Brzo klizanje na dugim stazama

**Brzo klizanje na dugim stazama**
Brzo klizanje na dugim stazama
	Shannon Rempel 2007.
Najviša upravna organizacija	ISU
Karakteristike
Kontakt	no
Kategorija	pojedinačni sport
Oprema	klizaljke, kombinezon, rukavice
Mjesto	klizalište
Država ili regija	Holandija, Norveška, SAD, Kanada, Njemačka, Belgija, Italija, Rusija, Japan, Južna Koreja
Olimpijski sport	1924.

Brzo klizanje na dugim stazama je olimpijski sport u kojem takmičari nastoje u što kraćem vremenu preći određenu udaljenost. Ono je i rekreativni sport. Uživa veliku popularnost u Holandiji, a šampioni su kroz historiju dolazili i iz Austrije, Češke, Finske, Italije, Japana, Južne Koreje, Kanade, Kine, Norveške, Njemačke, Poljske, Rusije, SAD-a i Švedske. Brzoklizači dostižu maksimalnu brzinu od oko 60 km/h.

Historija

Razvoj ISU-a

Jaap Eden, prvi službeni svjetski prvak

Organizirane utrke na klizaljkama razvile su se u 19. stoljeću. Norveški klubovi bili su domaćini raznih takmičenja od 1863, a utrke u Christianiji (današnjem Oslu) privlačile su i petocifren broj gledalaca.^[1] 1884. godine Norvežanin Axel Paulsen proglašen je amaterskim svjetskim prvakom nakon pobjeda na takmičenjima u SAD-u. Pet godina kasnije jedan sportski klub iz Amsterdama organizirao je brzoklizačko takmičenje koje je nazvao svjetskim prvenstvom, s učesnicima iz Rusije, SAD-a i Ujedinjenog Kraljevstva i, naravno, Holandije. Internationale Eislauf Vereinigung, danas poznat kao Međunarodni klizački savez (International Skating Union – ISU), osnovan je na sastanku predstavnika 15 država u Scheveningenu 1892. i to je bio prvi svjetski savez u nekom zimskom sportu. Nederlandse Schaatsrijderbond (Holandski klizački savez) osnovan je 10 godina ranije^[2] i organizirao je svjetska prvenstva 1890. i 1891.^[3] Takmičenja su održana na stazama različitih dužina – meč između Paulsena i Remkea van der Zeea iz 1885. održan je na stazi dužine 6/7 milje (1400 m) – ali ISU je 1892. standardizirao dužinu staze od 400 m, kao i dužine utrka za svjetska prvenstva: 500, 1500, 5000 i 10.000 m. Klizači su utrke počinjali u parovima, svaki u svojoj traci, koje su mijenjali u svakom krugu kako bi svaki klizač prešao istu udaljenost. Ovo je ono što je danas poznato kao brzo klizanje na dugim stazama. Takmičenja su bila isključivo za klizače amatere i to je sprovođeno kao pravilo. Peter Sinnerud diskvalificiran je zbog profesionalizma 1904. i izgubio titulu svjetskog prvaka.

Svjetski rekordi na dugim stazama prvi put su registrirani 1891. i rapidno su poboljšavani. Jaap Eden popravio je svjetski rekord na 5000 m za pola minute na Evropskom prvenstvu 1894. Ovaj rekord trajao je 17 godina, a trebalo je 50 godina da bude popravljen za još pola minute.^[4]^[5]

Elfstedentocht

Snimak Elfstedentochta 1954. s komentarom na holandskom jeziku

Elfstedentocht (hol. Turneja /kroz/ 11 gradova) organiziran je kao takmičenje 1909. i održava se u nepravilnim intervalima, kad god se led na ruti smatra dovoljno dobrim. Druge utrke na otvorenom razvile su se kasnije; Sjeverna Holandija bila je domaćin jedne 1917, ali prirodni uvjeti leda u Holandiji rijetko su bili pogodni za klizanje. Elfstedentocht je održan 15 puta u periodu od skoro 100 godina od 1909, a prije no što je vještački led postao dostupan 1962. nacionalna prvenstva održana su u 25 godina između 1887, kad je u Slikkerveeru organizirano prvo prvenstvo, i 1961. Otkako je vještački led postao uobičajen u Holandiji, holandski brzoklizači nalaze se u svjetskom vrhu u brzom klizanju na dugim stazama i maratonskom brzom klizanju.

