Hadžijska džamija

Hadžijska džamija
Hadžijska džamija
	Hadžijska džamija u Sarajevu
	Lokacija džamije u Sarajevu
Osnovne informacije
Lokacija	Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Geografske koordinate	43°51′30″N 18°26′05″E / 43.858463°N 18.434804°E
Religija	Islam
Općina	Stari Grad
Država	Bosna i Hercegovina
Administracija	Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini
Oznaka baštine	Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine
Arhitektonski opis
Arhitektonski tip	Džamija
Arhitektonski stil	osmanlijski
Osnivač	Vekil Harč Mustafa
Dovršeno	1561.
Specifikacije
Munare	1

Vekil Harčova džamija, poznatija kao Hadžijska džamija, sarajevska je džamija koja se nalazi u naselju Alifakovac na lijevoj obali rijeke Miljacke. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine na sjednici održanoj od 3. do 9. maja 2005. godine je donijela odluku, kojom se graditeljska cjelina Hadžijska (Vekil Harčova) džamija proglašava nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.^[1]

Historija

Džamiju je sagradio Vekil Harč Mustafa, intendant (vekil-harč) Gazi Husrev-bega, u periodu između 1541. i 1561. godine. Džamija se nalazila u središtu mahale mesdžida Vekil Harč Mustafe. Mahala je nastala između 1540. i 1545. godine. Vekil-Harčova džamija pripada jednoprostornim džamijama sa otvorenim trijemom, četvorovodnim krovom i kamenom munarom. Zidana je od kamena, ćerpića i drveta, te spada među ljepše i prostranije džamije sa dimenzijama 12x12 m. Svoje ime je dobila po tome što su ispred ove džamije, prema običaju, ispračane sarajevske hadžije koji bi prethodno obavili namaz (molitvu) u džamiji za sretan put. Nakon toga hadžije bi preko Alifakovca i Kozje ćuprije odlazile u Mekku na hadžiluk (hodočašće). Osim Vekil Harč Mustafe, ova džamija je imala više dobrotvora. Stanovnik ove mahale, sarajevski muftija Mehmed Šakir ef. Mujidović je 1846. godine zavjetovao u korist džamije jedan dućan sa magazom. Hadži Mustajbeg Bešlija (-1799.), bogati sarajevski trgovac, je pored džamije sagradio mekteb i pekaru, koji su uništeni poslije Prvog svjetskog rata. U blizini džamije se nekada nalazila Džumišića medresa, poznata kao Drvenija medresa, zbog drvenog mosta koji se nalazio ispred džamije. Prilikom pohoda Eugena Savojskog na Sarajevo u oktobru 1697. godine, džamija je u potpunosti izgorjela, ali su je stanovnici ove mahale vrlo brzo popravili.^[2]^[3]

Godine 1800. kadija Mustafa Fejzi ef. Mostarac je sagradio kamenu česmu sa lijeve strane ulaznih vrata džamije. Na ploči iznad česme uklesan je natpis u nesh-talik pismu. Sačuvani natpis ima formu pjesme koja je napisana na turskom jeziku:

Vlasnik ovog dobra je sin Mostarca Hamdi-efendije, muderisa, Mustafa-Fejzi, kadija u mjestu Binfše, koji obnovi ovu česmu.
Oni koji budu pili vodu poput vode Kevsera (vrelo u raju) reći će:
Neka Uzvišeni primi ovo dobro djelo.
Prispjeo je Hašim i izreče joj kronogram:
Dobrotvor je zaslužio raj Firdevs. Godina 1215. (1800/01)^[4]

Godine 1938. hadži Hasan-aga Neziragić dao je nalog da se obnovi džamija. Tom prilikom izmijenjena je drvena krovna konstrukcija, a pokrov od ćeremita zamijenjen je crvenim crijepom. Zamijenjene su sofe i musandera, te je izvršena opravka polomljenih i oštećenih nišana u haremu džamije. Nad ulazom džamije nalazi se natpis o ovoj obnovi. Posljednja veća obnova se desila 1959. godine, kada je postojeći dvorišni zid zamijenjen novim zidom. Uz džamiju se nalazi groblje sa 51 nišana, od kojih 23 nišan ima natpise. Najstariji nišan datira iz 1731. godine, a najmlađi iz 1873. godine. U ovome groblju je ukopan osnivač džamije Vekil Harč Mustafa, kao i braća Morić (hadži Mehmed Morić i Ibrahimaga Morić) - vođe desetogodišnje pobune protiv osmanske vlasti koji su pogubljeni 1757. godine u Sarajevu.^[1]^[5]

Galerija

Vekil Harčova (Hadžijska) džamija
Česma uz Hadžijsku džamiju
Mezarje uz Hadžijsku džamiju

Reference

^ ^a ^b "Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika". old.kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 25. 4. 2022.
^ Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 337, Veselin Masleša
^ Kemura, šejh Sejfudin, (1913), Sarajevske džamije i druge javne zgrade turske dobe, str. 82-91
^ Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 346-347, Veselin Masleša
^ Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 337, 339-340, Veselin Masleša

[old.kons.gov.ba-1] "Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika". old.kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 25. 4. 2022.

[2] Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 337, Veselin Masleša

[3] Kemura, šejh Sejfudin, (1913), Sarajevske džamije i druge javne zgrade turske dobe, str. 82-91

[4] Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 346-347, Veselin Masleša

[5] Mujezinović, Mehmed, (1974), Islamska epigrafika BiH, knjiga 1, str. 337, 339-340, Veselin Masleša

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]