Zelenortska Ostrva
Zelenortska Ostrva ili Zelenortska Republika (portugalski: Cabo Verde)[1] su mala ostrvska država na arhipelagu u sjevernom dijelu Atlantskog okeana, oko 600 km od najzapadnijeg dijela afričke obale. Portugalci su nenaseljena ostrva pronašli i kolonizirali u 15. vijeku kada su postali glavni centar trgovine robovima.
| Zelenortska ostrva República de Cabo Verde |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: "Cântico da Liberdade" |
||||||
 Položaj Zelenortskih ostrva
|
||||||
| Glavni grad | Praia |
|||||
| Službeni jezik | portugalski (službeni) i devet kreolskih portugalskih jezika | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Predsjednik |
José Maria Neves | |||||
• Predsjednik vlade |
Ulisses Correia e Silva | |||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | Od Portugala 5. juna 1975. | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
4.033 km2 (146.) | |||||
| ~0 | ||||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
483.628 (164.) | |||||
• Gustoća |
123,7/km2 | |||||
| Valuta | Zelenortski eskudo (100 centava) | |||||
| Vremenska zona | UTC -1 | |||||
| Pozivni broj | 238 | |||||
| Internetska domena | .cv | |||||
Portugalski naziv "Cape Verde" dolazi od najzapadnije tačke Afrike koja se danas nalazi u Senegalu.
Etimologija
urediZemlja je dobila ime po najzapadnijoj tački Afrike, poluostrvu Cap-Vert, koja se danas nalazi na obali Senegala.[2] Ime "Cap-Vert" dolazi iz portugalskog jezika "Cabo Verde" ("zeleni rt"), imena koje su portugalski istraživači dali rtu 1444. godine, nekoliko godina prije nego što su otkrili ostrva.
Dana 24. oktobra 2013., delegacija zemlje pri Ujedinjenim nacijama obavijestila je da druge zemlje ne koriste više ime "Zelenortska ostrva" ili bilo koji drugi prijevod Cabo Verde-a kao dio službenog naziva: sve zemlje trebaju poštovati i koristiti ime "Republika Cabo Verde" kao službeni naziv ove države.[3][4] Govornici engleskog jezika koristili su naziv "Cape Verde" za arhipelag, a od nezavisnosti 1975. i za ovu zemlju. Godine 2013. vlada Zelenorskih Ostrva odlučila je da će ubuduće portugalski naziv "Cabo Verde" upotrebljavati u službene svrhe, uključujući u Ujedinjenim nacijama, čak i ako se drugačije izgovara i piše na engleskom jeziku.
Historija
urediZelenortska Ostrva bila su nenaseljena kad su ih Portugalci otkrili 1456. godine i uključili u svoje kolonijalno carstvo. Zbog svog su položaja postali važna luka i značajno središte trgovine robovima.
Godine 1975. ostrva su dobili nezavisnost zahvaljujući naporima Afričke stranke za nezavisnost Gvineje Bisau i Zelenortskih Ostrva. Poslije sticanja nezavisnosti ASNGZ je pokušala ujediniti Zelenortske Ostrva i Gvineju Bisau kontrolirajući vlade obje države, ali ovi su planovi 1980. propali. U Zelenortskoj Republici trenutno je na vlasti Afrička stranka za nezavisnost Zelenortskih Ostrva.
Politika
urediPolitički sastav funkcioniše prema ustavu iz 1980. Izbori se održavaju za mjesto premijera i predsjednika koji se biraju na 5 godina.
Geografija
urediZelenortska Republika se sastoji od 10 većih i 8 manjih ostrva. Veća ostrva su:
- Ilhas do Barlavento (sjeverna ostrvska grupa, ostrva zavjetrine)
- Ilhas do Sotovento (južna ostrvska grupa, ostrva privjetrine)
Jedino nenaseljeno ostrvo je Santa Luzia. Danas je to prirodni rezervat. Sva ostrva su vulkanskog porijekla, a jedini aktivni vulkan se nalazi na ostrvu Fogo.
Važnija manja ostrva su: ostrvo Branco i ostrvo Razo.