Drugo rješenje da se maratonske utrke i dalje održavaju na prirodnom ledu preraslo je u Alternativni Elfstedentocht, čije se utrke održavaju u drugim državama, poput Austrije, Finske ili Kanade i svi najbolji maratonski brzoklizači, kao i hiljade rekreativaca, putuju iz Holandije na lokacije gdje se utrka održava. Prema Jaapu Bloembergenu, novinaru NRC Handelsblada, država "poprimi karnevalski izgled" tokom međunarodnih klizačkih prvenstava^[6], uprkos činjenici da "ljudi van države nisu naročito zainteresirani".^[7]

Zimske olimpijske igre

Na Olimpijskom kongresu 1914. delegati su se složili da se brzo klizanje uvrsti na OI 1916. nakon što je umjetničko klizanje uvršteno na OI 1908. Međutim, Prvi svjetski rat prekinuo je sve planove za olimpijsko takmičenje i brzo klizanje ušlo je u olimpijski program tek 1924. kao dio Sedmice zimskih sportova u Chamonixu, kojoj je retroaktivno dodijeljen olimpijski status. Prvu zlatnu olimpijsku medalju osvojio je Charles Jewtraw iz Lake Placida iako je nekoliko Norvežana tvrdilo da je Oskar Olsen imao brže vrijeme. Problemi s mjerenjem vremena na 500 m bili su stalni problem sve do pojave elektroničkih satova u 1960-ima; tokom utrke na 500 m na ZOI 1936. sugerirano je da je pobjedničko vrijeme Ivara Ballangruda bilo skoro sekundu brže. Finska je osvojila ostale 4 zlatne medalje 1924, uz pobjede Clasa Thunberga na 1500 i 5000 m te u višeboju. To je bio prvi i jedini put da je u brzom klizanju dodijeljena zlatna olimpijska medalja u višeboju.

Norveški i finski brzoklizači osvojili su sve zlatne medalje na svjetskim prvenstvima u međuratnom periodu, dok su se na evropskim prvenstvima do pobjedničkog postolja uspjeli probiti Austrijanci i Latvijci. Međutim, utrke u Sjevernoj Americi često su se održavale s masovnim startom, slično maratonskim utrkama u Holandiji, ali olimpijske utrke morale su se klizati na četiri udaljenosti koje je odobrio ISU. Savez je odobrio i prijedlog da utrke na ZOI 1932. u Lake Placidu budu s masovnim startom i Amerikanci su osvojili sve 4 zlatne medalje. Kanada je osvojila 5 medalja (sve srebrne i bronzane) dok je aktualni svjetski prvak Thunberg ostao kod kuće u znak protesta protiv ovakvog formata utrka. Na SP-u održanom neposredno nakon ZOI-a, bez učešća američkih prvaka, norveški takmičari pobijedili su u sve 4 utrke i zauzeli prva 3 mjesta u poretku višeboja.

Čelni ljudi brzog klizanja u Norveškoj, Švedskoj, Finskoj i Japanu uložili su protest Američkom olimpijskom komitetu osudivši način takmičenja i izrazivši želju da se utrke s masovnim startom više nikad ne održe na Olimpijskim igrama. Ipak, ISU je 1967. prihvatio ogranak brzog klizanja na kratkim stazama, s masovnim startom, organizirao međunarodna takmičenja počevši od 1976. i doveo ga nazad na Olimpijske igre 1992.

Ženska takmičenja

1930-ih godina ISU je počeo prihvatati učešće žena u brzoklizačkim takmičenjima. Iako su u Sjevernoj Americi ženske utrke bile održavane već neko vrijeme, a na ZOI 1932. kao demonstracijsko takmičenje, ISU nije organizirao službena takmičenja do 1936. Ipak, Zofia Nehringowa postavila je prvi službeni svjetski rekord 1929. Žensko brzo klizanje nije bilo popularno; u norveškoj knjizi Skøytesportens stjerner (Zvijezde brzog klizanja) iz 1971. nije spomenuta nijedna brzoklizačica na skoro 200 stranica knjige iako su se žene dotad takmičile već 30 godina. Otad je ženskim brzim klizanjem na dugim stazama dominirala Istočna Njemačka, a kasnije ujedinjena Njemačka, osvojivši 15 od 35 zlatnih olimpijskih medalja od 1984.

