Zajednički predak
Zajednički predak, u evolucijskoj biologiji, opisuje kako je grupa organizama povezana sa najbližim zajedničkim pretkom. Postoje brojni dokazi zajedničkog porijekla, po kojima su sve životne forme na Zemlji potomci pradavnog univerzalnog pretka.
Zajednički preci između organizama različitih vrsta javljaju se tokom procesa specijacije, u kojem se nastaju nove vrste iz jedne predakačke populacije. Organizami koji dijele novije zajedničke pretke su genetički uže povezani. Najbliži zajednički predak svih današnjih živih organizama je posljednji univerzalni predak koja živio oko prije 3,9 milijardi godina. Dva najranija dokaza za život na Zemlji su grafiti za koje je utvrđeno da su biogeni, a potiču od prije 3,7 milijardi godina. Otkriveni su na Zapadnom Grenlandu, a fosili mikroba od prije 3,480.000.000 godina nađeni su u pješčenjacima Zapadne Australije. Današnji organizmi na Zemlji dijele zajedničku genetičku informaciju (univerzalnog zajedničkog pretka).[1][2]
Postojanje univerzalnog zajedničkog pretka, tokom evolucijskog procesa, prvi put je predložio Charles Darwin u knjizi "Postanak vrsta putem prirodnog odabiranja...", koja je završila sa
Postoji veličanstvo u pogledu porijekla života, sa svojih nekoliko ovlasti, nakon što je prvobitno udahnulo u nekoliko oblika ili u jedan
Tokom 1740-ih, Pierre-Louis Moreau de Maupertuis je izložio prvi poznati prijedlog u nizu eseja da su svi organizmi možda imali zajedničkog pretka, kao i da su se udaljili kroz slučajne varijacije i prirodnu selekcije. U Essai de Cosmologie, Maupertuis je napomenuo:
Moglo bi se reći da je, u slučajnosti kombinacija produkcije prirode, jer mora postojati nešto što karakterizira određeni odnos fitnes koji daje mogućnosti da se opstane, nije čudno da je ovaj fitnes prisutan u svim vrstama koje trenutno postoje? Priliku je , reklo bi se, proizvelo bezbrojno mnoštvo jedinki; mali broj se našao izgrađen na takav način da su dijelovi životinje bili u stanju zadovoljiti njene potrebe; u drugom beskonačno većem broju, nije bilo ni fitnesa, niti bitka: svi ovi potonji su stradali. Životinje koje nemaju usta ne mogu živjeti; drugima kojima nedostaju reproduktivni organa nisu se mogli sami održavati ... Vrste koje danas vidimo su samo najmanji dio onoga što je slijepa sudbina proizvla...
Godine 1790., Immanuel Kant je u "Kritik der Urtheilskraft" (Kritika sudbine) napisao da analogija oblika životinja podrazumijeva zajedničke izvorne vrste i, na taj način, zajedničke petke.
U 1795, djed Charlesa Darwina, Erasmus Darwin je pitao:
Previše hrabro je zamisliti, da u velikoj dužini vremena, od početka postojanja Zemlje, možda milione razdoblja prije početka historije čovječanstva, da li bi bilo previše hrabro zamisliti, da su sve toplokrvne životinje nastale iz jedne dnevne loze, šta je veliki prvi uzrok okončanja animalnosti, sa snagom sticanja novih dijelova i pojavom novih sklonosti, u režiji nadražljivosti, osjetljivosti, nasilja udruživanja; na taj način posjedovanje obaveze nastavka poboljšanja sopstvenih inherentnih aktivnosti, kao i poboljšanja tokom generacij na svoje potomstvo, svijet bez kraja?
Konačno, 1859. godine, Charles Darwin je objavio "Porijeklo vrsta...". Stavove o zajedničkom pretku u njoj su izraženi tako da je moguće da postoji samo jedan predak za sve oblike života.
