Wikipedia

BH Pošta

poštanski operater u Bosni i Hercegovini

Javno preduzeće BH Pošta d.o.o. je, pored Pošta Srpske i Hrvatske Pošte Mostar, jedan od tri javna poštanska operatera u Bosni i Hercegovini, sa sjedištem u Sarajevu. BH Pošta je najveće poštansko preduzeće u Bosni i Hercegovini.

BH Pošta
VrstaDruštvo s ograničenom odgovornošću
Osnovano1992.
Osnivač(i)Vlada Federacije Bosne i Hercegovine
SjedišteSarajevo, Bosna i Hercegovina
Ključne osobeAdis Šehić (v. d. generalnog direktora)[1]
ServisiPoštanske usluge
Prihod90 miliona KM
Neto dobit4,1 miliona KM
VlasnikVlada Federacije Bosne i Hercegovine
Zaposleni2300 (2015)
Veb-sajtwww.posta.ba
Zgrada glavne pošte spaljena tokom Opsade Sarajeva

Historija

uredi

Period do 1992

uredi

Uvođenjem Banovine u Jugoslaviju, Bosna i Hercegovina je podjeljenja u tri zone. Administrativna podjela države praćena je odgovarajućom podjelom poštanskih ureda, pa su tako uredi u Bosni i Hercegovini bili podređeni pošti, telegrafu i telefonu u Sarajevu, Splitu, Cetinju i Zagrebu.

Do početka drugog svjetskog rata poštanska mreža Bosne i Hercegovine sastojala se od 188 poštanskih ureda telegrafa i telefona, a u 1930-im godinama posebno je se počelo uspostavlanjem telefonske mreže, te su skromni počeci uvođenja automatske telefonske centrale zabilježeni u Sarajevu, na Ilidži i u Trebinju.

Nakon kraja drugog svjetskog rata i osnivanjem SFRJ direkcija PTT-a u Bosni i Hercegovini funkcionirala je u okviru Zajednice jugoslovenskog PTT-a (JPTT).

Do 1992. pružao je usluge cjelovite poštanske mreže poštanskog saobraćaja, telefonske mreže, telegrafske mreže, te moderne mreže za praćenje podataka.

Vrijeme Bosne i Hercegovine

uredi

Sticanjem nezavisnosti Bosne i Hercegovine od Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) početkom 1992. nastala je i potreba za državnim poštanskim preduzećem, pa je tako osnovano današnje preduzeće BH Pošta sa sjedištem u Sarajevu.

Tokom rata u BiH poštanska mreža Bosne i Hercegovine pretrpjela je ogromne štete, procijenjene na 900 miliona američkih dolara. Najveći simbol toga je i spaljenje zgrade glavne pošte u Sarajevu od Vojske Republike Srpske 2. maja 1992, kada je ona potpuno izgorjela.

Godine 1993. BH Pošta je ponovo postala član Svjetskog poštanskog saveza.

Potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma 1995, što je rezultiralo krajem rata u Bosni i Hercegovini, poštanska mreža Bosne i Hercegovine je podijeljena na tri javna operatera: Pošte Srpske na području Republike Srpske, Hrvatska pošta Mostar na području pod kontrolom Hrvatskog vijeća odbrane, te BH Pošta na području pod kontrolom Armije Republike Bosne i Hercegovine.

Dana 16. februara 1997. osnovana je Postbank BH - Poštanska banka Bosne i Hercegovine sa sjedištem u Sarajevu.[2]

 
Zgrada glavne pošte danas

Zbog različitosti usluga, odlukom vlade Federacije Bosne i Hercegovine 20. decembra dolazi se do podjele PTT-a Bosne i Hercegovine na BH Telecom i BH Poštu, koja od tada djeluju samostalno.

Osim toga, 2001. dolazi do završetka rekonstrukcije i adaptacije zgrade glavne pošte u Sarajevu, za koju je bio zadužen Ferhad Mulabegović, pa je ta zgrada ponovo postala sjedište BH Pošte.

