Vlada Republike Bosne i Hercegovine

izvršna grana vlade Republike Bosne i Hercegovine

Vlada Republike Bosne i Hercegovine bila je drugi organ izvršne vlasti Republike Bosne i Hercegovine u periodu od 1992. do 1997 (zajedno sa Predsjedništvom). Naslijedila je Vladu Skupštine Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine 15. juna 1992, kada je konstituisan prvi saziv Vlade RBiH.[1] Prema Ustavu, Vlada Republike je za svoj rad odgovarala Skupštini.[2]

Vlada
Republike Bosne i Hercegovine
Влада Републике Босне и Херцеговине
Spisak saziva
Pregled
Osnovano8. april 1992.
Raspušteno3. januar 1997.
Država / Teritorija Republika Bosna i Hercegovina
VođaPredsjednik Vlade
ImenujeSkupština Republike BiH
PredlažePredsjedništvo Republike BiH
Odgovorni organSkupština Republike BiH
SjedišteZgrada Predsjedništva, Maršala Tita 16, Sarajevo, Republika Bosna i Hercegovina

Historija

uredi

Izbor

uredi

Predsjedništvo predlaže Skupštini kandidata za predsjednika Vlade, na osnovu prethodnih konsultacija sa političkim organi­zacijama čiji su kandidati izabrani za poslanike u Skupštini, vodeći računa o stranačkoj zastupljenosti. Skupština bira tajnim glasanjem predsjednika Vlade. Nakon toga, predsjednik Vlade izlaže svoj program Skupštini i predlaže sastav Vlade, koju Skupština tajnim glasanjem bira.[2]

Nadležnosti

uredi

Vlada Republike Bosne i Hercegovine:[2]

  • prati stanje i ostvarivanje politike Skupštine Republike i predlaže Skupštini utvrđivanje politike;
  • predlaže zakone, druge propise i opšte akte i ima pravo da daje mišljenje o predlozima zakona, drugih propisa i opštih akata koje Skupštini podnose drugi ovlašćeni predlagači;
  • utvrđuje prijedlog razvojne i ekonomske politike Repub­like, prostornog plana Republike, republičkog budžeta, republičkog završnog računa i propisa u oblasti monetarnog, deviznog i kreditnog sistema i kreditne politike;
  • donosi mjere za ostvarivanje utvrđene razvojne i ekonomske politike Republike;
  • stara se o sprovođenju politike i izvršavanju zakona, drugih propisa i opštih akata, akata razvojne i ekonomske poli­tike i republičkog budžeta;
  • donosi uredbe, odluke i druge propise za izvršavanje zakona, drugih propisa i opštih akata koje donosi Republika;
  • stara se o izvršavanju politike odbrane i o sprovođenju priprema za odbranu u Republici;
  • usklađuje i usmjerava rad republičkih organa uprave i daje im smjernice za rad radi obezbjeđenja izvršavanja zakona, drugih propisa i opštih akata, vrši nadzor nad radom tih organa;
  • utvrđuje opšta načela unutrašnje organizacije republičkih organa uprave; osniva stručne i druge službe za svoje potrebe i zajedničke službe za potrebe republičkih organa; postavlja i razrješava funkcionere za koje je to određeno zakonom;
  • ratifikuje međunarodne ugovore čije ratifikovanje ne spada u nadležnost Skupštine Republike;
  • otvara diplomatska, konzularna i druga predstavništva Republike u inostranstvu i imenuje i opoziva diplomatske, kon­zularne i druge predstavnike Republike koje ne imenuje Predsjedništvo Republike, u skladu sa zakonom;
  • vrši i druge poslove utvrđene Ustavom i zakonom.

Ministarstva

uredi

Zbog ratnog stanja u državi, Vlada Republike BiH se mnogo puta reorganizirala i prilagođavala novim uslovima. Prva vlada Republike BiH imenovana je 15. juna 1992, a do tada je funkcionisala Vlada SRBiH, konstituisana nakon prvih višestranačkih izbora.[3]

Ministarstva prvog saziva

uredi

Ministarstva prvog saziva (15. juni 1992 - august 1993) bila su: Ministarstvo privrede, Ministarstvo za unutrašnju politiku, Ministarstvo društvenih djelatnosti, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo odbrane, Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo pravosuđa i uprave, Ministarstvo finansija, Ministarstvo energetike i industrije, Ministarstvo snabdijevanja i poduzetništva, Ministarstvo poljoprivrede i prehrambene industrije, Ministarstvo šumarstva i drvne industrije, Ministarstvo saobraćaja, Ministarstvo obnove, Ministarstvo za urbanizam, građevinarstvo i zaštitu okoline, Ministarstvo zdravstva, Ministarstvo obrazovanja, nauke i kulture, Ministarstvo rada i socijalne politike, Ministarstvo za vjere i Ministarstvo informisanja.[3]

Već u prvom sazivu bilo je određenih promjena. Tako je Ministarstvo snabdijevanja i poduzetništva reorganizirano u Ministarstvo za robni promet, poduzetništvo i turizam, a Ministarstvo za urbanizam, građevinarstvo i zaštitu okoline kao Ministarstvo prostornog uređenja, građevinarstva i zaštite okoline.[3]