Tehnički razvoj

Brzoklizač u kombinezonu koji pokriva cijelo tijelo

Vještački led pojavio se na ZOI 1960. i utrke na jezeru Misurini 1956. bila su posljednja olimpijska takmičenja održana na prirodnom ledu. 1960. održana su i prva olimpijska takmičenja za žene. Lidija Skobljikova osvojila je 2 zlatne medalje 1960. i čak 4 1964.

Klap-klizaljka, novi tip klizaljke, koji je ušao u široku upotrebu tokom 1990-ih

Razvijeni su i aerodinamičniji kombinezoni, a pionir u njihovoj upotrebi bio je Švicarac Franz Krienbühl, koji je zauzeo 8. mjesto na 10.000 m 1976. u dobi od 46 godina.^[8] Nakon izvjesnog vremena državne reprezentacije preuzele su na sebe razvoj kombinezona, koji se koriste i na kratkim stazama, iako bez kapuljače – umjesto njih brzoklizači na kratkim stazama nose kacige pošto su padovi u utrkama s masovnim startom mnogo češći. Kombinezoni i klizanje u dvorani, kao i klap-klizaljke, pomogli su da se svjetski rekordi na dugim stazama znatno poprave; od 1971. do 2009. prosječna brzina u utrkama muškaraca na 1500 m porasla je sa 45 na 52 km/h. Slična povećanja brzine zabilježena su i na ostalim udaljenostima.

Profesionalizam

Nakon sezone 1972. evropski brzoklizači na dugim stazama osnovali su profesionalnu ligu, Međunarodnu brzoklizačku ligu, u kojoj su, između ostalih, učestvovali Ard Schenk, osvajač triju zlatnih olimpijskih medalja 1972, 5 Norvežana, još 4 Holanđanina, 3 Šveđanina i još nekoliko brzoklizača. Jonny Nilsson, svjetski prvak 1963. i osvajač zlatne olimpijske medalje, bio je pokretačka snaga lige, koja je ukinuta 1974. iz ekonomskih razloga, a ISU je također isključio staze koje su bili domaćini profesionalnih utrka iz budućih međunarodnih prvenstava.^[9] ISU je kasnije organizirao vlastiti Svjetski kup s novčanim nagradama, a potpuno profesionalni timovi razvili su se u Holandiji tokom 1990-ih, što je dovelo do dominacije Holanđana u muškim utrkama; jedini izazov bili su im japanski sprinteri na 500 m i američki klizači na inline koturaljkama koji su se prebacili na brzo klizanje na dugim stazama kako bi osvojili olimpijsko zlato.

Utrke

Sve utrke održavaju se u parovima, a za njih se koriste 2 trake. Takmičari na nadlaktici nose vrpcu čija boja označava traku u kojoj je takmičar startao: bijelu za unutrašnju i crvenu za vanjsku. Na drugom pravcu takmičari mijenjaju trake kako bi svaki prešao istu udaljenost. Kad oba takmičara izađu iz krivine u istom trenutku, onaj koji je trenutno u unutrašnjoj traci mora pustiti protivnika da prođe. Ovo obično ne uzrokuje nikakve probleme pošto se onaj koji je u unutrašnjoj traci općenito kreće dosta brže od onoga u vanjskoj.

Ponekad se primjenjuje i kvartetni start, iz praktičnih razloga, kako bi više takmičara moglo završiti svoju utrku unutar određene količine vremena. U ovom slučaju na stazi se nalaze 2 takmičarska para, ali drugi par starta tek kad prvi par pređe otprilike polovinu kruga. Takmičari u drugom paru nose žutu i plavu vrpcu umjesto uobičajene bijele i crvene.

Klizalište

400-metarski oval za brzo klizanje

Brzoklizači se takmiče na ovalnom klizalištu sa 2 trake, koje je po dimenzijama slično atletskoj stazi na otvorenom. I zaista, atletska staza prekrivena ledom može funkcionirati kao brzoklizačka staza, kao što je bio slučaj sa stadionom Bislett u Oslu do 1980-ih. Prema pravilima ISU-a, standardna staza trebala bi biti duga ili 400 ili 333⅓ m; 400-metarska staza je standard i koristi se za sva važnija takmičenja. Staze sa drugim, nestandardnim dužinama (npr. 200 ili 250 m) također se koriste na nekim mjestima za trening i/ili manja lokalna takmičenja. Na standardnoj stazi krivina ima radijus 25–26 m u unutrašnjoj traci, a svaka traka široka je 3–4 m.

