Bijela džamija (Sarajevo)
Bijela džamija, poznata i kao Džamija Divan katiba Hajdara, nalazi se na Vratniku u općini Stari Grad u Sarajevu. Džamija je locirana na uglu ulica Bijela česma i Džanina ulica (Kršilovac) i u neposrednoj je blizini kasarne Jajce.[1] To je jedna od najstarijih džamija u Sarajevu. Sagradio ju je hadži-Hajdar efendija, sekretar Gazi Husrev-bega, poslije 1536, a prije 1545, po uzoru na Begovu džamiju.[2]
| Bijela (Divan katiba Hajdara) džamija | |
|---|---|
 Bijela džamija | |
  Položaj Bijele džamije u Bosni i Hercegovini | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Vratnik, Sarajevo |
| Geografske koordinate | 43°51′40″N 18°26′26″E / 43.861092°N 18.440459°E |
| Religija | Islam |
| Općina | Stari Grad |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Administracija | Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | hadži-Hajdar efendija, sin Abdulahov |
| Specifikacije | |
| Dužina | 10,90 m |
| Širina | 11,65 m |
| Munare | 1 |
| Visina munare | 26,35 m |
Prema konceptu prostorne organizacije, pripada jednoprostornim džamijama sa dimenzijama oko 10,90 x 11,65 metara, spoljnim drvenim sofama, četvorovodnim krovom i kamenom munarom visine 22,50 metara. U Bosni i Hercegovini ovaj tip džamija gradi se neprekidno od sredine XV vijeka.
Uz džamiju su sagrađeni mekteb i sahat-kula, koja je srušena u vrijeme austrougarske vlasti. Opjevana je u pjesmi Safeta Isovića "Šehidski rastanak".
Graditeljska cjelina
urediGraditeljska cjelina – Bijela džamija (džamija Divan katiba Hajdara) u Sarajevu proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.Odluku donijela je Komisija na sjednici održanoj od 7. do 10. novembra 2006. u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović), Ljiljana Ševo (predsjedavajuća) i Tina Wik.[3] Nacionalni spomenik čine: džamija, zgrada mekteba, česma i harem sa turbetom.
Galerija
uredi-
Munara Bijele džamije -
Česma ispred džamije -
Ulaz u džamiju -
Literatura
uredi- Mustafa Traljić, Sarajevski grad Vratnik, Sarajevo, 1937.
- Hamdija Kreševljaković, Stari bosanski gradovi, Naše starine I, Sarajevo, 1953.
- Hazim Šabanović, Postanak i razvoj Sarajeva, Sarajevo, 1960.
- Hamdija Kreševljaković, Sarajevo za vrijeme austrougarske uprave (1878-1918), Sarajevo, 1969.
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga I – Sarajevo, Sarajevo, 1988.
- Behija Zlatar, Zlatni period Sarajeva: Prilozi historiji Sarajeva, Institut za istoriju, 1997
- Alija Bejtić, Ulice i trgovi starog Sarajeva, Sarajevo 1973.
- Andrej Andrejević, Islamska monumentalna umetnost XVI veka u Jugoslaviji – kupolne džamije, Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za istoriju umetnosti, Beograd, 1984
Reference
uredi- ^ "Hamdija Kreševljaković, STARI BOSANSKI GRADOVI" (PDF). Naše starine I, Sarajevo, 1953, 7-45 –. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ^ "Nusref Redžić: Islamska umjetnost". Izdavački zavod Jugoslavija – Beograd 1967. Pristupljeno 13. 9. 2016.
- ^ "Bijela džamija (džamija Divan katiba Hajdara)" (PDF). KONS.gov.ba. Arhivirano s originala (PDF), 15. 11. 2017. Pristupljeno 5. 4. 2017.
Vanjski linkovi
uredi
- Bijela džamija[mrtav link] na KONS.gov.ba