Saborna crkva u Mostaru
Saborna crkva (Crkva svete Trojice) u Mostaru, u općini Mostar, Bosna i Hercegovina, crkva je Srpske pravoslavne crkve, i pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj.[1] Crkva je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine [2] i u UNESCO-ovoj je zaštićenoj zoni.
| Saborna crkva (Crkva Svete Trojice) | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Mostar, Perkovine |
| Religija | Pravoslavlje |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Organizacijski status | Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska |
| Status | Saborna crkva |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | Andrija Damjanov |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Kamen temeljac | 1863. god |
| Dovršeno | 1873. god |
| Specifikacije | |
| Dužina | 50 m |
| Širina | 26 m |
| Toranj/-evi | 1 |
Lokacija
urediSmještena je na istočnim padinama grada, koji se zove Perkovina.
Historija
uredi
Za potrebe SPC-a makedonski neimar Andreja Damjanov iz Velesa (oko 1813-1878) sa saradnicima, podigao je oko 40 pravoslavnih hramova (Saborna crkva u Sarajevu, Saborna crkva u Mostaru, crkva u Čajniču).
Sultan Abdul Aziz darovao je 100.000 groša kao svoj prilog za građenje crkve. Najveći dio novčanih sredstava i doprinos u radu dali su uglavnom Mostarci.
Gradnja je počela 1863, na Perkovini, u vinogradu koji je nekada Ali-paša Rizvanbegović zauzeo i oko koga se poslije njegova sloma vodila rasprava. Omer-paša Latas je imanje dodijelio za izgradnju crkve.[2] Crkva je rađena sa elementima romanike, gotike, levantinskog baroka i islamskog graditeljstva.
Vanjske dimenzije crkve bile su: dužina 50 m i širina 26 m. Osnova bila je u obliku krsta. Za zidanje crkve korišten je kamen.
U potpunosti je srušena miniranjem za vrijeme rata 1992. godine. Obnova je počela 2010.[3][4][5][6] Građevinski radovi su završeni i slijedi unutrašnje uređenje i ukrašavanje hrama.
Pored Saborne crkve je i starija crkva rođenja presvete Bogorodice.
Literatura
urediLjiljana Ševo, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1978. godine, Biblioteka Baština, Banja Luka, 2002.
Reference
uredi- ^ "Historija". Zvanična stranica eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske. Pristupljeno 9. 9. 2017.
- ^ a b "Saborna crkva u Mostaru". Komisija za bacionalne spomenike. Arhivirano s originala, 13. 9. 2021. Pristupljeno 9. 9. 2017.
- ^ Obnova Saborne crkve
- ^ Saborna crkva uskoro pod krovom
- ^ Crkva pred završetkom
- ^ Završetak gradnje crkve 2019.
