Vlada Republike Bosne i Hercegovine
Vlada Republike Bosne i Hercegovine bila je drugi organ izvršne vlasti Republike Bosne i Hercegovine u periodu od 1992. do 1997 (zajedno sa Predsjedništvom). Naslijedila je Vladu Skupštine Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine 15. juna 1992, kada je konstituisan prvi saziv Vlade RBiH.[1] Prema Ustavu, Vlada Republike je za svoj rad odgovarala Skupštini.[2]
| Vlada Republike Bosne i Hercegovine | |
|---|---|
| Влада Републике Босне и Херцеговине | |
| Spisak saziva | |
.svg) | |
| Pregled | |
| Osnovano | 8. april 1992. |
| Raspušteno | 3. januar 1997. |
| Država / Teritorija |  Republika Bosna i Hercegovina |
| Vođa | Predsjednik Vlade |
| Imenuje | Skupština Republike BiH |
| Predlaže | Predsjedništvo Republike BiH |
| Odgovorni organ | Skupština Republike BiH |
| Sjedište | Zgrada Predsjedništva, Maršala Tita 16, Sarajevo, Republika Bosna i Hercegovina |
Historija
urediOvaj odlomak potrebno je proširiti. |
Izbor
urediPredsjedništvo predlaže Skupštini kandidata za predsjednika Vlade, na osnovu prethodnih konsultacija sa političkim organizacijama čiji su kandidati izabrani za poslanike u Skupštini, vodeći računa o stranačkoj zastupljenosti. Skupština bira tajnim glasanjem predsjednika Vlade. Nakon toga, predsjednik Vlade izlaže svoj program Skupštini i predlaže sastav Vlade, koju Skupština tajnim glasanjem bira.[2]
Nadležnosti
urediVlada Republike Bosne i Hercegovine:[2]
- prati stanje i ostvarivanje politike Skupštine Republike i predlaže Skupštini utvrđivanje politike;
- predlaže zakone, druge propise i opšte akte i ima pravo da daje mišljenje o predlozima zakona, drugih propisa i opštih akata koje Skupštini podnose drugi ovlašćeni predlagači;
- utvrđuje prijedlog razvojne i ekonomske politike Republike, prostornog plana Republike, republičkog budžeta, republičkog završnog računa i propisa u oblasti monetarnog, deviznog i kreditnog sistema i kreditne politike;
- donosi mjere za ostvarivanje utvrđene razvojne i ekonomske politike Republike;
- stara se o sprovođenju politike i izvršavanju zakona, drugih propisa i opštih akata, akata razvojne i ekonomske politike i republičkog budžeta;
- donosi uredbe, odluke i druge propise za izvršavanje zakona, drugih propisa i opštih akata koje donosi Republika;
- stara se o izvršavanju politike odbrane i o sprovođenju priprema za odbranu u Republici;
- usklađuje i usmjerava rad republičkih organa uprave i daje im smjernice za rad radi obezbjeđenja izvršavanja zakona, drugih propisa i opštih akata, vrši nadzor nad radom tih organa;
- utvrđuje opšta načela unutrašnje organizacije republičkih organa uprave; osniva stručne i druge službe za svoje potrebe i zajedničke službe za potrebe republičkih organa; postavlja i razrješava funkcionere za koje je to određeno zakonom;
- ratifikuje međunarodne ugovore čije ratifikovanje ne spada u nadležnost Skupštine Republike;
- otvara diplomatska, konzularna i druga predstavništva Republike u inostranstvu i imenuje i opoziva diplomatske, konzularne i druge predstavnike Republike koje ne imenuje Predsjedništvo Republike, u skladu sa zakonom;
- vrši i druge poslove utvrđene Ustavom i zakonom.
Ministarstva
urediZbog ratnog stanja u državi, Vlada Republike BiH se mnogo puta reorganizirala i prilagođavala novim uslovima. Prva vlada Republike BiH imenovana je 15. juna 1992, a do tada je funkcionisala Vlada SRBiH, konstituisana nakon prvih višestranačkih izbora.[3]
Ministarstva prvog saziva
urediMinistarstva prvog saziva (15. juni 1992 - august 1993) bila su: Ministarstvo privrede, Ministarstvo za unutrašnju politiku, Ministarstvo društvenih djelatnosti, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo odbrane, Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo pravosuđa i uprave, Ministarstvo finansija, Ministarstvo energetike i industrije, Ministarstvo snabdijevanja i poduzetništva, Ministarstvo poljoprivrede i prehrambene industrije, Ministarstvo šumarstva i drvne industrije, Ministarstvo saobraćaja, Ministarstvo obnove, Ministarstvo za urbanizam, građevinarstvo i zaštitu okoline, Ministarstvo zdravstva, Ministarstvo obrazovanja, nauke i kulture, Ministarstvo rada i socijalne politike, Ministarstvo za vjere i Ministarstvo informisanja.[3]
Već u prvom sazivu bilo je određenih promjena. Tako je Ministarstvo snabdijevanja i poduzetništva reorganizirano u Ministarstvo za robni promet, poduzetništvo i turizam, a Ministarstvo za urbanizam, građevinarstvo i zaštitu okoline kao Ministarstvo prostornog uređenja, građevinarstva i zaštite okoline.[3]
Ministarstva drugog saziva
