Gazi Husrev-begova džamija
Gazi Husrev-begova džamija ili samo Begova džamija u Sarajevu je zbog svoje veličine i privlačnosti jedan od najznačajnijih spomenika sakralne islamske arhitekture na Balkanu. Izgrađena je 1531.
Gazi Husrev-begova džamija | |
---|---|
Osnovne informacije | |
Lokacija | Sarajevo, Bosna i Hercegovina |
Geografske koordinate | 43°51′33″N 18°25′45″E / 43.859166°N 18.429116°E |
Religija | Islam |
Općina | Stari Grad |
Država | Bosna i Hercegovina |
Administracija | Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini |
Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
Arhitektonski opis | |
Arhitekt(i) | Adžem Esir Ali iz Tabriza |
Arhitektonski tip | Džamija |
Arhitektonski stil | Osmanlijska arhitektura |
Dovršeno | 1531. |
Specifikacije | |
Kupole | 1 |
Visina kupole (vanjska) | 26 m |
Prečnik kupole (vanjski) | 13 m |
Munare | 1 |
Visina munare | 47 m |
Džamija je zadužbina Gazi Husrev-bega, vladara bosanskog Sandžaka. Projektovao ju je najvjerovatnije Adžem Esir Ali iz Tabriza, u to vrijeme glavni arhitekt Carstva.[1] Džamija je kvadratnog oblika, sa kupolom prečnika 13m i visinom od 26m. Na nju se nadovezuje polukupola prema jugu i manje kupole iznad bočnih prostora. Interijer džamije zrači nesvakidašnjom umjetničkom atmosferom.[2]
Uz džamiju se nalazi šadrvan, čija voda služi za uzimanje abdesta (ritualno umivanje prije molitve). Današnji oblik šadrvana s kupolom datira iz 1893. godine. Od 1531. je na istom mjestu stajao bunar. U sjeni džamije i stoljetnih lipa su dva turbeta, u kojima je 1541. ukopan Gazi Husrev-beg i njegov zatočenik i kasnije kasnije sandžak-beg i prvi upravitelj Gazi Husrev-begovog vakufa, dalmatinac Murad-beg Tardić.
Nedaleko od džamije je sahat-kula i medresa. U 16. vijeku kada je izgrađena, Gazi Husrev-begova džamija je predstavljala objekat od izuzetne važnosti za urbani razvoj Sarajeva i jedan je od najznačajnijih objekata iz bogate ostavštine Gazi Husrev-bega.
To je prva džamija u svijetu koja je dobila električno osvjetljenje 1898. godine.[3]
Ova džamija je od 2004. godine Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Odluku donijela je Komisija na sjednici održanoj od 7. do 10. novembra 2006. u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo (predsjedavajuća) i Tina Wik.[4] Nacionalni spomenik se sastoji od: džamije, Gazi Husrev-begovog i Murat-begovog turbeta, dvorišta sa grobljem, abdesthanom sa vrućim česmama, šadrvana, muvekkithane i mjesta starog mekteba.
Galerija
uredi-
Dvorište džamije
-
Unutrašnjost džamije
-
Turbe Gazi Husrev-bega
-
Razglednica iz 1900.
Također pogledajte
urediLiteratura
uredi- Ahmed Mehmedović - Gazi Husrev-beg i njegove zadužbine, Sarajevo, 2005.
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga I – Sarajevo, Sarajevo, 1988.
- Behija Zlatar, Zlatni period Sarajeva: Prilozi historiji Sarajeva, Institut za istoriju, 1997
- Alija Bejtić, Ulice i trgovi starog Sarajeva, Sarajevo 1973.
- Andrej Andrejević, Islamska monumentalna umetnost XVI veka u Jugoslaviji – kupolne džamije, Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za istoriju umetnosti, Beograd, 1984
Reference
uredi- ^ "Alija Bejtić: Spomenici osmanlijske arhitekture u Bosni i Hercegovini". Muzej grada Sarajeva, Sarajevo, 1973. Pristupljeno 13. 9. 2016.
- ^ "Nusref Redžić: Islamska umjetnost". Izdavački zavod Jugoslavija – Beograd 1967. Pristupljeno 13. 9. 2016.
- ^ Izvor: Dnevni avaz, br. 4297, godina XII, nedjelja, 9.9.2007., Panorama, str. 14
- ^ "Begova džamija". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH. Pristupljeno 9. 2. 2017.[mrtav link]
Vanjski linkovi
uredi- Gazi Husrev-Begova džamija - lokacija i informacije[mrtav link]
- Begova džamija, lokacija
- Gazi Husrev-begova džamija u Sarajevu 1934, Jugoslovenska kinototeka - Zvanični kanal