Brza pošta

uredi

BH Pošta pod nazivom "Express Mail Service" (EMS) vrši usluge ekspresnog slanja pošiljki, tzv. Brze pošte, koja se sastoji osim normalne brze pošte, još od Hitne pošiljke i Vrlo hitnog paketa.[3]

  • Kao Hitna pošiljka se može predati svaka pošiljka, uputnica ili paket kao hitna ako sadrži lako pokvarljivu robu, dok se kao hitna pošiljka ne može predati za šire dostavno područje, poštanski pretianc i poste-restante. Osim toga, hitna pošiljka se šalje primaocu prije ostalih pošiljki.
  • Kao Vrlo hitan paket se može predati svaki bez obzira na vrstu i sadržaj, dok se paketi sa živim životinjama ili lako kvarljivom robom mora predati kao Vrlo hitan paket.

Od 1. februara 2010. BH Pošte usluge brze pošte vrše i na području u kojima kao javni poštanski operator djeluju Hrvatska pošta Mostar i Pošte Srpske, čime je obezbjeđeno pružanje EMS usluga za primaoce u čitavoj Bosni i Hercegovini.

 
Poslovnica BH Pošte u Sanskom Mostu

Od 1. oktobra 2016. na snagu stupa novi zajednički projekt Pošta Srpske, Hrvatske pošte Mostar i BH Pošte pod nazivom "Brze pošte na nivou BiH", koji omogućava da primaoc pošiljku ili paket dobije u maksimalno 24 sati, što do tada nije bilo slučaj.[4]

Elektronsko slanje novca

uredi
 
Poštansko sanduče BH Pošte

Od marta 2016. BH Pošta, u dogovoru sa Poštom Srbije i Poštom Crne Gore, pruži usluga elektronskog slanja i primanja novca iz svih poslovnica tih poštanskih operatera.[5] Slanje novca se vrši na šalteru pošte, bez otvaranja računa u banci, te se vrši isplata u roku od pola sata od momenta uplate.

Cijena usluge elektroskog slanja novca iznosi 3,66% od uplaćenog iznosa, koja ne smije iznositi manje od 8KM ili više od 50KM. Cijenu usluge samo plaća osoba, koja je poslala novac.[6]

BH Pošta planira vršiti usluge elektronskog slanja novca i sa drugim zemljama.

Zastupanje osiguranja

uredi

BH Pošta pruža i uslugu zastupanja osiguranja u svojim poslovnicama na području Zeničko-dobojskog kantona i Sarajevskog kantona. Od 15. decembra 2010. BH Pošta pruža tu uslugu u Kantonu Sarajevo, a od 8. marta 2011. u Zeničko-dobojskom kantonu. Trenutno BH Pošta zastupa Sarajevo osiguranje i Bosna-Sunce osiguranje.[7]

Finansijski rezulatati

uredi
Godina Prihod Finansijski rezultat
2002 88,7 miliona KM 3,5 miliona KM
2003[8] 86,7 miliona KM −1,3 miliona KM
2004[9] 88,4 miliona KM 3,4 miliona KM
2006 94,9 miliona KM 11 miliona KM
2007[10] 84 miliona KM 562.000 KM
2009 88,8 miliona KM 1 milion KM
2010[11] 91,7 miliona KM 1,4 miliona KM
2011 88,1 miliona KM −390.000 KM
2012[12] 84,7 miliona KM −891.000 KM
2013[13] 87,8 miliona KM 1,9 miliona KM
2014 93,8 miliona KM 5 miliona KM
2015[14] 90 miliona KM 4,1 miliona KM

Pozajmnica za penzije

uredi

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine je 20. maja 2016. na svojoj 54. održanoj sjednici odlučila pozajmiti ukupno 45 miliona KM od BH Pošte za Fond PIO/MIO Mostar, kako bi se obezbijedila sredstva za isplaćivanje penzija do kraja 2016. korisnicima koji penziju dobivaju od strane BH Pošte. Ta odluka izazvala je burne reakcije bosanskohercegovačke javnosti.[15]