Poznata međunarodna klizališta

Ova klizališta bila su domaćini međunarodnih takmičenja (Svjetski kup i seniorska prvenstva) između 2005. i 2010:

U dvorani

Olimpijski oval u Calgaryju. Unutar ovala stala su dva klizališta za hokej

Dvorana "Gunda Niemann-Stirnemann" (Erfurt)
Heilongjiang (Harbin)
Jilin (Changchun)
Kometa (Kolomna)
Krilacko (Moskva)
M-Wave (Nagano)
Lingotto (Torino)
Olimpijski oval (Calgary)
Nacionalno klizalište Pettit (West Allis)
Olimpijski oval Richmond (Richmond)
Sportforum Hohenschönhausen (Berlin)
Thialf (Heerenveen)
Olimpijski oval Utah (Kearns)
Vikingskipet (Hamar)
Klizalište Astana (Astana)

Od navedenih klizališta onā u Calgaryju i Kearnsu nalaze se na većoj nadmorskoj visini, što omogućuje postizanje bržih vremena nego na klizalištima na manjoj visini usljed manjeg otpora zraka.

Na otvorenom

Klizalište COS OPO (Zakopane)

Sva su na većoj nadmorskoj visini.

Oprema

Postoje dva osnovna tipa klizaljki: tradicionalne i klap-klizaljke. Potonje je osmislila kompanija Viking sredinom 1990-ih. Smatrane su revolucionarnima budući da je oštrica pričvršćena za cipelu šarkom samo na prednjem dijelu, dok je stražnji dio pokretan, što klizačima dozvoljava prirodniji raspon kretanja. One omogućuju duži "zamah" istovremeno držeći maksimalni kontakt s ledom. Do ZOI 1998. skoro svi brzoklizači koristili su klap-klizaljke.

Na oba tipa klizaljki koriste se duge i prave oštrice, za razliku od dosta ostalih klizačkih sportova. Oštrice su debljine oko 1 mm, a raspon njihove dužine kreće se od 33 do 46 cm. Većina vrhinskih klizača koristi oštrice dužine između 38 i 43 cm, u zavisnosti od veličine tijela i ličnog izbora. Holandska kompanija Viking i dalje slovi kao najveći i najinovativniji proizvođač klap-klizaljki.^[10]

Mnogo pažnje posvećuje se otporu zraka. Pravila traže da kombinezoni prate prirodni oblik tijela, sprečavajući upotrebu tzv. kaciga oblika kapi (koje se koriste u biciklizmu ili inventivnijih kombinezona "Paja Patak". Ipak, mnogo se vremena i novca troši na razvoj vlakana i šavova koji će smanjiti otpor zraka. Neki brzoklizači koriste "aerodinamične pojaseve" (ne deblje od 3 mm) prikačene na kombinezone. Njihova svrha je da izazovu turbulencije zraka u određenim područjima oko tijela.

Brzoklizači mogu nositi i zaštitne naočale kako bi spriječili da zrak ili vjetar isuše oči.

Formati takmičenja

Višeboj

Najstariji format takmičenja koji je i danas u upotrebi jeste višeboj, koji je standardiziran 1892 (vidi odjeljak Historija iznad). Brzoklizači se utrkuju na 4 udaljenosti (muškarci: 500, 1500, 5000 i 10.000 m) i plasman se određuje na osnovu vremena postignutih na svakoj od njih. Metoda bodovanja jednaka je za sve kombinacije. Sva vremena se računaju prema vremenu postignutom na 500 m; ako se 500 m pređe u 40 sekundi, to donosi 40 bodova dok 1500 m (3 x 500 m) pređenih u 2 minute (120 sekundi, tj. 3 x 40 sekundi) također donosi 40 bodova. Bodovi se računaju do tri decimale i ne zaokružuju se, nego se odbijaju najmanje značajne. Takmičar koji ima najmanje bodova osvaja 1. mjesto. Ova metoda zove se samalog. Prvak u višeboju često može da ne pobijedi ni na jednoj udaljenosti, poput Viktora Kosičkina na Svjetskom prvenstvu 1962, ili može pobijediti na 3 udaljenosti, ali izgubiti titulu u ukupnom poretku. Prvobitno su pobjede na 3 udaljenosti donosile i ukupnu pobjedu, ali pravila su promijenjena nakon što je Rolf Falk-Larssen pobijedio Tomasa Gustafsona na Svjetskom prvenstvu 1983. uprkos tome što je imao više bodova.^[11] ISU svake godine organizira Svjetsko brzoklizačko prvenstvo u višeboju.

