Savez komunista Bosne i Hercegovine

Savez komunista Bosne i Hercegovine

Komunistička partija Bosne i Hercegovine (1948–1952)
Savez komunista Bosne i Hercegovine; Komunistička partija Bosne i Hercegovine (1948–1952)
Skraćenica	SKBiH
Predsjednik	Đuro Pucar (prvi); Nijaz Duraković (zadnji);
Osnivač(i)	Komunistička partija Jugoslavije
Osnovana	1. novembra 1948.
Raspuštena	23. februar 1991 (42 godine)
Prethodnik	Pokrajinski komitet KPJ za Bosnu i Hercegovinu
Nasljednik	Socijaldemokratska partija BiH
Slogan	"Proleteri svih zemalja, ujedinite se!"; "Bratstvo i jedinstvo"
Himna	Internacionala
Sjedište	Sarajevo, SR Bosna i Hercegovina, SFR Jugoslavija
Mladi ogranak	Savez socijalističke omladine Bosne i Hercegovine
Ženski ogranak	Savez ženskih društava Bosne i Hercegovine
Broj članova	391.244 (1981)
Politička pozicija	Krajnja ljevica
Ideologija	Komunizam; Marksizam-lenjinizam; Socijalizam; Titoizam
Religija	Ateizam
Nacionalno članstvo	Savez komunista Jugoslavije
Pionirski ogranak	Savez pionira Bosne i Hercegovine
Boje	crvena
Zastava stranke

Savez komunista Bosne i Hercegovine (SKBiH) bila je politička stranka, koja je kao republička organizacija Saveza komunista Jugoslavije (SKJ), djelovala na teritoriji Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine. U novembru 1948. došlo je do reorganizacije unutar tadašnje Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), te je osnovana Komunistička partija BiH (KPBiH), umjesto do tada postojećeg Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu.^[2] Godine 1952, poslije VI kongresa KPJ, na kome je Komunistička partija Jugoslavije promijenila naziv u Savez komunista Jugoslavije i KPBiH mijenja svoj naziv u Savez komunista Bosne i Hercegovine. U tom periodu utvrđena je i zastava SKBiH, koji ja bila istovjetna zastavi SKJ.

Historija

Sedamnaesta sjednica

Sedamnaesta sjednica Centralnog komiteta SKBiH održana februara 1968. godine najavila je novu etapu u SR BiH. U njenim zaključcima, po prvi put se jasno definira da su Muslimani poseban narod u Bosni i Hercegovini, istovremeno snažno jačajući opću politiku nacionalne ravnopravnosti u zemlji. Paralelno s tim počinje snažno graditeljsko i privredno širenje po kojoj će SR BiH, mjereno brzinom razvoja, prednjačiti u tadašnjoj Jugoslaviji.^[3]

Konceptualna promjena

Centralni komitet SKBiH (CK SKBiH) je na svojoj sjednici u maju 1990. godine donio jedan programski dokument prema kojem se Partija opredijelila za parlamentarnu demokratiju, tržišnu privredu i proglasila SKJ idejno i akciono prevaziđenom organizacijom, ističući mogućnost udruživanja republičkih saveza komunista na novim osnovama.^[4] U istom dokumentu Savez komunista BiH je promijenio ime u Savez komunista BiH - Socijalistčka Demokratska Partija. Sa izmjenom naziva stranke, SKBiH - SDP je usvojio i nove simbole.

Zastava Saveza komunista Bosne i Hercegovine - Stranke demokratskih promjena (latinična verzija)

Zastava Saveza komunista Bosne i Hercegovine - Stranke demokratskih promjena (ćirilična verzija)

Iako Savez komunista 1990. godine priznaje mogućnost uvođenja višestranačkog sistema u BiH, i dalje se snažno protivi osnivanju stranaka na nacionalnoj osnovi, sve do 31. jula 1990. kada je Skupština SR BiH donijela amandmane na Ustav SRBiH i time omogućila održavanje prvih višestranačkih izbora u zemlji.^[5] Na prvim višestranačkim izborima u BiH, održanim 18. novembra 1990, SKBiH nastupa pod nazivom SKBiH – Socijalistička Demokratska Partija. Nakon pada komunizma u Istočnoj Evropi i promjenama koje su nakon toga nastupile 90-ih godina 20. vijeka, SKBiH je tokom rata u BiH^[6]^[7] transformirana u Socijaldemokratsku partiju BiH (SDP BiH) koja je pravni nasljednik SKBiH.