urediVeće promjene desile su se u drugom sazivu (29. oktobar 1993 - 23. juni 1994). Tako je reorganizirano ili ukinuto Ministarstvo za unutrašnju politiku, Ministarstvo društvenih djelatnosti, Ministarstvo energetike i industrije, Ministarstvo za robni promet, poduzetništvo i turizam, Ministarstvo poljoprivrede i prehrambene industrije, Ministarstvo šumarstva i drvne industrije i Ministarstvo za vjere. Također, ministarstva saobraćaja, obnove i prostornog uređenja, građevinarstva i zaštite okoline spojena su u Ministarstvo obnove, izgradnje, okoline, saobraćaja i veza, Ministarstvo rada i socijalne politike postalo je Ministarstvo za izbjeglice, rad i socijalnu zaštitu, Ministarstvo energetike i industrije postalo je Ministarstvo namjenske proizvodnje, a Ministarstvu obrazovanja, nauke i kulture dodan je sport.[3]
Zbog situacije u kojoj se Republika BiH nalazila, kreirano je 5 novih ministarstva: Ministarstvo vanjske trgovine, Ministarstvo za koordinaciju za tuzlansko-drinski region, Ministarstvo za koordinaciju za zeničko-dobojski region, Ministarstvo za koordinaciju za mostarski region i Ministarstvo za koordinaciju za bihaćko-banjalučki region.[3]
Ministarstva trećeg saziva
urediTreći saziv bio je ujedno i treća vlada Republike Bosne i Hercegovine i prva vlada Federacije Bosne i Hercegovine, s obzirom da je 24. marta 1994. potpisan Vašingtonski sporazum, gdje je prekinut bošnjačko-hrvatski sukob. Konstituisana je 23. juna 1994. i trajala je sve do 30. januara 1996.[3]
U ovom sazivu nije bilo većih promjena. Osim što su ukinuta ministarstva za koordinaciju, reorganizirano je ili ukinuto Ministarstvo privrede i Ministarstvo informisanja. Također Ministarstvo pravosuđa i uprave postalo je Ministarstvo pravde, Ministarstvo obnove, izgradnje, okoline, saobraćaja i veza postalo je Ministarstvo prometa i komunikacija i Ministarstvo prostornog uređenja, resursa i zaštite okoline, Ministarstvo za izbjeglice, rad i socijalnu zaštitu postalo je Ministarstvo za izbjeglice i socijalnu politiku, Ministarstvo namjenske proizvodnje postalo je ponovo Ministarstvo energetike i industrije i Ministarstvo vanjske trgovine postalo je Ministarstvo trgovine.[3]
Ministarstva četvrtog saziva
urediČetvrti i posljednji saziv vlade Republike Bosne i Hercegovine konstituisan je 30. januara 1996, nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma i odluke o razdvajanju vlada Republike BiH i Federacije BiH, i trajao je sve do 3. januara 1997, kada je konstituisan prvi saziv Vijeća ministara Bosne i Hercegovine. Ova vlada bila je prijelazna vlada između Republike BiH i dejtonske Bosne i Hercegovine. Imala je smanjen broj ministarstava, s obzirom na to da je značajan dio resora prebačen na nivo novouspostaljenih kantona i entiteta.[3]
Vlada je imala samo 5 ministarstava: Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo pravde i opće uprave, Ministarstvo finansija, Ministarstvo za izbjeglice i dijasporu i Ministarstvo vanjske trgovine i međunarodnih komunikacija.[3]
Sazivi
uredi- Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Jure Pelivana/Mileta Akmadžića, konstituisan 15. juna 1992.
- Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Harisa Silajdžića I, konstituisan 29. oktobar 1993.
- Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Harisa Silajdžića II, konstituisan 23. juna 1994.
- Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Hasana Muratovića, konstituisan 30. januara 1996.
Spisak predsjednika
uredi| # | Portret | Ime i prezime | Mandat | Saziv | Stranka | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 
|
Jure Pelivan
(1928–2014) |
15. juni 1992. | 9. novembar 1992. | I saziv | HDZ BiH |
| 2. | 
|
Mile Akmadžić
(1928–2014) |
9. novembar 1992. | august 1993. | ||
| 3. | 
|
Haris Silajdžić
(r. 1945) |
29. oktobar 1993. | 30. januar 1996. | II saziv | SDA |
| 4. | 
|
Hasan Muratović
(1940–2020) |
30. januar 1996. | 3. januar 1997. | IV saziv | |
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Šimić, Tomo (2006). "Dokumenti Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine 1991 - 1994". hrcak.srce.hr. Hrčak Srce. Pristupljeno 20. 1. 2024.
- ^ a b c "Ustav Republike Bosne i Hercegovine (Prečišćeni tekst)" (PDF). orbus.be. Sarajevo: Službeni list Republike Bosne i Hercegovine. 14. 3. 1993. Arhivirano (PDF) s originala, 20. 1. 2018. Pristupljeno 20. 1. 2018.
- ^ a b c d e f g h i Šarenkapa, A. (17. 1. 2018). "Institucije BiH u periodu 1992-1996: Ko su bili članovi Predsjedništva, premijeri i ministri RBiH". faktor.ba. Simurg Media. Arhivirano s originala, 19. 4. 2023. Pristupljeno 25. 5. 2024.