UNPROFOR
UNPROFOR je akronim za "United Nations PROtection FORces" (Zaštitne Snage Ujedinjenih naroda) osnovane 21. februara 1992, Rezolucijom 743 Vijeća sigurnosti, a raspuštene 31. marta 1995. godine (proces povlačenja trajao je do decembra 1995. godine).
Misija je pokrivala područje "bivše" Jugoslavije (bez Slovenije) a glavnina snaga bila je raspoređena na teritorijama Hrvatske i Bosne i Hercegovine.
Glavni štab misije bio je smješten u Zagrebu.
U martu 1995. godine ukupno je bilo raspoređeno 38.599 pripadnika vojnog osoblja, uključujući 684 vojna posmatrača Ujedinjenih naroda. Osim njih, bilo je 803 pripadnika policije, 2.017 međunarodnog civilnog osoblja i 2.615 domaćeg civilnog osoblja.
Tokom misije poginulo je 213 osoba: 6 vojnih posmatrača, 198 drugih pripadnika vojnog osoblja, 3 pripadnika policije, 3 međunarodna civilna službenika i 3 domaća civilna službenika.
Ukupni troškovi misije iznosili su preko 4.5 milijardi dolara[1].
Mandat
urediUNPROFOR je u počektu trebao uspostaviti uslove (mir i bezbjednost) potrebne za sprovođenje pregovora kojim bi se riješila kriza u bivšoj Jugoslaviji.
- Hrvatska
Prvobitno uspostavljen u Hrvatskoj, UNPROFOR je imao zadatak da osigura da se tri tamošnje zaštićene zone demilitarizuju. Ubrzo su odgovornosti proširene i na tzv. "ružičaste zone", kontrolu prelaska ljudi i roba u zaštićenim zonama i praćenje demilitarizacije poluostrva Prevlaka na jugu Hrvatske i sporazuma o prekidu ratnih djejstava.
- Bosna i Hercegovina
S pogoršanjem situacije u BiH, UNPROFOR je proširen i na omogućavanje funkcioniranja aerodroma u Sarajevu i dostavu humanitarne pomoći, prvo u Sarajevo i okolinu a zatim i cijelu BiH. Mandat je uključivao i zaštitu konvoja, praćenje zabrane letenja i zaštitu tzv. zaštićenih zona - enklava. Mandat je uključivao i upotebu sile u samoodbrani i koordinaciju sa NATO-m uz upotrebu zračnih napada po odobrenju.
- Makedonija
U Makedoniji je UNPROFOR pratio i izvještavao o situaciji na graničnom području i eventualne opasnosti po stabilnost i integritet Makedonije.
Komandanti
urediImema komandanata UNPROFOR-a i period kada su bili vršili tu dužnost:
- General potpukovnik Satish Nambiar (Indija) - 5. mart 1992[2] - 2. mart 1993. godine[3]
- General potpukovnik Lars-Eric Wahlgren (Švedska) - 2. mart 1993[4] - juni 1993.
- General Jean Cot (Francuska) juni 1993 - mart 1994.
- General Bertrand de Sauville de La Presle (Francuska) mart 1994 - mart 1995. godine
- General Bernard Janvier (Francuska) - mart 1995 - januar 1996.
Spisak država koje su učestvovale u misiji UNPROFOR-a
urediTakođer pogledajte
urediReference
uredi- ^ [1]
- ^ Kronologija rata HIC, Zagreb 1998. ISBN 953-6058-11-1 str. 145
- ^ Kronologija rata HIC, Zagreb, 1998; ISBN 953-6058-11-1 str. 246
- ^ Kronologija rata HIC, Zagreb 1998. ISBN 953-6058-11-1 str. 246