Sprinterska prvenstva

To su dvodnevna takmičenja na kojima klizači u oba dana kližu i na 500 i na 1000 m. Samalog-sistem primjenjuje se i ovdje kako bi se odredio pobjednik. Kako bi se uklonile bilo kakve sistematske predrasude u vezi s unutrašnjom i vanjskom trakom, takmičari mijenjaju trake u kojima startaju. Države s aktivnim brzoklizačima organiziraju godišnja državna sprinterska prvenstva, a ISU organizira Svjetsko brzoklizačko prvenstvo u sprintu za muškarce i žene od 1970. Iako se svake godine održava Evropsko brzoklizačko prvenstvo u višeboju, takvih prvenstava za sprintere nema.

Pojedinačne udaljenosti

Osnovnija forma brzog klizanja jeste klizanje na samo jednoj udaljenosti. Ovaj se format primjenjuje na svjetskim prvenstvima na pojedinačnim udaljenostima, koja se održavaju od 1996, i u Svjetskom kupu. Uobičajene udaljenosti jesu 500, 1000, 1500, 3000 (samo žene), 5000 i 10.000 m (samo muškarci), ali ponekad se kliza i na drugim udaljenostima, poput 100 m ili 1 milje. Ženama se povremeno, ali rijetko, pruža mogućnost da klizaju na 10.000 m, ali izvan najvećih takmičenja.

Na 500 m takmičari obično otklizaju 2 "vožnje" tako da svi klizači startaju u jednoj utrci u unutrašnjoj, a u drugoj u vanjskoj traci. Ova praksa počela je od prvog Svjetskog prvenstva na pojedinačnim udaljenostima 1996. i ZOI 1998. u Naganu; na svim ranijim Igrama 500 m klizalo se samo jednom. Razlog što se ova utrka kliza dvaput jeste taj što postoji mala, ali statistički značajna prosječna prednost kod startanja u unutrašnjoj traci; savladavanje posljednje krivine pri velikoj brzini obično je teže u unutrašnjoj nego u vanjskoj traci.

Osim međunarodnih prvenstava, ISU od sezone 1985/86. organizira i Svjetski kup. Takmičari se rangiraju prema kumulativnom rezultatu tokom sezone, za svaku udaljenost posebno, na specijalno određenim takmičenjima Svjetskog kupa. Preciznije, u svakoj sezoni postoje takmičenja na 500, 1000, 1500 i kombinirano 5000 i 10.000 m za muškarce, odnosno 500, 1000, 1500 i kombinirano 3000 i 5000 m za žene.

Počevši od sezone 2011/12, ISU je odlučio proglasiti jednog "velikog osvajača Svjetskog kupa" za muškarce i žene na osnovu ukupnog zbira svih rezultata tokom sezone Svjetskog kupa.

Ekipna potjera

Wouter olde Heuvel, Erben Wennemars i Sven Kramer treniraju za timsku potjeru u Thialfu.

Ovo je jedina ekipna disciplina na najvišim nivoima brzoklizačkih takmičenja. U njoj se takmiče ekipe s 3 klizača. Utrka je slična ekipnoj potjeri u velodromskom biciklizmu.^[12] Utrkuju se po 2 ekipe, koje startaju s linije na sredini pravca na stazi, ali svaka na suprotnom dijelu staze. Koristi se samo unutrašnja traka, a udaljenost iznosi 8 krugova za muškarce, odnosno 6 za žene.

