Mladen Balorda
Mladen Balorda (Mostar, 1921 - Mostar, 15. Juli 1943), bio je jugoslavenski partizan i Narodni heroj Jugoslavije.[1]
| Mladen Balorda | |
|---|---|
| Rođenje | . Nedostaje parametar 1=mjesec! 1921. Mostar, Kraljevina Jugoslavija |
| Smrt | 15. juli 1943 (21–22 godine) Mostar, Kraljevina Jugoslavija |
| Ratovi | Drugi svjetski rat |
| Vojska | Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije |
| Jedinice | Mostarski partizanski bataljon, Deseta hercegovačka proleterska udarna brigada |
| Odlikovanja | Orden narodnog heroja |
Biografija
urediRođen je 1921. godine u Mostaru. Potiče iz radničke porodice. Poslije završene osnovne škole, upisao je zanatsku školu u kojoj je učio bravarski zanat. Kao mladi radnik je pristupio radničkom pokretu. U članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), primljen je 1940. godine, a nekoliko mjeseci kasnije i u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).
Ilegalac
urediPoslije Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije 1941. godine, Mladen je u okupiranom Mostaru, u ilegalnoj grupi u kojoj su bili Ahmet Pintul, Mehmed Trbonja, Adem Buć, po zadatku KPJ, radio na prikupljanju oružja, drugog vojnog i sanitetskog materijala i svega ostalog potrebnog za oružanu borbu. Jula 1941. godine vlasti NDH su ga sa porodicom deportovale u Srbiju, ali se Mladen septembra 1941. godine, zajedno sa jednim drugom vratio u Mostar. Mladenovog oca Dušana i brata Vasilija Nijemci su streljali u Kraljevu, prilikom masovnog streljanja građana oktobra 1941. godine.
Po povratku u Mostar nastavio je sa ilegalnim radom na istim zadacima. Kada se krajem 1941. godine Boračko-jezerski partizanski odred, koji je bio sastavljen u najvećem broju od Mostaraca, našao u teškoj situaciji zbog nedostatka municije, Mladen je kao ilegalac sa jednom grupom partizana iz odreda, upao u italijanski logor u Mostaru i iznio velike količine municije i odnio ih na Boračko jezero, područje koje je bilo pod partizanskom kontrolom. Nešto kasnije, krajem 1941. godine, zbog opasnosti od hapšenja, i sam je otišao u odred.
Ratnik
urediŠtab bataljona je svoje potrebe za raznim materijalom rješavao slanjem boraca u Mostar sa zadatkom da provaljuju u državna nadleštva i radnje neprijateljski raspoloženih trgovaca. Jednu takvu grupu predvodio je Mladen Balorda, a u grupi su bili: Mustafa Ćemalović Cimba, Rifat Frenjo, Alija Muratbegović Sice, Živko Papo Henći, Martin Raguž i Hasan Zahirović. O smještaju grupe u Mostaru brinuo se Hamid Vuk, a Safet Džinović obezbjeđivao je saradnju sa mjesnom organizacijom. Izveli su više noćnih akcija u kratkom vremenskom razmaku.
- Iz Doma narodnog zdravlja odnesene su dvije vreće vate, kanta vazelina, sterilizator i nešto sanitetskih instrumenata, četiri vreće brašna, kanta ulja i sanduk šećera. Prehrambene artikle preuzeo je Safet Džinović za ishranu boračkih porodica i ilegalaca u Mostaru, a sanitetski materijal otpremljen je na teritoriju bataljona.
- U tekstilnu trgovačku radnju Salih-age Demirovića, u centru grada, na Tepi, grupa je upala preko krova, obukla se u nova odijela i u vreće natrpala razne odjeće i zatim skladište odjeće u podrumu polila benzinom i zapalila ga. Sa svojim tovarom grupa je napustila radnju i otišla u kuću porodice Papo, gdje su s krova kuće posmatrali visok plamen koji je zahvatio zapaljenu radnju.
- U kafani »Lira« na Carini pokupljeno je oko 150 stolnjaka za zavoje, nešto kuhinjskog pribora i alkoholnih pića za bolnicu na Borcima
- U Paherovoj knjižari uzete su dvije vreće papira i raznog pisaćeg pribora za škole na slobodnoj teritoriji.[1]
Zbog svoje hrabrosti, često je učestvovao u specijalnim zadacima. U borbama s četnicima juna 1942. godine, jedna grupa boraca Mostarskog partizanskog bataljona bila je zarobljena i predata ustaškim vlastima u Konjicu. Međutim, grupa boraca bataljona predvođena Mehmedom Trbonjom, u kojoj je bio i Mladen, ušla je u Konjic, provalila u zatvor i oslobodila zarobljene drugove.
Prilikom zauzimanja Jajca, krajem novembra 1942. godine, Mladen se nalazio čelu svog voda i istakao se u zauzimanju bunkera. U toku Četvrte neprijateljske ofanzive, uoči napada na Prozor, Mladen se sa dva druga probio kroz neprijateljske položaje i zapalio jendnu kuću u gradu, što je izazvalo zabunu i demoralisaloo neprijatelja. Istakao se i kao zamenik komandanta Mostarskog bataljona u Petoj neprijateljskoj ofanzivi. Zahvaljujući njegovom rukovođenju, kod Nikšića je veći broj neprijateljskih vojnika izbačen iz stroja.
Kada je, 15. jula 1943. godine, nakon povratka bataljona na područje Mostara, pošao sa svojom grupom da izvede 80 novih boraca iz Mostara u Desetu hercegovačku udarnu brigadu, napadnuti su od 200 njemačkih vojnika u selu Kamena. U neravnopravnoj borbi uništena je Mladenova grupa, a on je teško ranjen, zarobljen i odmah potom bio sreljan u Mostarskom blatu.
Naslijeđe
urediJedna ulica u mostarskom naselju Carina nosi njegovo ime. Paraleno sa ovom ulicom je ulica koja nosi ime Hasana Zahirovića Laće, takođe narodnog heroja.[2]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije 23. jula 1952. proglašen je narodnim herojem Jugoslavije.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije (knjiga). Beograd: Mladost. 1975.