Općine
uredi
Zelenortska Republika je podijeljena na 17 općina:
- ostrvo Santo Antão:
- Paúl
- Porto Novo
- Ribeira Grande
- ostrvo São Vicente:
- São Vicente
- ostrvo Santa Luzia
- ostrvo São Nicolau :
- São Nicolau
- ostrvo Sal:
- Sal
- ostrvo Boa Vista:
- Boa Vista
- ostrvo Maio:
- Maio
- ostrvo Santiago:
- Praia
- Santa Catarina
- Santa Cruz
- São Domingos
- São Miguel
- Tarrafal
- ostrvo Fogo:
- São Filipe
- Mosteiros
- ostrvo Brava:
- Brava
Klima
urediGodišnje vremensko stanje |
Temperature |
Količine padavina mm |
|
| Januar | 75 °F |
24 °C |
5.3mm |
| Februar | 75 °F |
24 °C |
3.8mm |
| Mart | 77 °F |
25 °C |
1.3mm |
| April | 77 °F |
25 °C |
0.0mm |
| Maj | 78 °F |
25 °C |
0.0mm |
| Juni | 79 °F |
26 °C |
0.0mm |
| Juli | 81 °F |
27 °C |
0.8mm |
| Avgust | 84 °F |
29 °C |
14.1mm |
| Septembar | 85 °F |
29 °C |
33.6mm |
| Oktobar | 83 °F |
29 °C |
6.5mm |
| Novembar | 81 °F |
27 °C |
2.5mm |
| Decembar | 77 °F |
25 °C |
1.6mm |
Ekonomija
urediZelenortska Republika oskudijeva resursima. Suše su česte, tako da je nedostatak vode jedan od glavnih problema. Stanovništvo se bavi poljoprivredom na samo 4 ostrva, ali je slabo razvijena upravo zbog manjka vode i male količine padavina. BDP se uglavnom zasniva na uslužnim i ugostiteljskim poslovima. Zelenortska Ostrva surađuju s Portugalom na svim razinama privrede. Od devedestih godina doživjeli su značajan privredni napredak. Portugal predlaže uključenje Zelenortske Republike u EU. BDP je za 2004. procijenjen na 1.400 USD po stanovniku, mjereno po PPP-u.
Demografija
urediVećina stanovnika Zelenortskih Ostrva su doseljenici iz Portugala i potomci bivših afričkih robova. Veliki broj ljudi koji su porijeklom s ostrva žive u drugim zemljama: SAD-u (264.900), Portugalu (80.000), Angoli (45.000), São Tomé i Príncipeu, Senegalu, Francuskoj i Holandiji.
Kultura
urediKultura Zelenortskih Ostrva ima portugalske i afričke korijene. Poznati su oblici muzike kao što su Morna, Zelenortski fado. Senzualni ples Funana je mješavina portugalskih i afričkih stilova.
Najpoznati stanovnik Zelenortskih Ostrva je pjevačica narodne muzike Cesária Évora.
Novine i magazini
uredi- A Semana (Praia,1991-)
- Expresso das Ilhas
- Journal O Cidadao (São Vicente)
- Jornal Horizonte (Praia, 1988-)
- Terra Nova (S.Vicente, 1975-)
- Artiletra (S.Vicente, 1991-)
Novine i magazini online:
Reference
uredi- ^ "Cabo Verde | History, Geography, & Culture". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 10. 5. 2020.
- ^ Lobban, p. 4 Arhivirano 25. 1. 2016. na Wayback Machine
- ^ "Cape Verde Gets New Name: 5 Things to Know About How Maps Change". Adventure (jezik: engleski). 14. 12. 2013. Pristupljeno 26. 6. 2021.
- ^ "Panapress, notícias, análises e resenhas da atualidade africana – Site Oficial". Agência Panafricana de Notícias (jezik: portugalski). Pristupljeno 26. 6. 2021.
Vanjski linkovi
uredi
- Službeni sajt Vlade Zelenortskih Ostrva
- Zelenortska Ostrva na CIA World Factbook
- Zelenortska Ostrva na "State.gov"
- Zelenortska Ostrva na BBC News
- Zelenortska Ostrva na Encyclopædia Britannic/a
- Zelenortska Ostrva na "International Futures"