Stoga sam trebao zaključiti iz analogija koje vjerovatno sva organska bića koja su ikada živjela na Zemlji, potomci su nekog primordijalnog jednog oblika, u kojui je život bio prvo udahnut.
Univerzalnost genetičkog koda
urediSvi poznati oblici života se temelje na istoj lepezi osnovnih biohemijskih procesa: kontroliranih putem genetičke informacije kodirane u DNK. Ona se prepisuje u strukturu iRNK, tj. sintezu protein i RNK - enzima, koji zatim kontroliraju stvaranje ostalih proteina u ribosomima, sa ATP, NADPH kao i drugim izvorima energije, itd. Nadalje, genetički kod po kojem se DNK informacija prevodi u strukturu proteina, je gotovo identična za sve poznate oblike života, od bakterija i archaea da životinja i biljaka. Univerzalnost ovog koda se generalno smatra kao definitivni dokaz u prilog teorije univerzalnog zajedničkog porijekla. Analiza malih razlika u genetičkom kodu također pruža podršku za univerzalnost zajedničkog pretka. Primjer bi bio citohrom c, koji je zajednički za većinu organizama.
Selektivno neutralna sličnost
urediSličnosti koje nemaju adaptivni relevantnost ne mogu se objasniti konvergentnom evolucijom, te stoga pružaju uvjerljiv podršku za teoriju univerzalnog zajedničkog porijekla.
Takvi dokazi dolaze iz dva područja:
Proteini sa istom trodimenzionalnom strukturom ne moraju imati identične aminokiselinske sekvence; nevažna sličnost između sekvenci je dokaz zajedničkog porijekla. U nekim slučajevima, postoji nekoliko kodona (DNK trojki) koji kodiraju istu aminokiselinu. Prema tome, ako se dvije vrste koriste iste kodon na istom mjestu da preciziraju ugradnju aminokiseline koja može biti predstavljena putem više od jednog kodona, to je dokaz za postojanje nedavnog zajedničkog pretka.
Ostale sličnosti
urediUniverzalnost mnogih aspekta ćelijskog života često daju podršku uvjerljivim dokazima. Ove sličnosti uključuju energent adenozin trifosfat (ATP), kao i činjenica da su sve aminokiseline koje se nalaze u proteinima lijevi izomeri. Moguće je, međutim, da su ove sličnosti rezultirale po zakonima fizike i hemije, prije nego od univerzalnog zajedničkog porijekla i zbog toga su rezultirale konvergentnom evolucijom.
Filogenetska stabla
urediFilogenetsko stablo na osnovu rRNK gena.
Još jedan važan dokaz zajedničkog pretka je mogućnost izgradnje detaljnih filogenetskih stabala (to jest, "genealoškog stabla" vrsta), mapiranja predložene podjele i zajedničkih predaka svih živih vrsta. U 2010. godini naprevljena je analiza raspoloživih genetičkih podataka za mapiranje filogenetskih stabala, koja daje "čvrstu kvantitativnu podršku za jedinstvo života...
Sada postoji snažna kvantitativna podrška, formalnog testa za jedinstvo života.
Tradicijski, ova stabla su izgrađena pomoću morfoloških metoda, kao što su izgled, embriologija itd. Odnedavno, bilo je moguće rekonstruirati ova stabala primjenom molekulskihpodataka, na osnovu sličnosti i razlike između genetičke i proteinske sekvence. Sve ove metode proizvode u suštini slične rezultate, iako većina genetičkih varijacija nema uticaja na spoljnu morfologiju. To da se filogenetska stabla na osnovu različitih tipova informacija međusobno slažu, je jak dokaz pravog osnova zajedničkog porijekla.
Reference
uredi- ^ Hartl D., Jones E. (2005): Genetics: Analysis of genes and genomes, 6th Edition, Jones & Bartlett, New York, ISBN 0-7637-1511-5
- ^ Lawrence E. (1999): Henderson's Dictionary of biological terms. Longman Group Ltd., London, ISBN 0-582-22708-9.