Ministarstva drugog saziva

uredi

Veće promjene desile su se u drugom sazivu (29. oktobar 1993 - 23. juni 1994). Tako je reorganizirano ili ukinuto Ministarstvo za unutrašnju politiku, Ministarstvo društvenih djelatnosti, Ministarstvo energetike i industrije, Ministarstvo za robni promet, poduzetništvo i turizam, Ministarstvo poljoprivrede i prehrambene industrije, Ministarstvo šumarstva i drvne industrije i Ministarstvo za vjere. Također, ministarstva saobraćaja, obnove i prostornog uređenja, građevinarstva i zaštite okoline spojena su u Ministarstvo obnove, izgradnje, okoline, saobraćaja i veza, Ministarstvo rada i socijalne politike postalo je Ministarstvo za izbjeglice, rad i socijalnu zaštitu, Ministarstvo energetike i industrije postalo je Ministarstvo namjenske proizvodnje, a Ministarstvu obrazovanja, nauke i kulture dodan je sport.[3]

Zbog situacije u kojoj se Republika BiH nalazila, kreirano je 5 novih ministarstva: Ministarstvo vanjske trgovine, Ministarstvo za koordinaciju za tuzlansko-drinski region, Ministarstvo za koordinaciju za zeničko-dobojski region, Ministarstvo za koordinaciju za mostarski region i Ministarstvo za koordinaciju za bihaćko-banjalučki region.[3]

Ministarstva trećeg saziva

uredi

Treći saziv bio je ujedno i treća vlada Republike Bosne i Hercegovine i prva vlada Federacije Bosne i Hercegovine, s obzirom da je 24. marta 1994. potpisan Vašingtonski sporazum, gdje je prekinut bošnjačko-hrvatski sukob. Konstituisana je 23. juna 1994. i trajala je sve do 30. januara 1996.[3]

U ovom sazivu nije bilo većih promjena. Osim što su ukinuta ministarstva za koordinaciju, reorganizirano je ili ukinuto Ministarstvo privrede i Ministarstvo informisanja. Također Ministarstvo pravosuđa i uprave postalo je Ministarstvo pravde, Ministarstvo obnove, izgradnje, okoline, saobraćaja i veza postalo je Ministarstvo prometa i komunikacija i Ministarstvo prostornog uređenja, resursa i zaštite okoline, Ministarstvo za izbjeglice, rad i socijalnu zaštitu postalo je Ministarstvo za izbjeglice i socijalnu politiku, Ministarstvo namjenske proizvodnje postalo je ponovo Ministarstvo energetike i industrije i Ministarstvo vanjske trgovine postalo je Ministarstvo trgovine.[3]

Ministarstva četvrtog saziva

uredi

Četvrti i posljednji saziv vlade Republike Bosne i Hercegovine konstituisan je 30. januara 1996, nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma i odluke o razdvajanju vlada Republike BiH i Federacije BiH, i trajao je sve do 3. januara 1997, kada je konstituisan prvi saziv Vijeća ministara Bosne i Hercegovine. Ova vlada bila je prijelazna vlada između Republike BiH i dejtonske Bosne i Hercegovine. Imala je smanjen broj ministarstava, s obzirom na to da je značajan dio resora prebačen na nivo novouspostaljenih kantona i entiteta.[3]

Vlada je imala samo 5 ministarstava: Ministarstvo vanjskih poslova, Ministarstvo pravde i opće uprave, Ministarstvo finansija, Ministarstvo za izbjeglice i dijasporu i Ministarstvo vanjske trgovine i međunarodnih komunikacija.[3]

Sazivi

uredi
  1. Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Jure Pelivana/Mileta Akmadžića, konstituisan 15. juna 1992.
  2. Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Harisa Silajdžića I, konstituisan 29. oktobar 1993.
  3. Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Harisa Silajdžića II, konstituisan 23. juna 1994.
  4. Saziv Vlade Republike Bosne i Hercegovine Hasana Muratovića, konstituisan 30. januara 1996.

Spisak predsjednika

uredi
# Portret Ime i prezime Mandat Saziv Stranka
1.   Jure Pelivan

(1928–2014)

15. juni 1992. 9. novembar 1992. I saziv HDZ BiH
2.   Mile Akmadžić

(1928–2014)

9. novembar 1992. august 1993.
3.   Haris Silajdžić

(r. 1945)

29. oktobar 1993. 30. januar 1996. II saziv

III saziv

SDA
4.   Hasan Muratović

(1940–2020)

30. januar 1996. 3. januar 1997. IV saziv

Također pogledajte

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Šimić, Tomo (2006). "Dokumenti Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine 1991 - 1994". hrcak.srce.hr. Hrčak Srce. Pristupljeno 20. 1. 2024.
  2. ^ a b c "Ustav Republike Bosne i Hercegovine (Prečišćeni tekst)" (PDF). orbus.be. Sarajevo: Službeni list Republike Bosne i Hercegovine. 14. 3. 1993. Arhivirano (PDF) s originala, 20. 1. 2018. Pristupljeno 20. 1. 2018.
  3. ^ a b c d e f g h i Šarenkapa, A. (17. 1. 2018). "Institucije BiH u periodu 1992-1996: Ko su bili članovi Predsjedništva, premijeri i ministri RBiH". faktor.ba. Simurg Media. Arhivirano s originala, 19. 4. 2023. Pristupljeno 25. 5. 2024.