nakon nezavisnosti 1960. godine, bivša kolonija Francuski Kongo postaje Republika Kongo.
Etimologija
urediRepublika Kongo dobila je ime po rijeci Kongo,[2] čije ime potječe od Konga, kraljevine Bantua koja je zauzimala svoja ušća u vrijeme kada su je Portugalci otkrili 1483.[3] ili 1484.[4] Ime kraljevstva izvedeno od njegovog naroda, Bakongo, endonim za koji se kaže da znači "lovci" (na Kongo jeziku: mukongo, nkongo).[5]
U periodu kada ga je kolonizirala Francuska, bio je poznat kao Francuski Kongo ili Srednji Kongo. Da bi se razlikovao od susjedne Demokratske Republike Kongo, ponekad se naziva Kongo (Brazzaville) ili Kongo-Brazzaville. Brazzaville potječe od osnivača kolonije, Pierrea Savorgnana de Brazza, italijanskog plemića čija se titula odnosila na grad Brazzacco, u općini Moruzzo, čije je ime izvedeno od latinskog Brattius ili Braccius, a oba znače "ruka".[6]
Historija
urediNajstariji tragovi ljudskog prebivanja na području Konga datiraju iz paleolita. Kongo su prvobitno naseljavali Pigmejci. Nakon njih se doseljavaju pripadnici Bantu naroda. U 17. vijeku Kongo otkrivaju Portugalci, te uspostavljaju svoju vladavinu.[7] Međutim, u drugoj polovini 18. vijeka u borbu za vlast nad Kongom se uključuju Belgija i Francuska.
Kolonizacija
uredi1880. godine francuski istraživač Pierre Sagorgnan de Brazza sklopio je sporazum sa plemenom Bateke o priznanju francuskog protektorata na području donjeg toka rijeke Kongo. Vlast Francuza nad ovim područjem se postepeno širila prema unutrašnjosti, te su njeni posjedi, zajedno s Gabonom, sjedinjeni u koloniju Francuski Kongo. 1903. godine mijenja ime u Srednji Kongo. 1908. godine Francuzi formiraju Francusku Ekvatorijalnu Afriku (AEF) koja je uključivala Srednji Kongo, Gabon, Čad i Ubangi-Shari (današnja Centralnoafrička Republika). Francuzi određuju Brazzaville za glavni grad.[8] Ekonomski razvoj tokom prvih 50 godina kolonijalne vladavine u bio je usmjeren na eksploataciju prirodnih resursa.
Za vrijeme nacističke okupacije Francuske tokom Drugog svjetskog rata, Brazzaville je funkcionisao kao simbolički glavni grad Slobodne Francuske između 1940-1943. Brazzavillska konferencija iz 1944. godine najavila je velike reforme u francuskoj kolonijalnoj politici. Kongo dobija lokalno zakonodavstvo nakon usvajanja ustava iz 1946. godine kojim je uspostavljena Francuska Četvrta Republika.
Nakon revizije francuskog ustava iz 1958. godine kojim je uspostavljena Francuska Peta Republika, AEF raspušta svoje sastavne dijelove, od kojih svaka postaje samostalna kolonija u okviru Francuske zajednice. Tokom ovih reformi Srednji Kongo postaje poznat kao Republika Kongo. 1959. godine objavljuje svoj prvi ustav.[9] Antagonizam između pristalica Jacquesa Opangaulta i Fulberta Youloua rezultirao je niz nemira koji su izbili u glavnom gradu u februaru 1959. godine.[10]
Nezavisnost i moderno doba
urediKongo je dobio nezavisnost 15. augusta 1960. godine. Fulbert Youlou je vladao kao prvi predsjednik zemlje sve dok suparničke političke stranke nisu digle trodnevni ustanak nakon kojeg je svrgnut. Nakon toga vojska Konga nakratko preuzima vlast nad zemljom te uspostavlja privremenu vladu na čelu sa Alphonse Massamba-Débatom.
Prema ustavu iz 1963. godine Massamba-Débat je izabran za predsjednika na petogodišnji mandat.[8] Tokom njegove vladavine usvojen je "naučni socijalizam" kao ustavna ideologija zemlje. 1965. godine Kongo uspostavlja međunarodne odnose sa Sovjetskim Savezom, Narodnom Republikom Kinom, Sjevernom Korejom i Vijetnamom. Massamba-Débat nije uspio ujediniti različite institucionalne i ideološke frakcije, te njegom režim naglo završava vojnim udarom u augustu 1968. godine.
Marien Ngouabi, koji je učestvovao u vojnom udaru preuzima vlast nad državom 31. decembar 1968. godine. Godinu dana kasnije predsjednik Ngouabi je Kongo proglasio prvom Afričkom "narodnom republikom". 16. marta 1977. godine Ngouabi je ubijen. 11 članova Vojnog odbora je imenovano u vladu na čelu sa Yhombi-Opangom kao predsjednikom republike. Dvije godine kasnije Yhombi-Opango je prisiljen da odstupi s vlasti, a novi predsjenik postaje Denis Sassou Nguesso.
Sassou Nguesso je približio zemlju državama Istočnog bloka, te potpisuje dvadesetogodišnji pakt prijateljstva sa Sovjetskim Savezom. Tokom godina Sassou se više oslanjao na političku represiju, a manje nad patronatom da održi svoju dikraturu.
Pascal Lissouba, koji je postao prvi izabrani predsjednik (1992-1997) u periodu višestranačke demokratije pokušao je da sprovede ekonomske reforme uz podršku MMF-a. U junu 1996. godine MMF je odobrio trogodišnji plan za razvoj zemlje vrijedan 100 miliona američkih dolara. Međutim, naredne godine izbija građanski rat.
Geografija
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Privreda
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Stanovništvo
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Kultura
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Poznati ljudi porijeklom iz Konga uključuju pisce Sony Labou Tansi i Alaina Mabanckou i muzičara Abd Al Malik.
Reference
uredi- ^ * https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cf.html Arhivirano 7. 5. 2016. na Wayback Machine
- ^ "congo | Origin and meaning of the name congo by Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com (jezik: engleski). Pristupljeno 2021-06-27.
- ^ Gates, Louis & Appiah, Anthony. Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience, p. 1105. 1999.
- ^ Historical dictionary of European imperialism. James Stuart Olson, Robert Shadle. New York: Greenwood Press. 1991. ISBN 0-313-26257-8. OCLC 21950673.CS1 održavanje: others (link)
- ^ Bentley, Wm. Holman. Pioneering on the Congo. Fleming H. Revell Co., 1900.
- ^ Frau, Giovanni Dizionario Toponomastico Friuli-Venezia Giulia. Istituto per l'Enciclopedia del Friuli-Venezia Giulia, 1978.
- ^ * http://books.google.com.hk/books?id=uyqepNdgUWkC&pg=PA225#v=onepage&q&f=false
- ^ a b * http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2825.htm Arhivirano 11. 6. 2012. na Wayback Machine
- ^ * http://books.google.com.hk/books?id=M3A-xgf1yM4C
- ^ * http://www.itnsource.com/shotlist//RTV/1959/02/27/BGY503110492/?s=evacuations
Vanjski linkovi
uredi
- Službeni sajt predsjednika Republike Kongo Arhivirano 22. 12. 2010. na Wayback Machine
- Republika Kongo na BBC News
- Republika Kongo na CIA World Factbook
- Republika Kongo na "International Futures"