Spisak predsjednika

Predsjednici Centralnog komiteta SKBiH bili su:^[8]

Đuro Pucar Stari (1952–1965)
Cvijetin Mijatović (1965–1969)
Branko Mikulić (1969–1978)
Nikola Stojanović (1978–1982)
Hamdija Pozderac (1983–1984)
Mato Andrić (1984–1986)
Milan Uzelac (1986–1989)
Abdulah Mutapčić (1988–1989)
Nijaz Duraković (1989–1990)

Razno

U intervjuu za časopis BH Dani, u juli 1999, Nijaz Duraković plasirao je tezu da je 1990-ih došlo do krađe glasova na izborima.^[9]

Također pogledajte

Reference

^ Istorija Saveza komunista Jugoslavije (jezik: srpski). Beograd: Izdavački centar „Komunist”. 1985. str. 463.
^ SDP-Prvih 100 godina; Kratki pregled socijaldemokratije u BiH
^ "„Prvi milenij Bosne", autori: Ivan Lovrenović, Vildana Selimbegović". Arhivirano s originala, 30. 12. 2010. Pristupljeno 3. 12. 2010.
^ „SDP-Partija kontinuiteta ?“, autor: Goran Marković
^ „Bosna i Hercegovina od prvih izbora do međunarodnog priznanja“, autor: Ivica Lučić
^ Nezavisne novine^{[mrtav link]}
^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 3. 9. 2011. Pristupljeno 9. 5. 2012.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
^ "Evidencija osoba koje su obnašale vodeće partijske i državne dužnosti na različitim razinama u posljednih trideset godina". Hrčak (jezik: hrvatski). Portal znanstvenih i društvenih časopisa. 2007.
^ Ćuzak, Nerzuk; Pećanin, Senad (23. 7. 1999). "Intervju dana - Nijaz Duraković". Arhiva broj 112. BH Dani. Arhivirano s originala 5. 4. 2013. Pristupljeno 16. 6. 2019. Cak su perjanice Izetbegovicevog staba, mislim da su glavne bile Amila Omersoftic i Seferova Dika, u jednom privatnom razgovoru priznale da su SDP-u kompjutorskim manipulacijama ukrali najmanje 300 hiljada glasovaCS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)

Vanjski linkovi

[1] Istorija Saveza komunista Jugoslavije (jezik: srpski). Beograd: Izdavački centar „Komunist”. 1985. str. 463.

[2] SDP-Prvih 100 godina; Kratki pregled socijaldemokratije u BiH

[3] "„Prvi milenij Bosne", autori: Ivan Lovrenović, Vildana Selimbegović". Arhivirano s originala, 30. 12. 2010. Pristupljeno 3. 12. 2010.

[4] „SDP-Partija kontinuiteta ?“, autor: Goran Marković

[5] „Bosna i Hercegovina od prvih izbora do međunarodnog priznanja“, autor: Ivica Lučić

[6] Nezavisne novine^{[mrtav link]}

[7] "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 3. 9. 2011. Pristupljeno 9. 5. 2012.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)

[8] "Evidencija osoba koje su obnašale vodeće partijske i državne dužnosti na različitim razinama u posljednih trideset godina". Hrčak (jezik: hrvatski). Portal znanstvenih i društvenih časopisa. 2007.

[9] Ćuzak, Nerzuk; Pećanin, Senad (23. 7. 1999). "Intervju dana - Nijaz Duraković". Arhiva broj 112. BH Dani. Arhivirano s originala 5. 4. 2013. Pristupljeno 16. 6. 2019. Cak su perjanice Izetbegovicevog staba, mislim da su glavne bile Amila Omersoftic i Seferova Dika, u jednom privatnom razgovoru priznale da su SDP-u kompjutorskim manipulacijama ukrali najmanje 300 hiljada glasovaCS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]