Breza (općina)
naselje i općina u Bosni i Hercegovini
Breza je naseljeno mjesto i središte istoimene općine koja se prostire na teritoriji od 72,9 km2. Nalazi se u sastavu Zeničko-dobojskog kantona i graniči sa tri općine: Ilijaš, Vareš i Visoko.
Breza | |
|---|---|
Općina i naseljeno mjesto | |
| Općina Breza | |
 Grb | |
 Općina Breza u Bosni i Hercegovini | |
  Breza | |
| Koordinate: 44°01′02.8″N 18°15′31.7″E / 44.017444°N 18.258806°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Zeničko-dobojski |
| Općina | Breza |
| Vlada | |
| • Načelnik | Vedad Jusić[1] (SDA) |
| Površina | |
| • Općina | 72,89 km2 |
| • Naseljeno mjesto | 1,24 km2 |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Općina | 14.168 |
| • Općina (gustoća) | 194,38 /km2 |
| • Naseljeno mjesto | 3.014 |
| • Naseljeno mjesto (gustoća) | 2.430,65 /km2 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 71 370 |
| Pozivni broj | (+387) 32 |
| Matični broj | 107743[2] |
| Matični broj općine | 10189 |
| Veb-sajt | opcinabreza |
Historija
Breza kao naselje u historijskim dokumentima se pominje od drugog vijeka naše ere sa imenom Hedum Kastelum (naseljena tvrđava). Bila je sjedište veoma militantnog plemena Desitijati, a iz ovog perioda postoje mnogi važni spomenici (najznačajniji su dvije crkve iz petog vijeka).
Obje bazilike su dijelovi većih objekata. Na stupu jedne od njih graviran je potpuni germanski futhark runa, a na drugom latinička abeceda. Sve ovo, sa ostalim nalazima i načinom gradnje ukazuje na 6. vijek i na Istočne Gote kao osnivače ovog objekta. Po monumentalnosti zaključuje se da je kompleks u Brezi bio rezidencija višeg istočnogotskog upravnog službenika.[3]
U Brezi postoji nekoliko arheoloških mjesta, koja su nažalost nedovoljno istražena. Arheološki lokalitet Kamenjača je najpoznatiji.
Geografija
Geografski položaj
| Vareš | ||
| Visoko | 
|
Ilijaš |
| Ilijaš |
Kultura
Nacionalni spomenici
Stanovništvo
Nacionalni sastav stanovništva – općina Breza
| Sastav stanovništva – općina Breza | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991.[5] | 1981.[6] | 1971.[7] | 1961.[8] | |||
| Osoba | 14 168 (100,0%) | 17 317 (100,0%) | 15 911 (100,0%) | 14 824 (100,0%) | 12 669 (100,0%) | ||
| Bošnjaci | 13 154 (92,84%) | 13 079 (75,53%)1 | 11 419 (71,77%)1 | 10 659 (71,90%)1 | 7 349 (58,01%)1 | ||
| Hrvati | 314 (2,216%) | 851 (4,914%) | 1 089 (6,844%) | 1 446 (9,754%) | 1 467 (11,58%) | ||
| Bosanci | 207 (1,461%) | – | – | – | – | ||
| Srbi | 121 (0,854%) | 2 122 (12,25%) | 2 041 (12,83%) | 2 333 (15,74%) | 2 418 (19,09%) | ||
| Nisu se izjasnili | 118 (0,833%) | – | – | – | – | ||
| Muslimani | 70 (0,494%) | – | – | – | – | ||
| Bosanci i Hercegovci | 56 (0,395%) | – | – | – | – | ||
| Romi | 53 (0,374%) | – | 16 (0,101%) | – | – | ||
| Ostali | 39 (0,275%) | 264 (1,525%) | 81 (0,509%) | 79 (0,533%) | 35 (0,276%) | ||
| Nepoznato | 14 (0,099%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 11 (0,078%) | – | 23 (0,145%) | 28 (0,189%) | 65 (0,513%) | ||
| Jugoslaveni | 4 (0,028%) | 1 001 (5,780%) | 1 202 (7,555%) | 225 (1,518%) | 1 246 (9,835%) | ||
| Crnogorci | 3 (0,021%) | – | 27 (0,170%) | 30 (0,202%) | 43 (0,339%) | ||
| Makedonci | 2 (0,014%) | – | 4 (0,025%) | 9 (0,061%) | 12 (0,095%) | ||
| Slovenci | 1 (0,007%) | – | 9 (0,057%) | 15 (0,101%) | 32 (0,253%) | ||
