Enciklopedija šahovskih otvaranja

Enciklopedija šahovskih otvaranja (ili ECO, prema engleskom akronimu od Encyclopædia of Chess Openings) jest klasifikacijski sistem za početne poteze u šahovskoj partiji. Sastoji se od pet tomova (sad postoji i računarska baza podataka) koji opisuju šahovska otvaranja. Potezi su uzeti iz stotina hiljada partija između majstora te analiza objavljivanih u Šahovskom informatoru od 1966, a zatim su ih razvrstali poznati šahisti. Glavni urednik jest Aleksandar Matanović. I ECO i Šahovski informator objavljuje srbijanska kompanija Šahovski informator. Ova otvaranja obično su prikazana u ECO tabeli, koja koncizno prezentira najbolje početne poteze.

ECO, tom E. Prvi red poteza znači da tom sadrži otvaranja koja počinju potezima 1.d4 Sf6 2.c4 e6. Drugi red znači da sadrži otvaranja s potezima 1.d4 Sf6 2.c4 g6, bez ranog ...d5.

Knjige sadrže samo malo teksta, koji je na osam jezika. Većinu čine dijagrami pozicija i poteza u međunarodnoj algebarskoj notaciji, s posebnim simbolima za komentare o potezima (pogledajte Simboli u šahovskoj anotaciji).

Umjesto tradicionalnih imena za otvaranja, ECO je razvila jedinstveni sistem kodova koji su prihvatile i ostale šahovske publikacije. Postoji pet glavnih kategorija, od "A" do "E", od kojih je svaka podijeljena u 100 potkategorija.

ECO kod zaštićena je robna marka kompanije Šahovski informator.

Obuhvaćena otvaranja

Tom A: Bočna otvaranja

• Englesko otvaranje
• Benoni odbrana
• Holandska odbrana
• Rétijevo otvaranje
• Benkov gambit
• Staroindijska odbrana
• Birdovo otvaranje
• Nepravilna otvaranja itd.

Tom B: Poluotvorene partije mimo Francuske odbrane

• Sicilijanska odbrana
• Caro–Kann odbrana
• Pircova odbrana
• Aljehinova odbrana
• Moderna odbrana
• Skandinavska odbrana itd.

Tom C: Otvorene partije i Francuska odbrana

• Španska partija
• Francuska odbrana
• Ruska odbrana
• Kraljev gambit
• Philidorova odbrana
• Italijanska (Italijanska partija, Evansov gambit i Odbrana dva skakača)
• Škotska partija
• Igra četiri skakača itd.

Tom D: Zatvorene i Poluzatvorene partije

(uključujući Grünfeldovu, ali ne i ostale indijske odbrane)

• Damin gambit
  • Prihvaćeni
  • Odbijeni (Slavenska, Ortodoksna, Tarrascheva, Tartakowerova, Albinov protivgambit itd.)
• Grünfeldova odbrana
• Igra daminog pješaka itd.

Tom E: Indijske odbrane

(mimo Grünfeldove i Staroindijske)

• Nimcoindijska odbrana
• Damina indijska odbrana
• Kraljeva indijska odbrana
• Katalonska partija
• Bogoindijska odbrana itd.

Glavni ECO kodovi

Glavni članak: Spisak šahovskih otvaranja

A

• Prvi potezi bijelog mimo 1.e4, 1.d4 (A00–A39)
• 1.d4 bez 1...d5, 1...Sf6: atipični odgovori na 1.d4 (A40–A44)
• 1.d4 Sf6 bez 2.c4: atipični odgovori na 1...Sf6 (A45–A49)
• 1.d4 Sf6 2.c4 bez 2...e6, 2...g6: atipični indijski sistemi (A50–A79)
• 1.d4 f5: Holandska odbrana (A80–A99)

B

• 1.e4 bez 1...c5, 1...e6, 1...e5 (B00–B09)
• 1.e4 c6: Caro–Kann odbrana (B10–B19)
• 1.e4 c5: Sicilijanska odbrana (B20–B99)

C

• 1.e4 e6: Francuska odbrana (C00–C19)
• 1.e4 e5: Dvostruka igra kraljevog pješaka (C20–C99)

D

• 1.d4 d5: Dvostruka igra daminog pješaka (D00–D69)
• 1.d4 Sf6 2.c4 g6 sa 3...d5: Grünfeldova odbrana (D70–D99)

E

• 1.d4 Sf6 2.c4 e6: indijski sistemi s ...e6 (E00–E59)
• 1.d4 Sf6 2.c4 g6 bez 3...d5: indijski sistemi s ...g6 (osim Grünfeldove) (E60–E99)

Prvo izdanje

Prva izdanja objavljena su u sljedećim godinama:

• Tom A: 1979.
• Tom B: 1975.
• Tom C: 1974.
• Tom D: 1976.
• Tom E: 1978.