Postoji nekoliko formata ekipne potjere. Olimpijski format je neobičan po tome što je kup-format, s nekoliko runda na ispadanje između timova. U Svjetskom kupu i na svjetskim prvenstvima kliza se 1 utrka, a ekipe se rangiraju prema ostvarenom vremenu. U olimpijskom formatu ekipa koja pretekne drugu ekipu automatski je pobijedila i preostala udaljenost se ne kliza. Međutim, u praksi je udaljenost toliko kratka da se ovo rijetko dešava osim ako ne dođe do pada nekog klizača.

Ekipna potjera je nova disciplina na većim međunarodnim takmičenjima. Na međunarodnom nivou uvedena je na svjetskim juniorskim prvenstvima oko 2000. godine, a u Svjetski kup 2003, ali nije smatrana službenom ISU-ovom disciplinom do 2004. Na kraju je od 2006. uvrštena i na Olimpijske igre.

Maraton

Maratonsko brzo klizanje u Holandiji 2007.

Takmičari klizaju u velikoj grupi na dugim udaljenostima. Kad se takmičenje odvija na ovalnoj stazi, udaljenost se obično kreće oko 40 km, slično tradicionalnom atletskom maratonu. Kad se kliza na otvorenom na prirodnom ledu, udaljenost može biti i do 200 km. Primjer za ovo je ranije spomenuta utrka Elfstedentocht.

Za hladnijih zima u Holandiji se održava nacionalno prvenstvo na prirodnom ledu ako led dostigne minimalnu debljinu od 12 cm. U januaru 2009. ovo prvenstvo održano je prvi put u 13 godina u vlažnom području Oostvaardersplassen kod Lelystada u pokrajini Flevoland, na zemljištu koje je vraćeno od mora u 1960-im. Žene su se takmičile na 60, a muškarci na 100 km.

Primjer poznatog maratona van Holandije jeste Međunarodni brzoklizački maraton Big Rideau u Portlandu (Ontario).

Poznati brzoklizači

Muškarci

Takmičar	Država	Rođenje–smrt	Olimpijske igre	SP – višeboj	SP – sprint	OI + SP – višeboj/sprint	SP – pojedinačne udaljenosti	Ukupno
Takmičar	Država	Rođenje–smrt							Ukupno				Ukupno				Ukupno				Ukupno				Ukupno		Ukupno
Eric Heiden	Sjedinjene Američke Države	1958–	5	0	0	5	3	1	0	4	4	0	0	4	12	1	0	13	0	0	0	0	12	1	0	13
Clas Thunberg	Finska	1893–1973.	5	1	1	7	5	1	1	7	0	0	0	0	10	2	2	14	0	0	0	0	10	2	2	14
Sven Kramer	Holandija	1986–	3	2	2	7	6	0	2	8	0	0	0	0	9	2	4	15	13	2	0	15	22	4	4	30
Ivar Ballangrud	Norveška	1904–1969.	4	2	1	7	4	4	3	11	0	0	0	0	8	6	4	18	0	0	0	0	8	6	4	18
Johann Olav Koss	Norveška	1968–	4	1	0	5	3	1	1	5	0	0	0	0	7	2	1	10	0	0	0	0	7	2	1	10
Ard Schenk	Holandija	1944–	3	1	0	4	3	2	4	9	0	0	0	0	6	3	4	13	0	0	0	0	6	3	4	13
Igor Željezovski	Bjelorusija	1963–	0	1	1	2	0	0	0	0	6	0	1	7	6	1	2	9	0	0	0	0	6	1	2	9
Hjalmar Andersen	Norveška	1923–	3	0	0	3	3	0	0	3	0	0	0	0	6	0	0	6	0	0	0	0	6	0	0	6
Shani Davis	Sjedinjene Američke Države	1982–	2	2	0	4	2	1	1	4	1	0	2	3	5	3	3	11	7	2	1	10	12	5	4	21
Oscar Mathisen	Norveška	1888–1954.	0	0	0	0	5	1	0	6	0	0	0	0	5	1	0	6	0	0	0	0	5	1	0	6

