Sedmica

Sedmica ili hefta (turski: hafta), jeste jedinica za vrijeme duža od dana, a kraća od mjeseca. U većini modernih kalendara, uključujući gregorijanski kalendar, sedmica je period od sedam dana, kao i najduža konvencionalno korištena jedinica za vrijeme koja sadrži fiksni broj dana. Iako nema direktne astronomske veze, u širokoj je upotrebi kao jedinica za vrijeme.

Za sedmicu može da se kaže da formira nezavisan kalendar u kontinuitetu koji ide paralelno sa raznim drugim kalendarima. Međutim, neki kalendari su tako dizajnirani da se neki datum pojavljuje istog dana u sedmici svake godine. Ovo se može uraditi tako što će sedmica biti nezavisna od godine, sa nekim danima u svakoj godini koji ne pripadaju ni jednoj sedmici: predloženi Svjetski kalendar ima 52 tjedna i 1 ili 2 dodatna dana godišnje, dok je Francuski revolucionarni kalendar imao 36 sedmica od po 10 dana i 5 ili 6 dodatnih dana. Godina se također može napraviti da bude nezavisna o sedmici: bivši islandski kalendar je imao godine od 52 ili 53 sedmice.

Članak Dani u sedmici pokriva detaljno red i imena dana u tjednu.

Porijeklo sedmodnevne sedmice

Hindu civilizacija je bila poznata po konceptu sedmodnevne sedmice sa primjerima u Ramajani, svetom epu u Sanskrtu oko 300. p. n. e., gdje se spominje "Bhanu"-vaar, što znači nedjelja, "Soma"-vaar, što znači mjesečev dan i tako dalje. Stari Babilonci su poznati da su promatrali sedmodnevnu sedmicu, gdje je svaki dan bio posvećen različitom božanstvu. Značaj broja sedam dolazi iz babilonske astronomije. Postoji sedam nebeskih (svjetlećih) tijela koja su normalno vidljiva golim okom (Sunce, Mjesec i pet vidljivih planeta) i oni su povezali svako tijelo sa božanstvom. Biblijsko stvaranje također uključuje sedmodnevnu sedmicu, po kojem je Bog radio šest dana, a sedmog se odmarao, a Deset Božijih zapovijedi uključuju Božije upute za promatranje sedmice. Islamski kalendar također uključuje sedmodnevnu sedmicu.

Ostale teorije spekuliraju da je sedmodnevni period pojednostavljenje 1/4 lunarnog mjeseca

Kasnije upotrebe sedmice

Razne grupe stanovnika Rimskog carstva su usvojile sedmicu, pogotovo one koje su bile u istočnim dijelovima carstva, kao što je Egipat, gdje je u upotrebi bila sedmodnevna sedmica. U savremeno doba, Kršćani koji prate biblijska upute raširili su upotrebu sedmice zajedno sa svojom religijom.

Kako su rani Kršćani evoluirali od Židova do odvojene grupe, razne grupe su evoluirale i od proslavljanja i židovskog Sabata (subota) i prvog Gospodinovog dana (nedjelje) do proslavljanja samo nedjelje.

U ranom 4. vijeku, rimski car Konstantin I je regulirao upotrebu sedmice zbog problema mirijanskih upotreba raznih dana za religijske praznike i uspostavio je nedjelju kao dan za religijske praznike i odmor za sve grupe, a ne samo za Kršćane i ostale koji su već praznikovali nedjelju.

Židovi su zadržali svoju (najmanje) 800 godina dugu tradiciju praznikovanja subote. Kasnije, poslije uspostavljanja Islama, petak je postao dan praznikovanja te religije -- međutim islamska sedmica i dalje počinje nedjeljom, a završava se subotom, kao i židovska i kršćanska sedmica.

Sedmodnevna sedmica je uskoro postala praksa kod Kršćana, Židova i Muslimana. Poslije evropske kolonizacije i kasnijeg uspona globalnog korporacijskog biznisa, sedmodnevna sedmica je postala univerzalna u održavanju vremena, čak i u kulturama koje je nisu prakticirale ranije. Zbog dvodnevnog vikenda, neki moderni kalendari završavaju nedjeljom i počinju ponedjeljkom.

Činjenice i brojke

• 1 sedmica = 7 dana
• 1 sedmica = 168 sati = 10.080 minuta = 604.800 sekundi (osim kod prijelaza na ljetnjeg računanja vremena ili prijestupnih sekundi)
• 1 godina = 52 sedmice + 1 dan (2 dana u prestupnoj godini)
• 1 sedmica = 23% prosječnog mjeseca (skoro tačno)

U gregorijanskoj prosječnoj godini, postoji tačno 365,2425 dana, pa samim tim i 52,1775 sedmice (za razliku od julijanske godine od 365,25 dana, koja se ne dijeli ravnomjerno na sedmice). Postoji tačno 20871 sedmica u 400 gregorijanskih godina, tako da je 25. decembra 1601. godine bio utorak, isto kao i 25. decembar 2001.

Također pogledajte

• Kalendar
• Dani u sedmici

Vanjski linkovi

• Misteriozni sedmodnevni ciklus (engl.)

Bibliografija

Falk, Michael (1999). "Astronomical Names for the Days of the Week", Journal of the Royal Astronomical Society of Canada, Vol. 93, p.122. 1999JRASC..93..122F. [1]