Tom D (1976) Kod Autor 00–01 Bagirov, Vladimir 94–95 Bagirov, Vladimir 60–65 Barcza, Gedeon 60–65 Florian, Tibor 70–79 Botvinik, Mihail 98–99 Botvinik, Mihail 70–79 Abramov, Lev 98–99 Abramov, Lev 56–57 Bukić, Enver 02–05 Cvetković, Srđan 02–05 Sokolov, Vladimir 31–32 Euwe, Max 50–55 Filip, Miroslav 45–46 Gheorghiu, Florin 45–46 Samarian, Sergiu 38–39 Gipslis, Aivars 80 Gipslis, Aivars 90–91 Gipslis, Aivars 58–59 Hort, Vlastimil 66–69 Judovič, Mihail 85–89 Karpov, Anatolij 43–44 Korčnoj, Viktor 47–49 Korčnoj, Viktor 15–19 Kotov, Aleksandar 33–34 Larsen, Bent 30 Matanović, Aleksandar 35–36 Matanović, Aleksandar 30 Ugrinović, Dragan 35–36 Ugrinović, Dragan 25 Matulović, Milan 25 Krnić, Zdenko 06–09 Minev, Nikolaj 37–38 Minev, Nikolaj 40–42 Parma, Bruno 26–29 Polugajevski, Lev 96–97 Smislov, Vasilij 10–14 Suetin, Aleksej 20–24 Tajmanov, Mark 81–84 Uhlmann, Wolfgang 92–93 Uhlmann, Wolfgang

Tom E (1978) Kod Autor 00–05 Averbah, Jurij 00–05 Neishtadt, Yakov 32–37 Bagirov, Vladimir 67–69 Boleslavski, Isak 67–69 Ljepeškin, Vladimir 27–29 Botvinik, Mihail 47–49 Botvinik, Mihail 27–29 Abramov, Lev 47–49 Abramov, Lev 97–99 Byrne, Robert 97–99 Mednis, Edmar 90–92 Euwe, Max 46 Filip, Miroslav 56–59 Filip, Miroslav 10–11 Gipslis, Aivars 20–23 Gipslis, Aivars 95–96 Vlastimil Hort 54–55 Ivkov, Borislav 52 Judovič, Mihail 83–84 Karpov, Anatolij 83–84 Razuvajev, Jurij 43 Kotov, Aleksandar 50–51 Kotov, Aleksandar 06–07 Krnić, Zdenko 93–94 Krnić, Zdenko 06–07 Cvetković, Srđan 93–94 Cvetković, Srđan 85–86 Larsen, Bent 87–89 Lilienthal, Andor 87–89 Florian, Tibor 08–09 Matanović, Aleksandar 15–19 Matanović, Aleksandar 08–09 Ugrinović, Dragan 15–19 Ugrinović, Dragan 70–72 Minev, Nikolaj 76–79 Minev, Nikolaj 24–26 Parma, Bruno 53 Parma, Bruno 14 Polugajevski, Lev 73–75 Polugajevski, Lev 80–82 Razuvajev, Jurij 12–13 Suetin, Aleksej 30–31 Tajmanov, Mark 40–45 Tajmanov, Mark 60–63 Uhlmann, Wolfgang 38–39 Unzicker, Wolfgang 64–66 Wade, Robert

Drugo izdanje

Druga izdanja objavljena su u sljedećim godinama:

• Tom A: 1996.
• Tom B: 1984.
• Tom C: 1981.
• Tom D: 1987.
• Tom E: 1991.

Tom B (1984)

Kod	Autor
04–05	Bagirov, Vladimir
18–19	Bagirov, Vladimir
13–14	Botvinik, Mihail
13–14	Abramov, Lev
10	Filip, Miroslav
12	Filip, Miroslav
15	Filip, Miroslav
17	Filip, Miroslav
36–39	Filip, Miroslav
70–79	Geler, Efim
95–99	Gipslis, Aivars
20–21	Gufeld, Eduard
23–26	Gufeld, Eduard
02–03	Hort, Vlastimil
80–85	Kasparov, Gari
30–31	Korčnoj, Viktor
34–35	Korčnoj, Viktor
28–29	Krnić, Zdenko
87	Krnić, Zdenko
28–29	Cvetković, Srđan
00–01	Larsen, Bent
16	Larsen, Bent
60–69	Matanović, Aleksandar
60–69	Ugrinović, Dragan
06	Minev, Nikolaj
11	Minev, Nikolaj
57	Nunn, John
88–89	Nunn, John
07–09	Parma, Bruno
44	Polugajevski, Lev
50–53	Polugajevski, Lev
86	Polugajevski, Lev
90–94	Polugajevski, Lev
96	Polugajevski, Lev
27	Suetin, Aleksej
54–56	Suetin, Aleksej
58–59	Suetin, Aleksej
22	Svešnjikov, Jevgenij
33	Svešnjikov, Jevgenij
40–43	Tajmanov, Mark
45–49	Tajmanov, Mark
32	Uhlmann, Wolfgang

Također pogledajte

• Spisak knjiga o šahu
• Knjiga o otvaranju

Reference

• Matanović, Aleksandar; Molorović, Milivoje; Božić, Aleksandar (1971). "Classification of Chess Openings". Šahovski informator. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
• Abramov, Lev (1984). Encyclopedia of Chess Openings, volume B (2. izd.). Beograd: Šahovski informator. ISBN 0-7134-3716-2.

Vanjski linkovi

• Veb-stranica izdavača. "Encyclopaedia of Chess Openings". Arhivirano s originala, 4. 8. 2011. Pristupljeno 27. 9. 2013.
• Veb-stranica izdavača. "ECO codes". Arhivirano s originala, 10. 1. 2012. Pristupljeno 27. 9. 2013.
• Bill Wall. "ECO codes with names". Arhivirano s originala, 26. 10. 2009. Pristupljeno 27. 9. 2013.
• Svjetska federacija za dopisni šah. "ECO codes with names". Arhivirano s originala, 19. 4. 2009. Pristupljeno 27. 9. 2013.
• Chess Archaeology. "ECO codes with names".
• Kompletan spisak šahovskih otvaranja razvrstanih po ECO kodu
• Pretraživa baza podataka ECO otvaranja