Žene

Takmičarka	Država	Rođenje–smrt	Olimpijske igre	SP – višeboj	SP – sprint	OI + SP – višeboj/sprint	SP – pojedinačne udaljenosti	Ukupno
Takmičarka	Država	Rođenje–smrt							Ukupno				Ukupno				Ukupno				Ukupno				Ukupno		Ukupno
Karin Enke	Istočna Njemačka	1961–	3	4	1	8	5	2	0	7	6	2	0	8	14	8	1	23	0	0	0	0	14	8	1	23
Gunda Niemann-Stirnemann	Njemačka	1966–	3	4	1	8	8	0	0	8	0	0	0	0	11	4	1	16	11	3	0	14	22	7	1	30
Ireen Wüst	Holandija	1986–	4	3	1	7	5	1	2	8	0	1	0	1	9	5	3	15	9	8	1	18	18	13	4	27
Bonnie Blair	Sjedinjene Američke Države	1964–	5	0	1	6	0	0	0	0	3	4	2	9	8	4	3	15	0	0	0	0	8	4	3	15
Lidija Skobljikova	SSSR	1939–	6	0	0	6	2	1	3	6	0	0	0	0	8	1	3	12	0	0	0	0	8	1	3	12
Anni Friesinger-Postma	Njemačka	1977–	3	0	2	5	3	1	1	5	1	2	0	3	7	3	3	13	12	9	1	22	19	12	4	35
Claudia Pechstein	Njemačka	1972–	5	2	2	9	1	8	2	11	0	0	0	0	6	10	4	20	5	12	8	25	11	22	12	45
Martina Sáblíková	Češka	1987–	3	1	1	5	3	1	1	5	0	0	0	0	6	2	2	10	10	3	0	13	16	5	2	23
Monique Garbrecht-Enfeldt	Njemačka	1968–	0	1	1	2	0	0	0	0	5	0	0	5	5	1	1	7	4	2	0	6	9	3	1	13

Također pogledajte

Reference

^ Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 29; ISBN 82-7286-162-3 (no)
^ Wat is Langebaanschaatsen Arhivirano 5. 3. 2009. na Wayback Machine, KNSB.nl (nl)
^ "History of the World Championship Allround Men". SpeedskatingResults.com. Pristupljeno 10. 9. 2012.
^ Knut Bjørnsen i Per Jorsett, Skøytesportens stjerner, J. W. Cappelens forlag, 1971, str. 183 (no)
^ "Evolution of the world record 5000 meters Men". SpeedskatingResults.com. Pristupljeno 10. 9. 2012.
^ "Less Orange During the Uneven Years", nrc.nl, 1. 7. 1999.
^ "Less orange during the uneven years", nrc.nl, 1. 7. 1999.
^ Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 252; ISBN 82-7286-162-3 (no)
^ Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 230; ISBN 82-7286-162-3 (no)
^ "Vikingov katalog". Arhivirano s originala, 5. 9. 2014. Pristupljeno 23. 2. 2015.
^ "Rezultati dostupni kod Njemačkog brzoklizačkog saveza". Arhivirano s originala, 3. 3. 2016. Pristupljeno 1. 3. 2015.
^ "Olympic Medal Winners for Speed Skating". USAToday. Pristupljeno 25. 3. 2013.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Brzo klizanje na dugim stazama

[1] Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 29; ISBN 82-7286-162-3 (no)

[2] Wat is Langebaanschaatsen Arhivirano 5. 3. 2009. na Wayback Machine, KNSB.nl (nl)

[wchallm-3] "History of the World Championship Allround Men". SpeedskatingResults.com. Pristupljeno 10. 9. 2012.

[4] Knut Bjørnsen i Per Jorsett, Skøytesportens stjerner, J. W. Cappelens forlag, 1971, str. 183 (no)

[wr5000-5] "Evolution of the world record 5000 meters Men". SpeedskatingResults.com. Pristupljeno 10. 9. 2012.

[6] "Less Orange During the Uneven Years", nrc.nl, 1. 7. 1999.

[7] "Less orange during the uneven years", nrc.nl, 1. 7. 1999.

[8] Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 252; ISBN 82-7286-162-3 (no)

[9] Åge Dalby, Jan Greve, Per Jorsett, Olympiske vinterleker 1924–2006, "Akilles forlag", 2006, str. 230; ISBN 82-7286-162-3 (no)

[10] "Vikingov katalog". Arhivirano s originala, 5. 9. 2014. Pristupljeno 23. 2. 2015.

[11] "Rezultati dostupni kod Njemačkog brzoklizačkog saveza". Arhivirano s originala, 3. 3. 2016. Pristupljeno 1. 3. 2015.

[12] "Olympic Medal Winners for Speed Skating". USAToday. Pristupljeno 25. 3. 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]