M101
105 mm haubica M2A1 (M101A1) je standardna laka haubica američke vojske u Drugom svjetskom ratu. Uvedena je u operativnu upotrebu 1941. godine te je prvi put upotrebljena na pacifičkom ratištu protiv Japana. M101 haubica predstavlja pogodno oružje za podršku pješadije zbog trenutno-fugasne municije čiji je domet do 11.27 km. Danas se koristi u preko 50 zemalja širom svijeta.
| 105 mm haubica M101 | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1941 - do danas |
| Korisnici |  Sjedinjene Američke Države |
| Ratovi | Drugi svjetski rat, korištena je u mnogo ratova |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Rock Island Arsenal |
| Varijante | M101, M101A1, C3, M56 |
| Opis oružja | |
| Težina | 2,260 kg |
| Dužina | 5.94 m |
| Dužina cijevi | 2.31 m |
| Visina | 1.73 m |
| Posada | 8 |
| Kalibar | 105 mm |
| Maks. domet | 11.27 km |
| Vertikalno polje djelovanja | -5° do 66° |
| Horizontalno polje djelovanja | 46° |
Upotreba
uredi
Zbog svih karakteristika koje posjeduje, te velike proizvodnje nalazi se u upotrebi velikog broja zemalja diljem svijeta. Njen kalibar 105 mm i municija postaju standard za artiljeriju NATO-a i frugih zemalja. 1962. godine oznaka M2A1 se mijenja u oznaku M101A1. Bila je upotrebljavana u američkoj vojsci tokom i nakon Korejskog i Vijetnamskog rata. Danas se ova haubica više ne upotrebljava u američkoj vojsci.
Kanadska vojska je koristila M2A1 haubicu pod oznakom C1 sve do 1997. godine kada je modernizovana kako bi joj se produžio radni vijek, danas nozi oznaku C3. Promjene su obuhvatale dužu cijev, jaču gasnu kočnicu, te smanjenje štita. M101 haubica se pored vojne upotrebe koristi kao sredstvo za kontroliranje lavina.
Korištena je od strane Francuske i Vijetnama tokom Prvog indokineskog rata.
Određen broj ovih haubica je dostavljen bivšoj Jugoslaviji tokom savezničke pomoći nakon 1948. godine, gdje su se proizvodile pod licencom kao M56 haubice 105 mm. Korištene su od svih strana tokom Rata u SFRJ.
M101 haubice se još uvijek nalaze u rezervi australske vojske iako su zamijenjene modernijim L118 i M198 haubicama.[1]
Verzije
uredi
- M1920 - prototip.[2]
- M1925E - prototip.[2]
- T2 - standardizirana kao M1.[2]
- M2(1934) - manje izmjene gasne komore.[2]
- M3 - manja haubica s kraćom cijevi.
- M101 - poslijeratna oznaka za M2A1
- M101A1 - poslijeratna oznaka za M101A1 i M101A2.
- M1920E - prototip.
- M1921E - prototip.
- M1925E - prototip.
- M1A1 - verzija s novim točkovima i gasnom kočnicom.[3]
- T3 - prototype.[2]
- XM124 & XM124E1 - prototip (1962-1965).
- M2A2 Terra Star Auxiliary Propelled Howitzer - prototip (1969-1977).
- M56 - jugoslavenska kopija.
- EVO-105 - južnokorejska kopija.
- C3- kanadska modifikacija.
Municija
uredi- HE - trenutno-fugasni projektil.
- HE - trenutno-fugasni tempirni projektil.
- HEAT - kumulativno projektil.[4]
- HC BE - dimni projektil.
- H - hemijski projetil.
Korisnici
uredi
Argentina
Bahrein
Bangladeš
Benin
Bosna i Hercegovina
Brazil
Burkina Faso
Čile
Dominikanska Republika
Ekvador
Filipini
Grčka
Gvatemala
Honduras
Hrvatska
Indija
Indonezija
Iran
Japan
Južna Koreja
Liban
Litvanija
Kamerun
Kanada
Kolumbija
Makedonija
Malezija
Maroko
Meksiko
Mjanmar
Nikaragva
Novi Zeland
Pakistan
Paragvaj
Peru
Portugal
Senegal
Tajland
Togo
Turska
Urugvaj
Reference
uredi- ^ Toohill, MAJ Ian (august 2009). "Mortars for Reserve Gunners" (PDF). 2nd Division, Army Reserves Public Affairs. The Bayonet. str. 10. Arhivirano s originala (PDF), 27. 2. 2012. Pristupljeno 6. 1. 2012.
- ^ a b c d e Hogg - Allied Artillery of World War Two, p 42-49.
- ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka
<ref>; nije naveden tekst za reference s imenomTM-9-2005 - ^ Technical Manual TM 9-1901, Artillery Ammunition, p 167-178.
Vanjski linkovi
uredi
- Two Guns For One, November 1942, Popular Science one of the earliest detailed public article published on the M101 Howitzer
- FAS Military Analysis Network