Crkva Uspenja presvete Bogorodice čajničke
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Čajniču, nalazi se u centru Čajniča, Bosna i Hercegovina, crkva je Srpske pravoslavne crkve, i pripada Dabrobosanskoj mitropoliji.[1] Dvije crkve i pokretna imovina su proglašeni za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[2] Nacionalni spomenik se sastoji od
- Crkve Vaznesenja Hristovog
- Crkve Uspenja Bogorodičinog
- zbirke rukopisnih knjiga – 12 knjiga,
- zbirke štampanih knjiga – 56 knjiga,
- zbirke ikona – 25 ikona
Crkva Vaznesenja Hristovog – Stara crkva
uredi| Crkva Uspenja Bogorodičinog | |
|---|---|
 | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Čajniče |
| Religija | Pravoslavlje |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Organizacijski status | Dabrobosanska mitropolija |
| Status | Manastirska crkva |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | Andrija Damjanov |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Kamen temeljac | 1857. god |
| Dovršeno | 1863. god |
| Specifikacije | |
| Toranj/-evi | 1 |
Prema podacima iz kartona objekta, koji je uradio Zavod za zaštitu spomenika BiH, navedeno je da se objekat može datirati na sam kraj XVI ili početak XVII stoljeća, kada je podignut ili obnovljen veći broj pravoslavnih objekata po Bosni i Hercegovini. Hram se pominje 1804. godine kada je na njemu vršena popravka, zatim 1820. godine kada je u hramu počela da radi škola za srpsku djecu, i 1837. kada je građena crkvena ograda. Hram je stradao od eksplozije tokom Drugog svjetskog rata između 11. i 12. aprila 1943. godine, a sačuvani su samo zidovi. Crkva je obnovljena 1946. godine u istim proporcijama.[2]
Crkva Uspenja Bogorodičinog – Nova crkva
urediTemelj crkve položen je 8. jula 1857. godine, a crkva je osveštana na Veliku Gospojinu 1863. godine. Graditelj crkve bio je majstor Andrija Damjanov , čuveni neimar iz XIX stoljeća, koji je u to vrijeme radio nekoliko crkava po Bosni i Hercegovini. Osim čajničke, u Bosni i Hercegovini on i njegova braća su izgradili Sabornu crkvu u Sarajevu (1868. godine) i Sabornu crkvu u Mostaru (1873. godine). Osim ovih, izgradili su preko četrdeset većih crkava u Makedoniji i Srbiji. Sami su ih projektirali, izvodili građenje, i uz to još živopisali i radili duborez.
Godine 1882, usljed jakog zemljotresa, srušio se zvonik i došlo je do velikog oštećenja crkve. Novi kameni zvonik sagrađen je u periodu od 1893. do 1897. godine. Za vrijeme Drugog svjetskog rata, crkva je oštećena eksplozijom, koju su italijanski vojnici izazvali u crkvenoj porti. Obnova urađena je pedesetih godina dvadesetog vijeka.[2]
U crkvi u Čajniču čuva se ikona Čajničke Krasnice. Sa njene druge strane je naslikan sv. Jovan Preteča. Ova ikona uživa zvanje «čudotvorna» i predmet je hodočašća. U crkvi je izložena u staklenom okviru koji sprečava njeno oštećenje. Staklena vitrina sa ikonom je postavljena na tron koji završava drvenim ukrasom nalik kruni ili baldahinu.
U crkvi nalazi se i ikona Svetog Georgija sa 12 scena koje ilustruju njegovo žitije, rad anonimnog slikara druge polovine 16. vijeka, zatim ikona Svetog Nikole rad Andrije Raičevića iz 17. vijeka i ikona Svete Trojice, rad nepoznatog vojvođanskog slikara, koja je darovana 1848. godine. Najstarija rukopisana knjiga je Čajničko jevanđelje iz 14. vijeka, kao i jevanđelje iz manastira Papraće sa zapisom sveštenika Olivera iz 1513. godine.
Reference
uredi- ^ "ЦРКВЕНА ОПШТИНА ЧАЈНИЧЕ". Zvanična stranica Mitropolije dabrobosanske. Pristupljeno 9. 9. 2017.
- ^ a b c "Crkva Vaznesenja Hristovog i crkva Uspenja Bogorodičinog". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Arhivirano s originala, 6. 3. 2018. Pristupljeno 9. 2. 2017.