Poštanski brojevi

uredi
Glavni članak: Spisak poštanskih brojeva BH Pošte

Spisak poštanskih brojeva 5 najvećih općina, u kojima djeluje BH Pošta:

  • Sarajevo 71000
  • Zenica 72101, 72102 i 72112
  • Tuzla 75001
  • Mostar 88104
  • Brčko 76120

Filatelistička izdanja

uredi
Glavni članak: Filatelija BH Pošte
 
Poštanska marka BH Pošte za 10 godina od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma

BH Pošta u svom programu izdanja poštanskih maraka razlikuje između Prigodnih poštanskih maraka i redovnih poštanskih maraka. BH Pošta je do sada i izdavala poštanske markice u saradnji sa drugim poštanskim operaterima, kao što su npr. Pošte Kuvajta ili Pošte Turske.

  • Prigodne poštanske marke su poštanske markice, koje su specijalno napravljeni povodom jednoga događaja, te se oni mogu kupiti samo u jednom određenom kvartalu.
  • Redovne poštanske marke su poštanske markice, koje se izdaju svake godine za jedan određeni događaj.

Redovne poštanske markice su (2016):

  • Praznici – Nova godina
  • Jezera – Panonska jezera u Tuzli
  • Kulturno-historijsko naslijeđe – Žuta tabija
  • Sigurnost u saobraćaju – Sigurnost građana na cestama
  • Most slobode – "Most ispod mosta"
  • Svjetski dan komunikacija i informacionog društva – Relej na brdu Hum
  • Sakralni objekti – Sulejmanija – Šarena džamija, Travnik
  • Nacionalni spomenici/kulturni krajolik – Plivska jezera sa kompleksom mlionova na Plivi kod Jajca

Također pogledajte

uredi

Reference

uredi
  1. ^ "Adis Šehić v.d. generalnog direktora BH Pošta". biznis.ba. 12. 12. 2023. Arhivirano s originala, 13. 12. 2023. Pristupljeno 13. 12. 2023.
  2. ^ "Javni poziv" (PDF). Pristupljeno 12. 9. 2016.
  3. ^ "JP BH Pošta". posta.ba. Pristupljeno 12. 9. 2016.
  4. ^ "BRZA POŠTA KUCA NA VRATA U ROKU OD 24 ČASA Poštari ruše granice i podele u BiH" (jezik: srpski). 29. 7. 2016. Pristupljeno 12. 9. 2016.
  5. ^ F.H (7. 3. 2016). "Novi način slanja i prijema novca elektronskim putem". tntportal. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  6. ^ "JP BH Pošta". www.posta.ba. Arhivirano s originala, 11. 9. 2016. Pristupljeno 12. 9. 2016.
  7. ^ "JP BH Pošta". www.posta.ba. Arhivirano s originala, 28. 9. 2016. Pristupljeno 12. 9. 2016.
  8. ^ "Javno preduzeće BH Pošte Sarajevo, 2003. godina" (PDF). saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  9. ^ "JP "BH Pošta" doo Sarajevo, 2004. godina" (PDF). saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala (PDF), 23. 12. 2005. Pristupljeno 12. 9. 2016.
  10. ^ "JP "BH Pošta" d.o.o., 2007.g" (PDF). saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  11. ^ "JP BH Pošta d.o.o. Sarajevo,2010.g." saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  12. ^ "JP BH Pošta d.o.o. Sarajevo za 2012.g". saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  13. ^ "Javno preduzeće BH Pošta za 2013. god". saifbih.ba. Ured za reviziju institucija Federacije Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  14. ^ "Javno preduzeće BH Pošta za 2015. god". saifbih.ba. Ured za reviziju institucija u Federaciji Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 12. 9. 2016.[mrtav link]
  15. ^ "VLADA FEDERACIJE BIH: BH Pošta će posuditi zavodu PIO 45 miliona za penzije". Arhivirano s originala, 22. 5. 2016. Pristupljeno 12. 9. 2016.

Vanjski linkovi

uredi
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=BH_Pošta&oldid=3558315"