| Pravoslavci | 1 (0,007%) | – | – | – | – | ||
| Mađari | – | – | – | – | 2 (0,016%) | ||
Nacionalni sastav stanovništva – naselje Breza
| Sastav stanovništva – naselje Breza | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991.[5] | 1981.[6] | 1971.[7] | 1961.[8] | |||
| Osoba | 3 014 (100,0%) | 4 121 (100,0%) | 3 861 (100,0%) | 3 441 (100,0%) | 3 007 (100,0%) | ||
| Bošnjaci | 2 354 (78,10%) | 1 671 (40,55%)1 | 1 346 (34,86%)1 | 1 087 (31,59%)1 | 455 (15,13%)1 | ||
| Hrvati | 258 (8,560%) | 653 (15,85%) | 871 (22,56%) | 1 109 (32,23%) | 1 174 (39,04%) | ||
| Bosanci | 112 (3,716%) | – | – | – | – | ||
| Srbi | 89 (2,953%) | 885 (21,48%) | 811 (21,00%) | 938 (27,26%) | 952 (31,66%) | ||
| Nisu se izjasnili | 65 (2,157%) | – | – | – | – | ||
| Romi | 48 (1,593%) | – | – | – | – | ||
| Bosanci i Hercegovci | 40 (1,327%) | – | – | – | – | ||
| Ostali | 23 (0,763%) | 166 (4,028%) | 11 (0,285%) | 43 (1,250%) | 6 (0,200%) | ||
| Muslimani | 7 (0,232%) | – | – | – | – | ||
| Nepoznato | 5 (0,166%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 4 (0,133%) | – | 17 (0,440%) | 20 (0,581%) | 42 (1,397%) | ||
| Jugoslaveni | 3 (0,100%) | 746 (18,10%) | 769 (19,92%) | 194 (5,638%) | 297 (9,877%) | ||
| Crnogorci | 3 (0,100%) | – | 26 (0,673%) | 30 (0,872%) | 42 (1,397%) | ||
| Makedonci | 1 (0,033%) | – | 1 (0,026%) | 6 (0,174%) | 5 (0,166%) | ||
| Slovenci | 1 (0,033%) | – | 9 (0,233%) | 14 (0,407%) | 32 (1,064%) | ||
| Pravoslavci | 1 (0,033%) | – | – | – | – | ||
| Mađari | – | – | – | – | 2 (0,067%) | ||
Mjesne zajednice
Gradske mjesne zajednice
- MZ Breza - obuhvata naseljeno mjesto Breza
Seoske mjesne zajednice
- MZ Bukovik - obuhvata naseljeno mjesto Bukovik,
- MZ Gornja Breza - obuhvata naseljena mjesta: Banjevac, Gornja Breza, Prhinje i Vijesolići,
- MZ Koritnik - obuhvata naseljena mjesta: Koritnik, Seoce i Vlahinje,
- MZ Mahala - obuhvata naseljena mjesta: Bulbušići, Kamenice, Mahala, Potkraj, Smailbegovići i Založje,
- MZ Mahmutovića Rijeka - obuhvata naseljena mjesta: Mahmutovića Rijeka i Nasići,
- MZ Slivno - obuhvata naseljena mjesta: Orahovo, Slivno, Titorići i Opreč
- MZ Sutješćica - obuhvata naseljena mjesta: Smrekovica i Sutješćica,
- MZ Vardište - obuhvata naseljeno mjesto Vardište,
- MZ Župča - obuhvata naseljena mjesta: Izbod, Očevlje, Podgora, Vrbovik i Župča.
Poznate ličnosti
Reference
- ^ "Breza". izbori.ba. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 6. 12. 2020.
- ^ "Sistematski spisak općina i naseljenih mjesta u Bosni i Hercegovini" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 5. 3. 2016. Pristupljeno 24. 11. 2015.
- ^ "Alojz Benac-Đuro Basler-Borivoj Ćović-Esad Pašalić-Nada Miletić-Pavao Anđelić - KULTURNA ISTORIJA BOSNE I HERCEGOVINE". Veselin Masleša, Sarajevo, 1966. Pristupljeno 9. 2. 2016.[mrtav link]
- ^ a b "Popis 2013 BiH – Stanovništvo prema etničkoj/nacionalnoj pripadnosti i spolu, po naseljenim mjestima". popis.gov.ba. Arhivirano s originala, 19. 9. 2017. Pristupljeno 19. 9. 2017.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991.(str. 14)" (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 24. 4. 2016.
- ^ a b "Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 15. 4. 2016.
Vanjski linkovi
| Commons ima datoteke na temu: Breza (općina) |
